Ούτε γάτα...ούτε ζημιά / Συνέντευξη με τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΚΩΜΩΔΙΑ «ΟΥΤΕ ΓΑΤΑ … ΟΥΤΕ ΖΗΜΙΑ» ΤΩΝ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ-ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΣΙΓΝΩΣΤΟ  ΚΙ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΕΡΓΟ ΧΑΡΗ ΣΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗ, ΛΥΒΙΚΟΥ, ΦΩΤΟΠΟΥΛΟ ΚΑΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΚΑΙ ΠΟΥ ΤΩΡΑ ΑΝΕΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΘΕΑΤΡΟ, ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΙΣΤΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΝΤΡΟΓΥΝΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ ΚΑΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗ

Από τον Χρήστο Παρίδη

Ποιες είναι οι αρετές που φέρουν έργα σαν το Ούτε γάτα…ούτε ζημιά των  Σακελλάριου -Γιαννακόπουλου; Και εννοώ τις κωμωδίες εκείνης της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς….

Οι Σακελλάριος - Γιαννακόπουλος σκιαγραφούν τον Έλληνα μ' έναν μοναδικό τρόπο. Τον Έλληνα που όλοι φέρουμε στο DNA μας, σαν διάθεση, σαν αίσθημα και σαν συμπεριφορά. Συγχρόνως καταγράφουν τη δεκαετία του 50, μ' έναν τρόπο καθαρό κι ανεπανάληπτο. Κι αυτό το διακρίνω κάθε βράδυ, στις αντιδράσεις του κοινού, είτε πρόκειται για ανθρώπους που έζησαν την εποχή, είτε πρόκειται για νεότερους που καμία σχέση δεν έχουν, και ωστόσο γελούν και συγκινούνται το ίδιο! Πέρα απ' αυτό οι συγγραφείς, μέσα από τον δρόμο της κωμωδίας ,υιοθετούν τις ποιο τολμηρές λύσεις, για κοινωνικά προβλήματα όπως η απιστία. Πολύ προχωρημένες λύσεις.  Όπως αυτό που συμβαίνει, ας  πούμε στο  Ούτε γάτα…ούτε ζημιά. Ένας κύριος, ένας αστός της εποχής απατάει τη σύζυγο του, κι εκείνη μία κυρία του ‘54 λέει  «θα τον απατήσω κι εγώ! Οφθαλμός αντί οφθαλμού». Αυτό από μόνο του είναι πολύ επαναστατικό για την εποχή.

Μήπως αυτά ήταν τα νέα ήθη της νέας αστικής τάξης μετά τον Εμφύλιο, επηρεασμένα και από όσα έβλεπαν στον αμερικανικό κινηματογράφο; 

Μετά από κάθε πόλεμο, και η Ελλάδα έζησε τον εφιάλτη δύο συνεχόμενων, του Β παγκοσμίου, κι ενός σπαρακτικού εμφυλίου, τα ήθη της κοινωνίας αλλάζουν. Και τα ήθη των αστών και αυτά των λαϊκών τάξεων. Οι αστοί σαν κυρίαρχη τάξη, σαφώς υιοθετούν με μεγαλύτερη ευκολία κάθε καινοτομία κι ο αμερικανικός κινηματογράφος με τη λάμψη που είχε, σίγουρα τους επηρέαζε. Αυτό πάντως που εισπράττω απ' το έργο είναι ότι οι άνθρωποι ήξεραν να ξεχωρίζουν το σημαντικό από το ασήμαντο. Κι όταν λέω «σημαντικό», εννοώ την αγάπη σε μια σχέση. Και το κοινό της εποχής, εξοικειώνεται σε μια νέα αντιμετώπιση, νέα αντίληψη της σχέσης άντρας - γυναίκα.

Οπότε βλέπουμε και την υποκρισία του γάμου;

 Και τότε, αλλά νομίζω πολύ περισσότερο τώρα, υπάρχει μια βαθιά υποκρισία όσον αφορά την απιστία. Οι άνθρωποι, ειδικά σήμερα, είναι έτοιμοι να τινάξουν τα πάντα στον αέρα για μια απιστία. Ακόμα κι αν πρόκειται για κάτι παροδικό και  «επιπόλαιο». Νομίζω πως το «Ου μοιχεύσεις», η 8η εντολή του Μωσαϊκού νόμου, είναι ότι πιο απάνθρωπο επινόησε, καθιέρωσε και επέβαλλε η ιστορία στην ηθική. Γι’ αυτό, το μόνο νόημα που έχει αυτή η εντολή, είναι σταθερά μέσα στην ιστορία να παραβαίνετε. Γιατί παραγνωρίζει την ανθρώπινη φύση. Κι όποια σχέση το παραβλέπει αυτό, είναι καταδικασμένη αργά ή γρήγορα να τελειώσει.

