Ένας καθηγητής μου είπε κάποτε ότι υπάρχει κάτι μαγικό στην αρχιτεκτονική, στο να κάνεις τον κόσμο λίγο περισσότερο σαν το όνειρό σου, στο να παίρνεις πράγματα που είναι ιδέες και να τα μετουσιώνεις σε φυσική πραγματικότητα. Η αρχιτεκτονική είναι η τέχνη της δημιουργίας του πλαισίου για τη ζωή. Όσο πιο συναρπαστικό είναι το πλαίσιο, τόσο πιο εκπληκτικές είναι οι εμπειρίες που μπορείς να δημιουργήσεις.
Η αρχιτεκτονική βιώνεται μέσω των αισθήσεων και εμφανίζεται εκ πρώτης όψεως με τη διακριτή τρισδιάστατη εικόνα της, ενώ στη συνέχεια γίνεται αντιληπτή ως γίγνεσθαι. Ουσιαστικά, ο καθένας «χρωματίζει» τον χώρο μέσω των εμπειριών και των αισθήσεών του, δημιουργώντας έναν διάλογο και μια σύνδεση με το δομημένο περιβάλλον.
Έτσι ο σχεδιασμός καλείται να διεγείρει τις αισθήσεις μας και να ενσωματώσει τη φυσική ομορφιά και τη ρευστότητα του μεσογειακού τοπίου προκειμένου να δημιουργήσει ένα πλήρες, ολιστικό αρχιτεκτονικό πλαίσιο.
Η αρχιτεκτονική μας επικεντρώνεται στους πρωταγωνιστές-κατοίκους, στοχεύουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο που είναι επιθυμητός και ελκυστικός. Ο σχεδιασμός μας δεν αφορά μόνο την ικανοποίηση συγκεκριμένων οικιστικών συνθηκών αλλά και μια βιωματική εμπειρία που αλλάζει και εξελίσσεται κατά τη διαμονή.
Αξιοποιώντας με αυτόν τον τρόπο την έννοια του μεσογειακού σπιτιού, καλούμαστε να περιπλανηθούμε σε μια σειρά από μικροπεριβάλλοντα που απεικονίζουν τις βασικές απολαύσεις της ζωής όπως εξελίσσονται και αλλάζουν κατά τη διάρκεια των τεσσάρων εποχών που τόσο γενναιόδωρα προσφέρει το ελληνικό κλίμα. Σκεφτόμαστε μια κατοικία που, όσον αφορά τη λειτουργικότητά της, προσομοιάζει στα στοιχεία και τους ρυθμούς του μεσογειακού κλίματος με βασική αρχή τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, ενώ ενσωματώνει στον πυρήνα της την υλικότητα του τόπου μας και αποκαλύπτεται σταδιακά μέσα από οργανικούς χώρους που διευρύνουν και ενισχύουν τις αντιλήψεις μας για το περιβάλλον. Μια προσέγγιση που έχει στόχο να δημιουργήσει μια απλή, αλλά πλούσια σχεδιαστική γλώσσα με γεωμετρία που ακολουθεί τη μορφολογία του τόπου, τους ήχους και τις μυρωδιές και με μια φυσική παλέτα υλικών που αντικατοπτρίζουν το περιβάλλον που την εσωκλείει.
Θέλω να αμβλύνω τη θάλασσα και τον ουρανό, να κάνω το φως πιο φωτεινό, να ενώσω τον ορίζοντα με την κτιριακή γραμμή, να ενώσω ό,τι ορατά διαχωρίζεται, να διευρύνω τα όρια, να πλαισιώσω τη στιγμή, να κάνω την ύπαρξη πιο αληθινή και να δημιουργήσω έναν κόσμο όπου η φύση και το δομημένο περιβάλλον είναι ένα, έναν κόσμο που προκαλεί τη φαντασία και όπου το μεγαλείο της φύσης είναι παρόν, έναν κόσμο στον οποίο κατοικώ.
