ΤΟ ΚΑΘΙΕΡΩΜΕΝΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ των φίλων του σινεμά τεκμηρίωσης στη Θεσσαλονίκη θα επαναληφθεί και φέτος. Απο 2 ως 12 Μαρτίου το 25o Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης ανοίγει τις πύλες του και περιμένει τους σινεφίλ. Στο πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, δύο από τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ της χρονιάς, αν πιστέψουμε τις κριτικές από το εξωτερικό.
Το ένα είναι το «Squaring the circle» του Άντον Κόρμπεϊν. Σε έναν δίκαιο κινηματογραφικό κόσμο, ο Κόρμπεϊν δεν θα χρειαζόταν συστάσεις. Σκηνοθετώντας για χρόνια καλαίσθητα, ευρηματικά βιντεοκλίπ για λογαριασμό των Depeche Mode (και όχι μόνο), ο Ολλανδός σκηνοθέτης ήταν αυτό που λέμε late bloomer, κάνοντας το ντεμπούτο του στο σινεμά σε ηλικία 55 ετών και επιμένοντας μουσικά με το «Control», ένα ασπρόμαυρο, αρμοστά «καταραμένο» biopic του Ίαν Κέρτις, του αδικοχαμένου frontman των Joy Division.
Στο πρόγραμμα του φετινού φεστιβάλ περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, δύο από τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ της χρονιάς, αν πιστέψουμε τις κριτικές από το εξωτερικό.
Aκολούθησε το «American», ένα μελβιλικό, αδικημένο διαμάντι που γράφει το τελευταίο κεφάλαιο, το ρέκβιεμ, αν θέλεις, της ιστορίας των κινηματογραφικών πληρωμένων εκτελεστών. Στο «Most wanted man» διασκεύασε Τζον Λε Καρέ, συνέλαβε το ύφος του λογοτέχνη και ευτύχησε να έχει και τον Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν στην τελευταία μεγάλη του παράσταση – δύσκολο να μη σας σηκωθεί η τρίχα στο φινάλε.
Ακολούθησε το «Life», πάλι βιογραφικό δράμα, που αφηγείται τη θρυλική φωτογράφιση του Τζέιμς Ντιν για το περιοδικό LIFE, κλείνοντας έτσι μια άτυπη θρηνητική τετραλογία για τον πάντα διαφεύγοντα παράδεισο. Και μετά σιωπή, ίσως γιατί οι ταινίες πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες μέσα στον πληθωρισμό τίτλων και φεστιβαλικών υποχρεώσεων της κριτικής.
Με χαρά πληροφορηθήκαμε πρόσφατα ότι ο Κόρμπεϊν ετοιμάζει την επόμενη ταινία μυθοπλασίας του, το «Switzerland», με την Έλεν Μίρεν να υποδύεται την Πατρίσια Χάισμιθ. Στο μεταξύ, πρόλαβε να γυρίσει και ένα μουσικό ντοκιμαντέρ, το «Squaring the circle», που αφηγείται την ιστορία τoυ Hipgnosis, του στούντιο που βρίσκεται πίσω από θρυλικά εξώφυλλα δίσκων – αν κυκλοφορείτε με μπλουζάκι «Dark Side of the Moon» κι αν έχετε κρεμασμένη στον τοίχο του δωματίου σας τη χειραψία με τον άλλο μας, φλεγόμενο εαυτό του «Wish you were here» ή τον φόρο τιμής στον Άρθουρ Κλαρκ του «Ηοuses of the Holy», οφείλεται στο Hipgnosis.
Εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι την περίοδο εκείνη οι δισκογραφικές εταιρείες δεν υποδείκνυαν στους καλλιτέχνες πώς πρέπει να είναι το εξώφυλλο του δίσκου τους, oι ιδρυτές του στούντιο Στορμ Θόργκεσον και Πο Πάουελ δημιούργησαν κομψοτεχνήματα, πολλά από τα οποία απέκτησαν τη δική τους, αυτόνομη ζωή – χαρακτηριστικά είναι τα παραπάνω παραδείγματα. Στα χρόνια που λειτούργησε το στούντιο συνεργάστηκαν με ονόματα όπως οι Pink Floyd, o Πολ ΜακΚάρτνεϊ, οι Electric Light Orchestra, oι Led Zeppelin, οι Genesis, οι Alan Parsons Project και ο Aλ Στιούαρτ, επινόησαν ευφάνταστα γραφιστικά κόνσεπτ, σαχλαμάρισαν δημιουργικά –και τους βγήκε–, τα έσπασαν, τα ξαναβρήκαν και αποτέλεσαν ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της μουσικής ιστορίας του εικοστού αιώνα, χωρίς ποτέ να συνθέσουν ούτε ένα riffάκι.
