Στη Βενετία, παράλληλα με την 60ή Μπιενάλε, όχι μακριά από την Ponte dell'Accademia, στο Μεγάλο Κανάλι, στο μυθικό Palazzo Franchetti με το βενετσιάνικο γοτθικό στυλ, παρουσιάζεται η έκθεση «Breasts».
Τα έργα τριάντα ανερχόμενων και καταξιωμένων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, που καλύπτουν τη σφαίρα της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της φωτογραφίας και του κινηματογράφου από το 1500 έως τις μέρες μας, απεικονίζουν το στήθος και διερευνούν τον τρόπο με τον οποίο έχει κατανοηθεί και αναπαρασταθεί στην τέχνη, σε όλους τους πολιτισμούς και τις παραδόσεις.
Η μητρότητα, η ενδυνάμωση, η σεξουαλικότητα, η εικόνα του σώματος, η ασθένεια βρίσκουν έδαφος στη μελέτη του στήθους προκειμένου να γίνει κατανοητό πως το στήθος λειτουργεί ως καταλύτης για να συζητηθούν κοινωνικοπολιτικές πραγματικότητες, να αμφισβητηθούν οι ιστορικές παραδόσεις και να εκφραστούν προσωπικές και συλλογικές ταυτότητες. Η έκθεση έχει ως αποστολή, παράλληλα, να προωθήσει μέσω της τέχνης την ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού σε ένα ευρύτερο κοινό.
Τα στήθη μερικές φορές απεικονίζονταν ως μυστηριώδη τοπία ή αφηρημένες μορφές, αποκομμένες από το συνηθισμένο τους πλαίσιο. Η πρόθεση είναι να προκαλέσουν μια αίσθηση απορίας, επιθυμίας ή δυσφορίας, ωθώντας τους θεατές να αμφισβητήσουν τις συμβατικές αντιλήψεις για το ανθρώπινο σώμα και τη σεξουαλικότητα.
Στην πρώτη αίθουσα εξετάζεται η ιστορική αναπαράσταση των μαστών και η κατασκευή αφηγήσεων που σχετίζονται με το γυναικείο σώμα, δείχνοντας πώς οι σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν παρέμβει σε αυτά τα καθιερωμένα προηγούμενα της τέχνης. Στο επίκεντρο αυτής της εξερεύνησης είναι οι Παλαιοί Δάσκαλοι της Αναγέννησης, με τη «Madonna del Latte» («Η Παναγία που θηλάζει το θείο Βρέφος»).
Η εμβληματική αυτή απεικόνιση επηρέασε όχι μόνο τα «Ιστορικά Πορτρέτα» της Σίντι Σέρμαν, αλλά και νεότερους καλλιτέχνες όπως ο Richard Dupont, η Teniqua Clementine Crawford και η Sherrie Levine, που ενσωματώνουν στοιχεία της Αναγέννησης στους εικονιστικούς πίνακές τους.
Στη δεύτερη αίθουσα εξερευνάται το στήθος ως έμπνευση για γλυπτικές πρακτικές. Ο χώρος διαθέτει ένα έργο τέχνης μεικτών μέσων του Marcel Duchamp, με τίτλο «Prière de toucher» («Παρακαλώ αγγίξτε»), το οποίο παρουσιάζει ένα στήθος από αφρώδες ελαστικό επικολλημένο στο εξώφυλλο του βιβλίου «Le Surréalisme en 1947». Υπάρχει ο θώρακας του Claude Lalanne, ένα αντικείμενο μόδας, μαζί με το μανεκέν του Allen Jones που παραπέμπει σε ιστορικά προηγούμενα, όπως πανοπλίες και θρησκευτικά άμφια. Η Prune Nourry, η οποία έχει επιζήσει από τον καρκίνο του μαστού, παρουσιάζει ένα γλυπτό στήθους από βενετσιάνικο γυαλί και μπρούτζο.