Η αρχιτεκτονική προσέγγιση, απελευθερωμένη από παραδόσεις ή τυπολογίες, αγκαλιάζει τη δυναμική γεωμετρία και τη ρευστότητα που έχει να προσφέρει η σύγχρονη κατασκευή. Αναγνωρίζει τη μεσογειακή απλότητα ως μέρος της διαδικασίας σχεδιασμού με στόχο να δημιουργήσει μια μοναδική ταυτότητα που εναρμονίζεται με τα φυσικά στοιχεία της γύρω περιοχής και διεγείρει τις αισθήσεις μας. Σχεδιάζω με γνώμονα τη φύση δεν σημαίνει ότι σχεδιάζω αποκλειστικά βιοκλιματικά. Για εμάς η τοπολογία αποτελεί κινητήρια δύναμη, γιατί βιώνεται καθημερινά και σε βάθος χρόνου.
Η αρχιτεκτονική μας επικεντρώνεται στους πρωταγωνιστές-κατοίκους, στοχεύουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο που είναι επιθυμητός και ελκυστικός. Ο σχεδιασμός μας δεν αφορά μόνο την ικανοποίηση συγκεκριμένων οικιστικών συνθηκών αλλά και μια βιωματική εμπειρία που αλλάζει και εξελίσσεται κατά τη διαμονή.
Φανταζόμαστε ότι δημιουργούμε ένα βιωματικό σκηνικό που θα διαρκέσει στον χρόνο. Ένα κτίριο που θα κατακτηθεί από τους κατοίκους του. Ένα έργο που θα δημιουργήσει μια σχέση αγάπης μεταξύ του κατοίκου και της πόλης. Ένα πλαίσιο που θα δημιουργήσει χώρο και μορφή, όπου η δράση πυροδοτείται από τη λειτουργία του, προσωπική, πολιτιστική ή κοινωνική.
Αλιείς - Πόρτο Χέλι
Μετά την πρώτη του επαφή με το έργο, ήρθε ένας μηχανικός και με ρώτησε: «Είστε αρχιτέκτονες της ευθείας ή της καμπύλης;». Εκείνη τη στιγμή δεν κατάλαβα τι εννοούσε και όταν ρώτησα γιατί, μου εξήγησε: «Πρέπει να χρησιμοποιείτε τις καμπύλες με μεγάλη προσοχή, είναι επικίνδυνες αν δεν τις χειριστεί κανείς σωστά, και εδώ είμαστε πιο παραδοσιακοί».
Η καμπύλη αντλεί την έμπνευσή της από την οργανική δομή της φύσης και δίνει μια αίσθηση ροής που ενισχύεται από τα υδάτινα σώματα, αντανακλώντας αυτή την αίσθηση ρευστότητας. Με αυτό το σκεπτικό σχεδιάσαμε μια κατοικία με κάτοψη παρόμοια με τη δομή ενός κατόπτρου που αμβλύνει την πρόσκρουση του κτιρίου και περικλείεται από αντανακλαστικές επιφάνειες, βοηθώντας τη δομή να συγχωνευθεί με το γύρω τοπίο. Η γεωμετρική σύνθεση της πρόσοψης εναρμονίζεται με την τοπογραφία της ακτογραμμής, δίνοντας έμφαση στην ελαφρότητα και στη διαφάνεια, χρησιμοποιώντας γυαλί, πέτρα, ξύλο και λευκό μπετόν για να δημιουργήσει ένα ισορροπημένο, αλλά αφηρημένο τρισδιάστατο παιχνίδι φόρμας και όγκου. Υπάρχει μια αίσθηση ροής από τον έναν χώρο στον άλλον ως μια λεπτή καθοδήγηση, χωρίς να γίνεται αισθητό ότι η προοπτική τραβιέται από μια καμπύλη σε μια θέα ή έναν χώρο μέσα στο σπίτι.