Με δεδομένο ότι το μουσικό «βιογραφικό» του Κόρμπεϊν, πέρα από τη σκηνοθεσία βιντεοκλίπ, περιλαμβάνει και φωτογραφίσεις που κόσμησαν εξώφυλλα δίσκων, ο Ολλανδός σκηνοθέτης ήταν, ίσως, ο καταλληλότερος άνθρωπος για να γυρίσει αυτό το φιλμ. Στο ντοκιμαντέρ μιλούν, μεταξύ άλλων, οι Ντέιβιντ Γκίλμουρ, Ρότζερ Γουότερς, Νικ Μέισον, Τζίμι Πέιτζ, Ρόμπερτ Πλαντ, Πολ ΜακΚάρτνεϊ και Πίτερ Γκάμπριελ.
Squaring the circle (the story of hipgnosis) | Clip | Anton Corbijn | Raindog Films
Το έτερο μουσικό ντοκιμαντέρ προβάλλεται στο πλαίσιο των «Ανοιχτών Οριζόντων», ενός τμήματος που συγκεντρώνει τις πιο πρωτοποριακές φωνές του σινεμά τεκμηρίωσης και φιλοξενεί ταινίες από την αφρόκρεμα της πρόσφατης παγκόσμιας παραγωγής.
Πρόκειται για το «Little Richard: I am everything», μια προσπάθεια «διόρθωσης» της ροκ ιστορίας μέσα από το σινεμά με την τοποθέτηση του σπουδαίου μαύρου καλλιτέχνη στη θέση που του αξίζει και δικαιούται. «Tutti Frutti», «Long Tall Sally», «Good golly miss Molly», «Τhe girl can’t help it», «Keep a’ knockin'»: τελειωμό δεν έχουν τα χιτ του Little Richard, οι διασκευές των οποίων έδωσαν επιτυχίες και σε άλλους καλλιτέχνες της εποχής του.
Πέρα από την επίδραση της μουσικής του στο rock ‘n’ roll, αλλά και σε μεταγενέστερα είδη, όπως η funk, ο Little Richard υπήρξε και το πρώτο queer είδωλο της ροκ σκηνής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Μικ Τζάγκερ στο ντοκιμαντέρ, «ήταν ο πρώτος που φόρεσε μάσκαρα, ο πρώτος που έβγαλε το μπλουζάκι του επί σκηνής, ο πρώτος που έπαιξε με τα στερεότυπα των φύλων».
Μέσα από μαρτυρίες θρύλων της μουσικής, queer και μαύρων ακαδημαϊκών και σπουδαίων ανθρώπων των τεχνών, το ντοκιμαντέρ της Λίζα Κορτές αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης ακροβατούσε ανάμεσα στο τρίπτυχο «sex - drugs - rock ‘n’ roll», στη θρησκεία και στο «απαγορευμένο» τότε ζήτημα της σεξουαλικότητας, αποκαλύπτοντας, παράλληλα, τη σκοτεινή πλευρά της αμερικανικής μουσικής σκηνής, με τους λευκούς να χειραγωγούν, να εκμεταλλεύονται και να καρπώνονται τον μόχθο και την έμπνευση των μαύρων καλλιτεχνών.
Όπως επισημαίνουν οι άνθρωποι του φεστιβάλ, το «Little Richard: I am everything» έρχεται για να μας υπενθυμίσει ότι «οι περιθωριακοί και οι παρίες διαθέτουν υπερδυνάμεις, οι οποίες, με την κατάλληλη ευκαιρία, μπορούν να δημιουργήσουν νέους κόσμουςμ εντός των οποίων θα χορεύουμε όλοι ανεξαιρέτως».
Το πλήρες πρόγραμμα του 25ου φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα αποκαλυφθεί την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου στις 12:00 στη συνέντευξη Τύπου. Το φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί από τις 2 έως τις 12 Μαρτίου 2023, τόσο σε φυσικούς χώρους όσο και διαδικτυακά.