Τι είναι αυτό που κάνει τον Τομ Χανκς τόσο αγαπητό, τόσο οικείο, τον συμπαθέστερο τύπο της διπλανής πόρτας στην ιστορία του σινεμά, τόσο κοντά στον άνδρα που τραγουδάει στο βιντεοκλίπ της Κάρλι-Ρέι Τζέπσεν, που χαιρετάει όλο τον κόσμο στον δρόμο, χορεύει περιχαρής, γίνεται ένα με παιδιά και μεγάλους, άκοπα και αβίαστα;
Καταρχάς, το πρόσωπο και το στυλ του, η έμφυτη θετικότητα και η καλοπροαίρετη ενέργειά του, χαρακτηριστικά τα οποία κληρονόμησε, αλλά έχει δουλέψει και αξιοποιήσει όσο κανείς άλλος. Η αίσθηση του χιούμορ που διαθέτει και μας έδειξε από την αρχή της μεγάλης καριέρας του. Διότι τον Καλιφορνέζο Τομ Χανκς, που γεννήθηκε το 1956, με Αγγλία και Πορτογαλία στο αίμα του, τον γνωρίσαμε από κωμωδίες. Τη Γοργόνα, που έσκισε στα ταμεία, το ιλαρό Bachelor Party και το Big, όπου απέσπασε την πρώτη του υποψηφιότητα στα Όσκαρ και ήταν αξιολάτρευτος και τόσο πειστικός στον ρόλο του πιτσιρικά που μπαίνει στο σώμα ενός ενηλίκου από μαγικό λάθος – ειδικά στην κλασική σκηνή με το πιάνο στο πάλαι ποτέ εμβληματικό παιχνιδάδικο FAO Schwarz.
Έχει ένα κακό, και δεν είναι αμαρτία, αφού το έχει ομολογήσει: δεν μπορεί να παίξει τον κακό! Ο λόγος: δεν πείθει κανέναν.
Οι επιλογές του, στο ξεκίνημα όχι πάντα αποδοτικές, αλλά στη συνέχεια ώριμες και προσεκτικά διαλεγμένες, με την πολυτέλεια και την αιγίδα του σταρ που δεν κάνει θέμα την τρομακτική απήχηση που έχει αποκτήσει. Η τρομερή διετία στα μέσα της δεκαετίας του '90, που του χάρισε τα δύο του Όσκαρ, για το Φιλαδέλφεια, στον ρόλο του ασθενή από AIDS που έκρυβε την πραγματική του ταυτότητα σε μια εποχή φόβου και προκατάληψης, και τον αξεπέραστο Φόρεστ Γκαμπ, ένα σατιρικό και συγκινητικό σύμβολο της σύγχρονης Αμερικής.
Ο τρόπος που ενσαρκώνει τον κατεξοχήν «Αμερικανό», με αδυναμίες και αρετές, αίσθηση του δικαίου, σωστά τοποθετημένο ηρωισμό και μια εξιδανίκευση της έννοιας του νέου κόσμου. Μιλάμε για το Απόλλων 13, τη Μαγική Ομπρέλα, όπου υποδύθηκε τον Γουόλτ Ντίσνεϊ, τη Διάσωση του στρατιώτη Ράιαν και τον Κάπτεν Φίλιπς.
Η μεταμόρφωσή του σε αληθινά πρόσωπα: τον είδαμε πέρσι ως Φρεντ Ρότζερς στο Ένας υπέροχος γείτονας, που του χάρισε ακόμα μία υποψηφιότητα στα Όσκαρ, την έκτη, δεκαεννιά χρόνια μετά την τελευταία φορά, και αναμένουμε τη βιογραφία του Έλβις Πρίσλεϊ, και κυρίως τη σχέση του με τον ατζέντη του, τον περίφημο συνταγματάρχη Πάρκερ, διά χειρός Μπαζ Λούρμαν, γυρισμένη στην Αυστραλία, εκεί όπου νόσησε από τον Covid-19 και έδωσε, πάλι, το παράδειγμα με τη συμπεριφορά του. Ο πιο απαιτητικός ρόλος του στον Ναυαγό του Ρόμπερτ Ζεμέκις, εκεί όπου κράτησε μια ταινία χωρίς λόγια, επί μισή ώρα.