Το κτίριο αποτελεί εξοχική κατοικία στο Πόρτο Χέλι. Εξωτερικά χαρακτηρίζεται από οργανικούς γεωμετρικούς όγκους που συνδυάζονται με φυσικά υλικά και πλαισιώνονται από έναν εκτεταμένο κήπο που ρέει απευθείας στους χώρους διαβίωσης του ισογείου, με κάθετα πέτρινα στοιχεία να δίνουν υφή και να εφάπτονται στις τολμηρές υπόλευκες λείες πλάκες που αιωρούνται από πάνω. Η φύση είναι παρούσα σε όλο το σπίτι, ξεκινώντας με μια ώριμη ελιά ενσωματωμένη στον πυρήνα της αυλής, πλήρως ορατή από το εσωτερικό, και φτάνοντας μέχρι το βραχώδες τοπίο που αντιπαραβάλλεται στο πίσω τμήμα του σπιτιού μέσω ενός γυάλινου κλιμακοστασίου. Το κτίριο διαθέτει μια παλέτα υλικών ειδικά επιλεγμένη ώστε να σέβεται και να αντικατοπτρίζει τα χρώματα και την ομορφιά της ακτογραμμής, το μοναδικό κόκκινο-καφέ των βράχων και της γης, και το μπλε της θάλασσας και του ουρανού.
Το αρχιτεκτονικό πρόγραμμα συνδυάζει τη λειτουργικότητα με την καθαίρεση των συμπαγών εσωτερικών τοίχων στο ελάχιστο, επιτρέποντας στην οικογενειακή ζωή να ρέει στους εσωτερικούς χώρους. Τα ιδιωτικά υπνοδωμάτια βρίσκονται γύρω από παράθυρα πλήρους ύψους με θέα στους κήπους, προσφέροντας ορατότητα και μια πιο ολοκληρωμένη σύνδεση με το περιβάλλον τοπίο.
Ζαλόγγου - Βούλα
Με μια πολύ απλοϊκή προσέγγιση στην πρόσοψη, η κατοικία Ζαλόγγου στο Πανόραμα της Βούλας φορά προσωπείο.
Ένα προσωπείο με σύγχρονο σχέδιο αρχιτεκτονικής και ακριβή γεωμετρία μήκους και πλάτους. Μια ποιητική στάση απλότητας αποκρυπτογραφημένη ώστε να εστιάσει κανείς στη γαλήνη του θαλασσινού τοπίου και το κτίριο να κρατήσει την ανωνυμία της κλίμακας και του χαρακτήρα του. Η τοποθεσία δημιούργησε πολλά εμπόδια και δυσκολίες. Η πλειονότητα των προβλημάτων αφορούσε τη βελτιστοποίηση του μέγιστου χώρου σε ένα μικρό οικόπεδο με πολύ μεγάλη κλίση. Το κτίριο διαμορφώθηκε σε τέσσερα επίπεδα και χωρίστηκε σε δύο κατοικίες. Η ανταπόκριση στο τοπίο, η σύνδεση με τη φύση και η σχέση με το περιβάλλον παίζουν κυρίαρχο ρόλο στον σχεδιασμό του κτιρίου.
Η κατασκευή της όψης φαινομενικά γίνεται αντιληπτή ως μια συμπαγής, ανάλαφρη λευκή μάζα που αιωρείται στο μεσογειακό τοπίο, με αποκορύφωμα του λευκού μινιμαλιστικού φινιρίσματος τα ελαχιστοποιημένα ανοίγματα που στόχο έχουν την προστασία της κατασκευής από πλευρικές δυνάμεις. Ο μετατοπισμένος γυάλινος κύβος της πισίνας στον τελευταίο όροφο ξεφεύγει από τη λευκή γεωμετρία, αντιπαραβάλλοντας σε αυτήν την παρουσία του υδάτινου στοιχείου με φόντο τον φωτεινό μπλε ουρανό και τη θάλασσα.
Για ακόμα μία φορά το κτίριο ξεγελάει, καθώς ο σχεδιασμός έχει εστιάσει σε φυσικά, μεσογειακά υλικά σε όλη την έκταση της κτιριακής δομής. Παρά την καθαρή γεωμετρία και τη λεία επιφάνεια της πρόσοψης, το κτίριο είναι δομημένο με φέρουσα πέτρινη λιθοδομή, η οποία είναι εμφανής στους περισσότερους εσωτερικούς χώρους και ενισχύεται με εξωτερική θερμοπρόσοψη, όπου κριθεί αναγκαίο.
