#1
Το τι πραγματικά σημαίνει «εκδικητική πορνογραφία» στην Ελλάδα το μάθαμε το 2016 μέσα από το άγριο τέλος της Λίνας Κοεμτζή. Το πόσο λίγο προχωρήσαμε με αυτή την πικρή γνώση το καταλάβαμε πέρσι, όταν έσκασε στο πρόσωπό μας η υπόθεση του Στάθη Παναγιωτόπουλου.
Και εδώ και δύο μέρες, το ευρύ κοινό μαθαίνει και τι σημαίνει Telegram και Discord και πώς 15.000 τέρμα ανώμαλοι «πουλούσαν» στο διαδίκτυο και την ίδια τους τη μάνα. Γιατί λέμε, όμως, το «ευρύ κοινό»; Γιατί μέχρι πρότινος τα παρακλάδια και τις προεκτάσεις της υπόθεσης τα γνώριζαν γυναίκες που υποφέρουν από τη δράση αυτών των ομάδων - είτε είχαν προχωρήσει σε καταγγελία στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος είτε όχι- και κόσμος που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βρισκόταν κοντά τους.
#2
Παρ’ όλα αυτά, όλος αυτός ο υπόνομος συνέβαινε βράδυ – πρωί, με (επίσης) «κλειστές» ομάδες να κερδίζουν σε καθημερινή βάση εκατοντάδες followers και με αντάλλαγμα εισόδου φωτογραφίες ανυποψίαστων γυναικών. Το κάθε μισογυνικό σκουπίδι, ο κάθε υποψήφιος βιαστής και παιδόφιλος κουβαλούσε μαζί του στον υπόνομο φωτογραφίες της πρώην του, της αδελφής του, κάποιου κοριτσιού που συναπαντήθηκε μαζί του στον δρόμο, κάποιας ανήλικης.
Δεν χρειαζόταν πάντα να είναι γυμνή η φωτογραφία, δεν ήταν απαραίτητο να την είχε στείλει κάποια κοπέλα: μπορούσε απλώς να «αλιευτεί» από τις σελίδες των social μιας γυναίκας και μετά να τη «γδύσει» κάποιο πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας ή ΑΙ. Κάπως έτσι καταρρίπτεται και το γελοίο victim blaming επιχείρημα τύπου «ας μην έστελναν». Εδώ, δεν μιλάμε μόνο για ιδιωτικές στιγμές που κύλησαν σε λάθος χέρια. Μιλάμε για συντονισμένο deep fake: αν κάποιος θέλει πορνογραφικό υλικό με τη γειτόνισσα, μια μαθήτρια, το ίδιο του το παιδί, αρκεί μια φωτογραφία και λίγη επεξεργασία για να «κολλήσει» το κεφάλι σε ένα γυμνό σώμα.
Η κόλαση έχει κι άλλα πατώματα.
#3
Πόσα ξέρει η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος; Σύμφωνα με τα όσα βλέπουν πλέον το φως της δημοσιότητας, καταγγελίες υπήρχαν από το 2019, χωρίς ωστόσο να γίνεται σαφές γιατί δεν σημειώθηκε κινητοποίηση των αρχών (ακούγονται διάφορα μεταξύ των οποίων και ο σκόπελος του end-to-end encryption του Telegram, που όμως δεν φαίνεται να ισχύει). Τις τελευταίες μέρες, η Δίωξη δέχεται τη μία καταγγελία πίσω από την άλλη, από γυναίκες που έχουν αντιληφθεί ότι διακινείται υλικό εκδικητικής πορνογραφίας, πολύ συχνά με με το όνομα και το επώνυμό τους.
Κατά τις ίδιες πληροφορίες, μόνο σε μία από αυτές τις ομάδες υπάρχει υλικό εκδικητικής πορνογραφίας για περισσότερες από 350+ κοπέλες από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Αυτή η είδηση έρχεται λίγο μετά την υπόθεση κυκλώματος revenge porn στη Λάρισα, με περισσότερα από 4 θύματα. Στη συγκεκριμένη υπόθεση, τα μέλη του κυκλώματος εκβίαζαν τις γυναίκες αξιώνοντας χρηματικά ποσά, τα οποία αν δεν έπαιρναν, δημοσίευαν το υλικό σε διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
#4
Ο «θόρυβος» που προκλήθηκε –ειδικά το τελευταίο διήμερο- για την ώρα δεν προκάλεσε την παρέμβαση καμίας εισαγγελικής αρχής. Προκάλεσε ωστόσο το «άδειασμα» του group με τους 15.000 νοικοκυραίους που διακινούσαν φωτογραφίες και βίντεο ανυποψίαστων γυναικών. Και για να γίνει πιο σαφές: Το group πλέον δεν υπάρχει, μέχρι χθες όμως, παρέμενε ενεργό το link με τη «βιβλιοθήκη» που περιείχε τους φακέλους με τα ονόματα, τις φωτογραφίες και τα βίντεο των γυναικών. Προφανώς, τα μέλη της εμετικής ομάδας έχουν ήδη «μετακομίσει» σε γκρουπ με άσχετη –με την κτηνωδία τους- ονομασία και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Δυστυχώς, το «σαφάρι» τέτοιων κρετίνων δεν γίνεται ούτε με κινήσεις εντυπωσιασμού ούτε με ηρωοποίηση ανθρώπων απολύτως άσχετων και πολύ συχνά εντελώς επικίνδυνων ως προς τη διαχείριση τέτοιων ζητημάτων.
