Η δικαιοσύνη σε μια δημοκρατική Πολιτεία οφείλει να είναι υποτίθεται τυφλή, «θεόστραβη». Οι δικαστές οφείλουν δηλαδή να εφαρμόζουν το Σύνταγμα και τους νόμους απολύτως αντικειμενικά και να κρίνουν ισότιμα κάθε πολίτη, ανεξάρτητα από τις πολιτικές, φιλοσοφικές, θρησκευτικές κ.λπ. πεποιθήσεις τόσο των ίδιων, όσο και των δικαζόμενων.
Στην πραγματικότητα, βέβαια, η δικαστική εξουσία συλλαμβάνεται όχι σπάνια να «κρυφοκοιτάζει», αμβλύνοντας ή στενεύοντας να το κριτήριό της ανάλογα με την κοινωνική θέση, το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα κ.λπ. του κατηγορούμενου, ακόμα και την ιδεολογία του. Είναι, π.χ., κοινή η αίσθηση ότι όσο αφορά την τρομοκρατία (ή την ένοπλη πάλη, όπως το προτιμά κανείς), τα αντανακλαστικά της ελληνικής δικαιοσύνης όπως άλλωστε και της ΕΛΑΣ έχουν επανειλημμένα αποδειχθεί εξαιρετικά αργά όταν αυτή προέρχεται από την άκρα δεξιά, χώρο όπου κατά κανόνα ο νόμος εξαντλεί την επιείκεια και την ανοχή του, σε πλήρη αντίθεση από ό,τι είθισται να συμβαίνει όταν προέρχεται από την άκρα αριστερά ή τους Α/Α όπου όχι μόνο υπερθεματίζει σε αυστηρότητα αλλά υπερβαίνει, ενίοτε, τα ίδια τα όριά του όπως έχει συχνά καταγγελθεί.
«Μπορεί η δημοκρατία να χρειάζεται πράγματι κάποιους νόμους για να αμύνεται ενάντια σε όσους θεωρεί ότι την επιβουλεύονται – μολονότι η συζήτηση για τον αντιτρομοκρατικό είναι βέβαια μεγάλη -, όταν όμως κάνει τις σταθμίσεις της οφείλει να τις κάνει ισότιμα παντού, όχι με ρηγματώσεις στο κράτος δικαίου και επιλεκτική εφαρμογή».
Η «ζυγαριά» γέρνει μονόπαντα, τα μέτρα και τα σταθμά γίνονται δύο, στην πρώτη περίπτωση ολόκληρος ελέφαντας σε ένα δωμάτιο μπορεί να περνά «απαρατήρητος» όταν στη δεύτερη ακόμα κι ένα λειψό δείγμα DNA μπορεί να στείλει τον/την κάτοχό του στα σίδερα επ' αόριστον, στιγματίζοντάς τον εφ΄όρου ζωής. Μια απλή σύγκριση στην αντιμετώπιση των συλληφθέντων παλαιότερα μελών της ΧΑ αλλά και πιο πρόσφατα της Combat 18 με αντίστοιχες συλλήψεις μελών (ή κατηγορούμενων για συμμετοχή) της 17Ν, των Πυρήνων κ.λπ. αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Και το ζήτημα εδώ δεν είναι συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς με την κουλτούρα της βίας είτε με πολιτικά είτε με καθαρά εγκληματικά κίνητρα, αλλά το πόσο η κοινοβουλευτική δημοκρατία και η δικαιοσύνη της δικαιολογούν την ανωτερότητα και το «ηθικό πλεονέκτημα» που επαίρονται πως – και που οφείλουν να – έχουν.
Στα πλαίσια αυτά ζήτησα από δύο ευαισθητοποιημένους στα κοινά δικηγόρους, τον Δημήτρη Φίλη (παρ' Αρείω Πάγω σήμερα), τον Κώστα Παπαδάκη, μέλος της Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της ΧΑ καθώς κι έναν γνωστό δικαιωματικό, τον πρώην γγ Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Κωστή Παπαϊωάννου να καταθέσουν τη δική τους άποψη.
Δημήτρης Φίλης
Ναι, πιθανόν να υπάρχει ιδεολογική προκατάληψη πίσω από κάποιες αποφάσεις - την Ηριάννα π.χ. έπρεπε να την είχαν αφήσει ελεύθερη μέχρι να δικαστεί κατ' έφεση, υπήρχε θέμα με το δείγμα DNA, δεν ήταν ικανό αποδεικτικό στοιχείο από μόνο του. Υπήρξε πάντως διακριτικότητα όσο αφορά στην αποκάλυψη του πλήρους ονοματεπώνυμου τόσο του δικού της όσο και του συγκατηγορούμενού της Περικλή Μ.
Κοιτάξτε να δείτε, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, οτιδήποτε εκφεύγει της νομιμότητας θα χτυπιέται σκληρά, ανεξαρτήτως ιδεολογίας. Όχι, δεν εξισώνω τα "άκρα", θεωρώ λανθασμένη αυτή η λογική, αμφότερα όμως ενέχουν σκληρή βία, άλλο αν τα ιδεολογικά τους κίνητρα διαφέρουν.
Οι δικαστές, πάλι, προσπαθούν να εφαρμόσουν τον νόμο και δεν αμφισβητώ εξαρχής την εντιμότητα των περισσότερων εξ αυτών, η στάση τους όμως πολλές φορές επηρεάζεται από τις ιδέες και τις βιοκοινωνικές τους απόψεις. Πάντως εκτός από την εν εξελίξει δίκη της ΧΑ, άλλη που να αφορά σε ακροδεξιούς εξτρεμιστές δεν έχει γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και είναι λίγο περίεργο που τόσο καιρό δεν έχουν συλληφθεί άλλοι παρότι περισσεύουν οι αφορμές.