Ο τρόπος που γίνεται και πάλι παιδί, άμεσος, ανατρεπτικός, σαν τον Γούντι στα τέσσερα Toy Stories, αλλά και στο Πολικό Εξπρές. Γίνεται να μην αγαπάμε τον Τομ Χανκς;
Είναι σπουδαίος ηθοποιός. (Όσοι έχουν αντιρρήσεις, απλώς νομίζουν πως το να είσαι σπουδαίος σημαίνει ότι οφείλεις απαραίτητα να φαίνεσαι σοβαρός και να ακούγεσαι πομπώδης). Απ' τους μεγαλύτερους στην ιστορία του σινεμά, εφάμιλλος σε στυλ με τον Σπένσερ Τρέισι, που ακόμα και οι τεχνικοί στο πλατό και οι συμπρωταγωνιστές του δεν καταλάβαιναν πότε «πήγαινε πλάνο» και ξεκινούσε να παίζει, και προικισμένος με κωμική στόφα σαν κι εκείνη που διέθεταν οι φωστήρες της χρυσής περιόδου.
Έπαιξε και στο Μπρόντγουεϊ. Και ανταμείφθηκε με υποψηφιότητα για βραβείο Tony στο τελευταίο έργο της Νόρα Έφρον. Είναι και σκηνοθέτης, με το νοσταλγικό That thing you do, και τη γλυκιά Περίπτωση Λάρι Κράουν, με την καλή του φίλη Τζούλια Ρόμπερτς. Είναι πολυβραβευμένος παραγωγός, όπως στο Γάμος αλά Ελληνικά, και φίλος και στενός συνεργάτης του Στίβεν Σπίλμπεργκ, συνεργός του στο «Band of Brothers». Εργάζεται χωρίς διακοπή εδώ και σαράντα χρόνια και ποτέ δεν έχει δώσει την εντύπωση του άπληστου. Το αντίθετο: κάθε του εγχείρημα μοιάζει με προσθήκη σε μια πινακοθήκη αξιών, ίσως ακαδημαϊκών στο σύνολό τους, αλλά φορτωμένων με νόημα και βραβεία. Από την τηλεόραση έχει 7 Emmy.
Από την πρώτη του σύζυγο, δύο παιδιά, και από τη δεύτερη, τη Ρίτα Γουίλσον, που γνώρισε στα γυρίσματα μιας τηλεοπτικής σειράς, άλλα δύο. Έγινε για χάρη της χριστιανός ορθόδοξος, ορκισμένος φιλέλληνας και πρόσφατα Έλληνας με τη βούλα, με εξοχικό στην Αντίπαρο και ξένοιαστες καλοκαιρινές αναμνήσεις που δεν αλλάζει με τίποτε. Αγαπά το Διάστημα, στηρίζει τη NASΑ και τους Δημοκρατικούς και φιλοδοξεί να λέει πάντα την αλήθεια. Όπως πριν από μερικά χρόνια, που ανακοίνωσε πως έχει διαβήτη τύπου Β στον Ντέιβιντ Λέτερμαν και δήλωσε πως η Ρίτα Γουίλσον τον έσωσε και του έδειξε έμπρακτα τι σημαίνει οικογένεια και το συναίσθημα να ανήκεις, η απουσία του οποίου τον στοίχειωνε πριν τη γνωρίσει.
Έχει ένα κακό, και δεν είναι αμαρτία, αφού το έχει ομολογήσει: δεν μπορεί να παίξει τον κακό! Ο λόγος: δεν πείθει κανέναν. Του λείπει, όπως υποστηρίζει, εκείνη η κακόβουλη πρόθεση που άλλοι συνάδελφοί του (καθ' όλα εξαιρετικοί άνθρωποι) ανακαλούν με επιτυχία, και αν πιάσει, ψωμίζονται ισοβίως από την πειστική αρετή της κινηματογραφικής διαστροφής.
Λέγαμε πως ο Ντάνιελ Ντέι Λιούις δεν μπορεί να κάνει τον κόσμο να γελάσει, έτσι, για να του βρούμε ψεγάδι. Αντίστοιχα, όποτε ο Χανκς στραβώνει το στόμα του ή μισοκλείνει μοχθηρά το καλοσυνάτο βλέμμα του, αργά ή γρήγορα θα γλιστρήσει σε κάτι ευχάριστο ή θα δικαιώσει την ταινία διά του λάθους του χαρακτήρα του.
