Η πολύπλοκη σχέση του Άντι Γουόρχολ με τον «προστατευόμενό» του Ζαν-Μισέλ Μπασκιά ξεκίνησε στη Νέα Υόρκη στις αρχές της δεκαετίας του '80 με την μετεωρική άνοδο του νεαρού ανερχόμενου εκπρόσωπου της «τέχνης του δρόμου» και έληξε μερικά χρόνια μετά με τον αιφνίδιο θάνατο του Γουόρχολ το 1987. Ένα χρόνο αργότερα θα βρισκόταν νεκρός (από υπερβολική δόση ηρωίνης) και ο Μπασκιά πριν προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.
Στο λεύκωμα που θα κυκλοφορήσει τον επόμενο μήνα από τις εκδόσεις Taschen με τίτλο "Warhol on Basquiat", ο επιμελητής της έκδοσης και εκπρόσωπος του Ιδρύματος Άντι Γουόρχολ, Μάικλ Ντέιτον Χέρμαν, επέλεξε γύρω στις 400 από τις 130.000 φωτογραφίες (οι περισσότερες ανέκδοτες) που έχουν ανακαλυφθεί και προέρχονται από την κάμερα του Γουόρχολ, ο οποίος όμως μόνο ένα μικρό τμήμα από το πλήθος αυτό των εικόνων εκτύπωσε όσο ζούσε. Τα αρνητικά έχουν παραχωρηθεί από το 2014 για σκανάρισμα και ταξινόμηση στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στην Καλιφόρνια.
Σύμφωνα με τον Χέρμαν, δεν προκύπτει από το τεράστιο υλικό η ένδειξη ότι ο Γουόρχολ και ο Μπασκιά είχαν ερωτικό δεσμό, σημειώνοντας ότι η φιλία τους δεν επιδέχεται εύκολη περιγραφή: «ήταν μια βαθιά τρυφερή και συναισθηματικά πολύπλοκη σχέση».
Τις φωτογραφίες τις συνδύασε με αποσπάσματα από τα ημερολόγια του «Πάπα της Ποπ Αρτ», περιγράφοντας το αποτέλεσμα στον Guardian ως «μια ηδονοβλεπτική ματιά» στην καθημερινότητα των δύο καλλιτεχνών: «Αυτό που είναι σοκαριστικό είναι η ειλικρίνεια των φωτογραφιών. Σήμερα με τα social media όλοι μοιραζόμαστε τις ζωές μας online, αλλά με ένα πολύ διαχειριστικό τρόπο, με στόχο όχι να παρουσιάσουμε αλλά να προστατεύσουμε την εικόνα μας...».
Σε κάποιο σελίδα μάλιστα του βιβλίου κάτω από τη φωτογραφία του Μπασκιά, υπάρχει η εξής λεζάντα που προέρχεται από το ημερολόγιο του 1983: «Πέρασε από δω ο Ζαν-Μισέλ και μου είπε ότι έχει κατάθλιψη και θέλει να αυτοκτονήσει κι εγώ του είπα ότι είναι μόνο επειδή έχει να κοιμηθεί τέσσερις μέρες».
Ο Χέρμαν λέει ότι ο Μπασκιά είχε πλήρη επίγνωση ότι φωτογραφιζόταν από τον Γουόρχολ και δεν είχε κανένα πρόβλημα, αντίθετα από άλλους: «Κάποιες φορές ενοχλούνταν διάφοροι αφού ο Γουόρχολ δεν σταματούσε στιγμή να φωτογραφίζει. Η θεωρία ήταν ότι χρησιμοποιούσε την φωτογραφική μηχανή είτε ως κοινωνικό δεκανίκι είτε για να καθίσταται ο ίδιος αόρατος».
Ο Μπασκιά είχε εγκαταλείψει το σπίτι και το σχολείο στα 17 του και ζούσε στον δρόμο ή σε εγκαταλελειμμένα κτίρια μέχρι που γνώρισε τη φήμη. Το 1982 τον συστήνουν στον Γουόρχολ, ο οποίος γράφει για την περίσταση στο ημερολόγιό του: «Είναι εκείνο το παιδί που χρησιμοποιούσε το όνομα 'Samo' και καθόταν στο πεζοδρόμιο στο Γκρίνουιτς Βίλατζ και ζωγράφιζε t-shirts – δέκα δολάρια του έδινα για το καθένα».
Σύμφωνα με τον Χέρμαν, δεν προκύπτει από το τεράστιο υλικό η ένδειξη ότι ο Γουόρχολ και ο Μπασκιά είχαν ερωτικό δεσμό, σημειώνοντας ότι η φιλία τους δεν επιδέχεται εύκολη περιγραφή: «ήταν μια βαθιά τρυφερή και συναισθηματικά πολύπλοκη σχέση».
Τριάντα και πλέον χρόνια μετά τον θάνατό τους, ελάχιστοι καλλιτέχνες μπορούν να ανταγωνιστούν τις σημερινές τιμές των έργων τους. Το 2017, η άτιτλη αναπαράσταση ενός κρανίου από τον Μπασκιά πουλήθηκε για 110,5 εκατομμύρια δολάρια, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ πώλησης σε δημοπρασία έργου Αμερικανού εικαστικού, το οποίο κατείχε από το 2013 το "Silver Car Crash (Double Disaster)" του Άντι Γουόρχολ.
Με στοιχεία από τον Guardian