Μέσα από τον φωτογραφικό φακό, η τρίτη αίθουσα εξετάζει την επίδραση των ψηφιακών μέσων στην αναπαράσταση του στήθους. Η σουρεαλιστική φωτογραφία του Robert Mapplethorpe και του Irving Penn εξερευνά αντισυμβατικές και συμβολικές αναπαραστάσεις του σώματος, ξεπερνώντας τις παραδοσιακές και κυριολεκτικές απεικονίσεις. Αντίθετα, χρησιμοποιούν ονειρικά, συμβολικά ή αφηρημένα στοιχεία για να προκαλέσουν υποσυνείδητα συναισθήματα. Τα στήθη μερικές φορές απεικονίζονταν ως μυστηριώδη τοπία ή αφηρημένες μορφές, αποκομμένες από το συνηθισμένο τους πλαίσιο. Η πρόθεση είναι να προκαλέσουν μια αίσθηση απορίας, επιθυμίας ή δυσφορίας, ωθώντας τους θεατές να αμφισβητήσουν τις συμβατικές αντιλήψεις για το ανθρώπινο σώμα και τη σεξουαλικότητα.
Η έκθεση δείχνει επίσης πώς το στήθος έχει χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς στο μάρκετινγκ και τη διαφήμιση, με τη σεξουαλική του απήχηση να εμφανίζεται ως κοινή τακτική για την προώθηση προϊόντων.
Αυτή η αίθουσα εμβαθύνει στο πώς οι φωτογράφοι μόδας, συμπεριλαμβανομένου του Oliviero Toscani, αμφισβήτησαν και ανέτρεψαν τον συμβατικό ρόλο της διαφήμισης, κάνοντας σκόπιμα τον θεατή να αισθάνεται άβολα ή να αισθάνεται σύγχυση. Το έργο του καλλιτέχνη από την Ταϊβάν Hsu Che-yu θολώνει τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ψηφιακής σφαίρας, με μια λεπτή αναφορά στη διάχυτη φύση της πορνογραφίας.
Η τέταρτη αίθουσα περιλαμβάνει καλλιτέχνες που κατακερματίζουν, αφαιρούν και αποδομούν τα στήθη στην τέχνη τους, για να δημιουργήσουν δεσμούς με την καταναλωτική κουλτούρα, τον υλισμό και τη σύγχρονη κοινωνία. Αμφισβητείται το ανδρικό βλέμμα, ενώ με το χιούμορ αποδομούνται οι άκαμπτες αντιλήψεις γύρω από τη γυναικεία μορφή, διαταράσσοντας τα συμβατικά ιδεώδη, γεγονός που οδηγεί σε μια ευρύτερη συζήτηση για τη θετικότητα του σώματος και την αποδοχή του εαυτού. Καλλιτέχνες όπως οι Chloe Wise, Sarah Lucas, Louise Bourgeois και Aurora Pellizzi συμβάλλουν σε μια συζήτηση για την ταυτότητα, την καταναλωτική κουλτούρα και την εξελισσόμενη αναπαράσταση του στήθους στην τέχνη, ενώ στην ταινία της Laure Prouvost με τίτλο «Four For See Beauties» τρεις γυναίκες και το νεογέννητο παιδί της εικαστικού αναπολούν τα στάδια της μεταμόρφωσης της ανθρώπινης ζωής δίπλα σε μια σειρά από θαλάσσια πλάσματα.
Από τα σκαλισμένα ειδώλια της Αφροδίτης πριν 25.000 χρόνια, στα οποία τα στήθη συμβόλιζαν τη γονιμότητα, μέχρι τον πίνακα του Del Signoraccio που εκθέτει το άκαμπτο στήθος της μητέρας του θείου Βρέφους σε μια Μαντόνα ζωγραφισμένη τον 16ο αιώνα και τον πίνακα του Raphael «La Fornarina», βλέπουμε πώς οι καλλιτέχνες της Αναγέννησης συνέχισαν να επηρεάζουν τη στάση μας γύρω από το στήθος σήμερα. Το στήθος έχει αναπαρασταθεί μέσα από τα ανδρικά και γυναικεία βλέμματα ως ανατομικό μέρος του γυναικείου σώματος που αποπνέει απίστευτη γοητεία και μυστήριο.
«Breasts» στο Palazzo Franchetti έως τις 24 Νοεμβρίου 2024