Όχι πως δεν έχει υποδυθεί σκοτεινούς χαρακτήρες – στον Δρόμο της Απώλειας, για παράδειγμα, στον Κύκλο, ή τον κακοποιό στο ατυχές Cloud Atlas. Ωστόσο του ταιριάζουν τόσο πολύ οι αδύναμοι ενάρετοι, που του είναι αδύνατο να αποφύγει τον πειρασμό της τέχνης που γνωρίζει τόσο έξοχα: να τους αναπτύσσει έτσι ώστε το περίπλοκο να φαίνεται απλό. Λύνει την εξίσωση της ανθρώπινης κατάστασης τυφλά και με δεμένα τα χέρια, έχοντας τη χάρη να μας καθησυχάζει, αντί να μας κολακεύει.
Όπως τώρα, στο News of the World, που θα προβάλλεται στο Netflix από τις 10 Φεβρουαρίου. Υποδύεται τον βετεράνο του Εμφυλίου, λοχαγό Τζέφερσον Κάιλ Κιντ, που ζει διαβάζοντας τα νέα και περιοδεύοντας την Αμερική, και αναλαμβάνει να φέρει στο Τέξας, και να παραδώσει στους μακρινούς συγγενείς του, ένα μικρό ορφανό κορίτσι, τη Γιοχάνα, μεγαλωμένη από Ινδιάνους – ένα αγγελικά ξανθό αγρίμι που δεν μιλάει λέξη αγγλικά, έχοντας βιώσει τη φρίκη παραπάνω από μία φορά σε τόσο νεαρή ηλικία.
Απρόθυμα, αλλά πάντα με ευγένεια, ο Κιντ επιχειρεί αρχικά να διώξει τη μεγάλη ευθύνη από πάνω του, αλλά όταν βλέπει πως η μικρή το σκάει από τους ανάδοχους κηδεμόνες και απειλούνται η ζωή και η αξιοπρέπειά της από μια στυγνή συμμορία, δεν έχει άλλη επιλογή. Το ταξίδι είναι μακρύ, γεμάτο εμπόδια και παγίδες, καθώς οι πληγές του πολέμου είναι ακόμη ανοιχτές και οι ενέδρες μοιάζουν με μικρές σκηνές θρίλερ, που διακόπτουν απότομα μια βαρετή, γραμμική διαδρομή. Εκεί ο σκηνοθέτης Πολ Γκρίνγκρας επιταχύνει με την εγνωσμένη τεχνική του στη δράση και το στοιχείο αγωνίας που τον διακρίνει.
Θεματικά, το News of the World είναι μια επίκαιρη πολιτική ταινία, με το πνεύμα του διαχωρισμού να πρυτανεύει έναντι της λογικής και τις μπλε και κόκκινες περιοχές να παραπέμπουν στο φοβικό, βαθιά διχαστικό κλίμα της σύγχρονης Αμερικής. Η Γιοχάνα, ερμηνευμένη από τη 12χρονη Βερολινέζα Ελένα Ζένγκελ (που θα μπορούσε κάλλιστα να υποδυθεί τη νεαρή Τζένιφερ Λόρενς, αν η ζωή της μεταφερθεί στο σινεμά), σαφώς συμβολίζει το αγαθό της ελευθερίας, την πολύτιμη ελπίδα που καλείται να διαχειριστεί ένας ψύχραιμος αφηγητής ιστοριών και να την προστατεύσει από τα δεινά μιας σαλεμένης δημοκρατίας.
Ο Χανκς είναι η πυξίδα που χρειάζεται η ταινία. Και τελικά προστατεύει σαν άγγελος το News of the World, με την ήσυχη δύναμη του ουμανισμού του. Νομίζουμε πως τον γνωρίζουμε, αλλά πάντα έχει έναν ακόμη μικρό σταυρό να μεταφέρει για λογαριασμό μας.
Το «News of the World» θα προβάλλεται στο Netflix από τις 10 Φεβρουαρίου.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.