#5
Για πρώτη φορά, ας γίνει σοβαρή χρήση του momentum: τώρα που το θέμα του revenge porn επέστρεψε στη δημόσια συζήτηση (και δεκάδες γυναίκες αποφασίζουν να μιλήσουν ανοιχτά για το δικό τους φρικτό βίωμα) ας απαιτηθεί σοβαρότητα απ’ όσ@ ισχυρίζονται ότι νοιάζονται γι’ αυτό που συμβαίνει.
Κατ’ αρχάς, είναι πιο επιβεβλημένο από ποτέ να υπάρξει άμεση τοποθέτηση / ενημέρωση από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και για πρώτη φορά άμεσα αποτελέσματα και ποινή παραδειγματικού χαρακτήρα. Και κυρίως, συστηματική και αδιάλειπτη ενημέρωση για το τι μπορούν να κάνουν τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας –δηλαδή, δυνάμει όλες και όλα μας- με το που αντιληφθούν ότι παγιδεύτηκαν, εκβιάζονται και διασύρονται από τέτοιους υπονόμους. Η δικαιοσύνη έχει προσφέρει απλόχερα απογοητεύσεις σε θέματα σεξουαλικών εγκλημάτων τα τελευταία χρόνια, όμως τα λαϊκά δικαστήρια, οι ακτιβισμοί της μίας σεζόν και οι «κλειστές ομάδες» μόνο σκοτάδι εγγυώνται. Τίποτε άλλο.
#6
Αν αντιληφθούμε ότι εμείς οι ίδιες, ή γυναίκα / θηλυκότητα του περιβάλλοντός μας, έχουμε πέσει θύματα εκδικητικής πορνογραφίας, υπάρχουν μερικά βήματα που προτείνονται από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και μπορούμε να ακολουθήσουμε για να αποφύγουμε κινήσεις που ενδεχομένως να δώσουν περιθώριο ελιγμών στον θύτη.
*Για αρχή αναζητάμε άμεσα στήριξη από άτομα που εμπιστεύομαστε ή μέλη της οικογένειάς μας. Είναι ωφέλιμο να επικοινωνήσουμε με ψυχολόγο για να οχυρωθούμε.
*Δεν διαγράφουμε αποδεικτικά στοιχεία (μηνύματα, e-mail, φωτογραφίες) που μπορεί να βοηθήσουν στο έργο της έρευνας των αρχών.
* Διακόπτουμε κάθε επικοινωνία με τον δράστη και βάσει της οδηγίας τον μπλοκάρουμε από τις σελίδες μας στα social media, ωστόσο πριν το block, για καθαρά νομικό λόγο, καλό είναι να γίνει screen shot κάθε μήνυματος που μας έστειλε με την ακριβή ημερομηνία αποστολής εμφανή.
*Είναι υψηλής προτεραιότητας η αναφορά του συμβάντος στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος: (Στοιχεία επικοινωνίας: 11188, ccu@cybercrimeunit.gov.gr, ydheve@cybercrimeunit.gov.gr)
#7
Τελευταίο και κάπως θλιβερό: Ποιες είμαστε όταν χρησιμοποιούμε πρακτικές της πατριαρχίας και αφομοιώνουμε χαρακτηριστικά της τοξικής αρρενωπότητας; Τι είδους φεμινισμό προωθούμε όταν υιοθετούμε ρητορική, επιχειρήματα και συμπεριφορές ψευτονταήδων; Όταν επιπλήττουμε / ψιλο-απειλούμε / προειδοποιούμε μια άλλη γυναίκα που έγραψε κάτι με το οποίο δεν συμφωνούμε; Τι είδους «κινηματικός» πολιτισμός είναι αυτός και τι ποιότητες φέρνει στη συζήτηση;
Ας το σκεφτούμε. Αν όχι, θέματα όπως αυτό της εκδικητικής πορνογραφίας θα συνεχίσουμε να το συζητάμε στο «υπόγειο», παριστάνοντας ότι παίρνουμε τον Νόμο στα χέρια μας και ότι είμαστε σε θέση να υποκαταστήσουμε τη Δικαιοσύνη. Που έχει τα χάλια της και πάσχει απ’ όλα, αλλά να την υποκαταστήσουμε δεν μπορούμε.