Στην περιστροφή του ως προς την πίσω όψη, στην κάθοδο της πλαγιάς, η γαλήνια θέα στον Σαρωνικό είναι επιβλητική και αποτελεί κεντρικό άξονα του σχεδιασμού. Με αυτόν τον τρόπο το κτίριο αποκαλύπτει την απόλυτη μορφή του και ταυτόχρονα ενεργοποιεί όλο το φάσμα των αισθήσεων με μια σειρά από εκπληκτικές διατροπικές, περιβαλλοντικές ή ατμοσφαιρικές αλληλεπιδράσεις. Σχεδιάζοντας για όλες μας τις αισθήσεις, ο ήχος, το άγγιγμα και η οσμή αντιμετωπίζονται ως ίσα με την όραση και το δομημένο περιβάλλον στοχεύει στην αισθητηριακή απόκριση και στο συναίσθημα μεταξύ χρώματος φωτισμού και θερμικής άνεσης.
Οι εσωτερικοί χώροι, σε αντίθεση με το εξωτερικό περίβλημα, έχουν έντονη υλικότητα και αυξημένη καμπυλότητα, ώστε να είναι πιο ευχάριστοι, ανυψωτικοί, χαλαρωτικοί. Είναι προσεκτικά δομημένοι ώστε να μεγιστοποιούν τη θέα της ακτογραμμής, απορρίπτοντας τις συμβατικές διαρρυθμίσεις τοίχων, καθώς οι εσωτερικοί κήποι αιθρίων λειτουργούν ως καταπράσινα εσωτερικά χωρικά διαχωριστικά που αλλάζουν ανάλογα με την εποχή και φιλτράρουν το φως κατά τη διάρκεια της ημέρας, δημιουργώντας μια αέναη οργανική κίνηση.
The TSOLKA ARCHITECTS team
Mια ομάδα παθιασμένων νέων αρχιτεκτόνων, διακοσμητών εσωτερικών χώρων και πολιτικών μηχανικών που επιδιώκουν να αποτυπώσουν μια διαισθητική και δημιουργική προσέγγιση σε όλες τις πτυχές του δομημένου περιβάλλοντος, που εργάζονται στους τομείς της αρχιτεκτονικής, της εσωτερικής διακόσμησης, των κατασκευών και της ανάπτυξης ακινήτων. Έτσι περιγράφει η Μαριαλένα Τσόλκα, επικεφαλής των Tsolka Architects, το αρχιτεκτονικό γραφείο που με ένα ξεχωριστό χαρτοφυλάκιο έργων έχει δημιουργήσει μια ιδιαίτερη σχεδιαστική ταυτότητα με προτεραιότητα την καινοτομία και την υψηλή αισθητική.
Για τη Μαριαλένα Τσόλκα, «η πολιτιστική μας ταυτότητα βασίζεται στη δημιουργία αρχιτεκτονικών εμπειριών που έχουν τις ρίζες τους στην παράδοση, στην υλικότητα και στην απόλαυση της σύγχρονης ζωής. Δεδομένου ότι η πρακτική μας βασίζεται στις κατασκευές, έχουμε εξειδίκευση στην αρχιτεκτονική κατασκευή με καλά μελετημένους πόρους και προτιμούμε πάντα να συνεργαζόμαστε με τη φύση για να πετύχουμε αυτό που είναι αβίαστα πολυτελές. Όταν σχεδιάζουμε, γινόμαστε ηθοποιοί της δικής μας αρχιτεκτονικής σκηνής. Γινόμαστε οι κάτοικοι και οι επισκέπτες που απολαμβάνουν να χτίζουν ισχυρές ταυτότητες, που χρησιμοποιούν το τοπικό πλαίσιο σε ισορροπία με ό,τι έχει να προσφέρει η σύγχρονη κατασκευή, προκειμένου να μεγιστοποιήσει την απόλαυση του χρήστη».