Το πώς τώρα θα αντιμετωπιστούν δικαστικά οι συλληφθέντες της Combat 18 δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς, θα φανεί στη δίκη, εύχομαι πάντως να αποδοθεί δικαιοσύνη!».
Κωστής Παπαϊωάννου
Η αντιτρομοκρατική νομοθεσία διαθέτει μια εκτενή λίστα εγκληματικών πράξεων που θεωρούνται τρομοκρατικές αν αποσκοπούν στον εκφοβισμό σοβαρού κομματιού του πληθυσμού ή στην κατάλυση των συνταγματικών αρχών. Και ο πλέον αδαής περί τα νομικά αντιλαμβάνεται ότι είναι δύσκολο οργανώσεις σαν την Combat 18 να μην χωράνε σε αυτό τον ορισμό εφόσον και εκφοβίζουν και βλάπτουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, όπως άλλωστε έκανε και η ΧΑ.
Εκεί βέβαια υπάρχει ζήτημα, είναι συχνά μονοσήμαντη και επιλεκτική η δημοσιοποίηση στοιχείων και ιδίως φωτογραφιών υπόπτων για ενέργειες που θεωρούνται τρομοκρατικές. Το αν τώρα η "ανοχή" αυτή είναι ακούσια ή εκούσια, είναι ένα σύνθετο φαινόμενο. Έχουμε επικρίνει ιδιαίτερα τις αστυνομικές αρχές για υπόγειες συμπάθειες ή "διαδρομές" και προκλητική ανοχή στο ναζί περιθώριο, δεν έχουμε όμως πράξει το ίδιο στο βαθμό που θα έπρεπε και για τις αντίστοιχες εισαγγελικές και δικαστικές αρχές που επέδειξαν έντονη και μακροχρόνια αμεριμνησία και αδράνεια: όταν υπάρχουν ενέργειες ακραίας βίας από τέτοια πρόσωπα και οργανώσεις αντιμετωπίζονται μεμονωμένα, δεν εντάσσονται σ' ένα ενιαίο πλαίσιο με τρόπο λειτουργίας που σαφέστατα αρμόζει σε τρομοκρατικές οργανώσεις. Είχα μάλιστα και ο ίδιος ως γγ Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στείλει αναφορές στις αρχές για τη δράση της Combat 18.
Αν τώρα μαζί με αυτήν ήταν υπόδικη μια ομάδα τύπου Επαναστατικός Αγώνας, η δεύτερη πολύ πιο άνετα θα κατηγορούνταν από τη δικαιοσύνη για τρομοκρατική και όχι απλώς εγκληματική οργάνωση. Μπορεί η δημοκρατία να χρειάζεται πράγματι κάποιους νόμους για να αμύνεται ενάντια σε όσους θεωρεί ότι την επιβουλεύονται – μολονότι η συζήτηση για τον αντιτρομοκρατικό είναι βέβαια μεγάλη -, όταν όμως κάνει τις σταθμίσεις της οφείλει να τις κάνει ισότιμα παντού, όχι με ρηγματώσεις στο κράτος δικαίου και επιλεκτική εφαρμογή.
Βέβαια, για να μην μεμψιμοιρούμε μόνο, το ότι έστω αργά κινήθηκαν οι δικαστικές αρχές καθώς επίσης ο όγκος κ το περιεχόμενο των αποδεικτικών στοιχείων (βαρύς οπλισμός, εκρηκτικά κ.ά.) δείχνει ότι η Πολιτεία ξεκινά τουλάχιστον να αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο.
Κώστας Παπαδάκης
Τόσο η ΧΑ όσο και η Combat 18 διώκονται με βάση το άρθρο 187 που αφορά στη συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, όχι σε τρομοκρατική (άρθρο 187Α), παρότι πληρούν με το παραπάνω τις προϋποθέσεις, απόδειξη ότι το δύο μέτρα και δύο σταθμά είναι ο κανόνας.
Η δεύτερη περίπτωση, βέβαια, θεωρείται σοβαρότερο αδίκημα και οι προβλεπόμενες ποινές είναι βαρύτερες, πέρα από τον κοινωνικό στιγματισμό κάποιου σαν τρομοκράτη. Οι Χρυσαυγίτες παραπονιούνται ότι τάχα διώκονται για τις ιδέες τους ενώ η αλήθεια είναι ότι δεν διώκονται παρά για συγκεκριμένες ποινικές πράξεις.
Επιπλέον, δεν ελέγχονται καν για ηθική αυτουργία - η επίθεση π.χ. στους Αιγύπτιους ψαράδες του Περάματος το '12 έχει αποδειχθεί ότι έγινε ύστερα από εντολή Λαγού, παρά ταύτα ο κύριος αυτός δεν παραπέμπεται ως ηθικός αυτουργός κι αυτή είναι μόνο μία από τις δεκάδες ακόμα αντίστοιχες περιπτώσεις! Είναι δηλαδή πολύ περισσότερες οι εγκληματικές τους πράξεις από τις κατηγορίες που τους έχουν αποδοθεί.
Στο χώρο της ριζοσπαστικής αριστεράς και της μαχητικής δικηγορίας αγωνιζόμαστε, βέβαια, χρόνια τώρα για την κατάργηση και των δύο αυτών αντιδημοκρατικών άρθρων, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα παραβλέψουμε τη μονομέρεια της εξουσίας. Όλοι οι νόμοι, καλοί ή κακοί, οφείλουν να έχουν καθολική ισχύ!».