«Γιατί ενοχλήθηκαν οι κληρονόμοι του Φώτη Κόντογλου απ' το Αϊβαλί του Soloùp;» είχαμε αναρωτηθεί τον περασμένο μήνα με άρθρο στα ΜΙΚΡΟΠΡΑΓΜΑΤΑ, με αφορμή την υπόθεση που θα εκδικαζόταν απ' την ελληνική δικαιοσύνη.
Μια μικρή σύνοψη: Ο γνωστός σκιτσογράφος και γελοιογράφος του «Ποντικιού» Soloùp κυκλοφόρησε πριν μερικούς μήνες το Αϊβαλί (εκδόσεις Κέδρος), ένα graphic novel που προέκυψε ως ιδέα ύστερα από ένα σύντομο ταξίδι στο Αϊβαλί και ολοκληρώθηκε έπειτα από τρία χρόνια ενδελεχούς έρευνας και μελέτης σε ιδρύματα, μουσεία και κείμενα που σχετίζονται με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε.
Ο ίδιος είχε γράψει: "Ο κύριος Φώτης Μαρτίνος θεωρεί ότι το έργο μου «Αϊβαλί» που κυκλοφορεί εδώ και 6 μήνες από τις εκδόσεις 'Κέδρος', «προσβάλλει κατάφωρα το πνευματικό έργο του Φώτη Κόντογλου, τόσο το εικαστικό, όσο και το συγγραφικό». Στην αίτηση διαστρεβλώνει συστηματικά τις προθέσεις μου, λέγοντας ότι προσπαθώ να οικειοποιηθώ το έργο του αφού «πουθενά δεν γίνεται καν αναφορά στην πατρότητα των έργων του Φώτη Κόντογλου με κατανοητό τρόπο για τον αναγνώστη, ο οποίος κατά την ανάγνωση θεωρεί ότι πρόκειται για έργο του δευτέρου των καθών» (ο δεύτερος ..καθών είμαι εγώ, ο πρώτος οι εκδόσεις 'Κέδρος')."
Ο Φώτης Μαρτίνος είχε στείλει μια απάντηση στο LIFO.gr όπου εκτός των άλλων τόνιζε: "Για την συγγραφή και την έκδοση του βιβλίου «Αϊβαλί», που, για όσους δεν το γνωρίζουν, περιέχει σε μεγάλη έκταση συγγραφικό και εικαστικό έργο του Κόντογλου, παραποιημένο και τροποποιημένο σε κόμικ, ουδείς μας ενημέρωσε, ουδείς ήλθε σε επαφή μαζί μας, ουδείς ζήτησε τη γνώμη μας και πολύ περισσότερο βέβαια την άδειά μας. Αν κάποιος θέλει να μάθει τα περί πνευματικών δικαιωμάτων και ειδικότερα το τι σημαίνει «Ηθικό Πνευματικό Δικαίωμα», από ποιους και μόνο ασκείται, αλλά και με ποιο τρόπο πρέπει να ασκείται, ας διαβάσει τον Νόμο 2121/1993."
Έχουμε εξελίξεις. Λέει ο Soloup:
Ευχάριστα νέα από τη Δίκη αλλά και την αντιδικία για το «Αϊβαλί».
«Ύστερ'από τόσα σοβαρά και λυπηρά πράγματα που μας τριγυρίζουνε» όπως γράφει και ο Φώτης Κόντογλου, ας πούμε και κάτι «να χαράξει τα' αχείλι μας».
Το «Αϊβαλί» πλέον κυκλοφορεί εντελώς ελεύθερο! Και μάλιστα με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο:
1) Την Τρίτη 14 Ιουλίου ανακοινώθηκε από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών η πολύαναμενόμενη απόφαση της δίκης για το «Αϊβαλί» που έγινε στις 12 Ιουνίου 2015. Σε αυτήν απορρίπτεται (ουσιαστικά για τρίτη φορά) η αίτηση Ασφαλιστικών Μέτρων για κατάσχεση του βιβλίου και απαγόρευση της κυκλοφορίας του, που είχαν καταθέσει απέναντι στο βιβλίο οι κληρονόμοι του Φώτη Κόντογλου.
2) Στο διάστημα που μεσολάβησε από τη Δίκη, υπήρξε ταυτόχρονα και εξωδικαστική προσέγγιση με τους κληρονόμους του Φώτη Κόντογλου, κυρίους Φώτη και Παναγιώτη Μαρτίνο, όπως και με τις εκδόσεις Κέδρος, για ουσιαστική λύση της αντιδικίας. Βρεθήκαμε λοιπόν την Πέμπτη 16 Ιουλίου και δώσαμε όλοι μαζί ένα οριστικό και επίσημο τέλος σε αυτήν την ψυχοφθόρα παρεξήγηση, καταλήγοντας μάλιστα και στην παρακάτω επίσημη ανακοίνωση:
«Ο Εκδοτικός Οίκος ΚΕΔΡΟΣ, ο σκιτσογράφος Αντώνης Νικολόπουλος (Soloúp) και οι κληρονόμοι του Φώτη Κόντογλου, Παναγιώτης και Φώτης Μαρτίνος, ανακοινώνουν ότι σε σχέση με την μεταξύ τους αντιδικία για το βιβλίο «Αϊβαλί» κατέληξαν, μετά από διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν σε κλίμα καλής θέλησης, σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με την υπογραφή μιας έντιμης και ισότιμης συμφωνίας.
Οι δύο πλευρές δηλώνουν ότι με την υπογραφή του συμφωνητικού θέτουν οριστικό τέλος στην αντιδικία τους και εκφράζουν την χαρά τους για την ευτυχή κατάληξη της υποθέσεως καθώς και την αλληλοεκτίμηση και τον αλληλοσεβασμό τους.
Ο Εκδοτικός Οίκος Κέδρος ευχαριστεί τους Κληρονόμους του Φώτη Κόντογλου για την συμβολή τους στην ελεύθερη κυκλοφορία του βιβλίου».
Μετά από την πολύ θετική ετούτη κατάληξη, θα ήθελα να ευχαριστήσω ειλικρινά πολλούς από εσάς για το συγκινητικό ενδιαφέρον που δείξατε για το graphic novel «Αϊβαλί» και την συμπαράστασή σας με δημόσια κείμενα, με υπογραφές, με τις καλές σας κουβέντες και με προσωπικά μηνύματα, όλο αυτό το διάστημα.
Soloup