Δηλαδή η μοιχεία σώζει τον γάμο και η απιστία μια σχέση;

Δεν λέω ότι η μοιχεία σώζει έναν γάμο, αλλά ότι πρέπει να είναι αποδεκτή σε ένα γάμο. Μία απιστία δεν μειώνει καθόλου, ενδεχομένως, την αγάπη και το πάθος που μπορεί να έχεις για το σύντροφό σου. Εμένα όσες φορές μου συνέβη, σε περιόδους μεγάλων ερώτων, δεν πήρε τίποτα από τις σχέσεις μου.

Αυτό, λες, να είχαν και οι συγγραφείς στο μυαλό τους;

Κάνοντας βουτιά με αφορμή το έργο σε εκείνη την εποχή, γεννήθηκα άλλωστε τέλη δεκαετίας του ’50, θυμήθηκα ότι παρόλο που μεγάλωνα σε μία επαρχιακή πόλη, όλα αυτά ήταν κοινός τόπος. Ήξερα, γιατί τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πάντα, όλα όσα συνέβαιναν στον περίγυρο των γονιών μου, και τα οποία ήταν αποδεκτά από την κοινωνία. Όλοι ήξεραν ποιος είχε σχέση με ποια και ποια είχε σχέση με ποιον. Γινόταν μεγάλο σούσουρο για όσο καιρό κρατούσε, μετά τέλειωνε και ξεχνιόταν. Συνήθως δεν χάλαγαν οι οικογένειες από αυτά τα πράγματα ενώ το αντίθετο συμβαίνει σήμερα. Γι’ αυτό αισθάνομαι ότι ο κόσμος που βλέπει την παράσταση, εκτός του ότι πρόκειται για ένα πολύ αστείο έργο, συγκινείται με το φινάλε και με το γεγονός ότι οι δύο σύντροφοι λένε «μεταξύ κατεργαρέων, ειλικρίνεια», αγκαλιάζονται και συνεχίζουν τις ζωές τους.

Ίσως γιατί και το κοινό ή έστω μέρος του να αναγνωρίζει, δικές τους ανομίες και συμβιβασμούς….

Μέρος του κοινού σίγουρα θα αναγνωρίζει είτε τους εαυτούς του είτε ανθρώπους του περίγυρου του. Όπως σου είπα, με έκπληξη ανέσυρα από τις παιδικές μου μνήμες ανάλογες καταστάσεις.

Ένας άλλος παράγοντας που μας έλκει σ’ αυτά τα έργα είναι και η συναισθηματική νοσταλγία. Πρόκειται για έργα που τα ξέρουμε όλα από τον κινηματογράφο της εποχής. Υπάρχει η ανάγκη της κοινωνίας να «επιστρέφει» σε μια ειδυλλιακή εποχή;

Υπάρχει έντονη ανάγκη, γιατί ζούμε μια σκοτεινή εποχή που έχουμε χάσει τους στόχους μας και δεν ξέρουμε που πατάμε και που βρισκόμαστε. Και δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητα λόγω της οικονομικής ανασφάλειας. Αντιθέτως νομίζω ότι αυτό είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ασφάλειας που νοιώθαμε ότι είχαμε εξασφαλίσει.

Το οποίο οδήγησε και σε μία άνευ προηγουμένου αχαλίνωτη, και κακώς εννοούμενη ίσως, σεξουαλική απελευθέρωση.

Συμφωνώ, αλλά στο επίπεδο των προσωπικών σχέσεων και της οικογένειας, οι άνθρωποι έγινα ακόμα πιο συντηρητικοί. Αυτό βλέπω γύρω μου, στα νέα ζευγάρια τα οποία θεωρούν την απιστία απόλυτο λόγο ρήξης. Γι’ αυτό θεωρώ το έργο αυτό ιδιαίτερα προοδευτικό και για την εποχή που γράφτηκε και για σήμερα.

Πάντως, παραμένει ένα έργο πιστό στις βασικές αρχές της ελληνικής ζωής. Ο σύζυγος απατάει επί έξι χρόνια τη σύζυγο αλλά η γυναίκα δεν προλαβαίνει να τον απατήσει ούτε μια φορά, διατηρώντας το φωτοστέφανο της…

Ποιο φωτοστέφανο; Στη Θυμαριά η κυρία πήγε για να του τα φορέσει του κυρίου!  Και πολύ καλά έκανε. Αυτή ήταν η πρόθεση και η απόφαση της. Το ότι δεν «συνέβη», οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στον πονοκέφαλο της Λολότας. Έτσι και η άποψη των συγγραφέων για ίσα δικαιώματα ανδρός και γυναικός προβάλλεται, και το έργο μένει πιστό στις βασικές αρχές της ελληνικής ζωής. Κοίτα, εγώ πάντως πιστεύω ότι ο άνδρας και η γυναίκα είναι δύο εντελώς διαφορετικές φυλές, όσον αφορά στο αίσθημα στη σεξουαλικότητα και στη συμπεριφορά. Η γυναίκα έχει πάντα ανάγκη από περισσότερο παραμύθι…

Ούτε γάτα…. Ούτε ζημιά 

Των Αλέκου Σακελλάριου – Χρήστου Γιαννακόπουλου

Διασκευή: Θοδωρής Πετρόπουλος

Σκηνοθεσία: Χρήστος Χατζηπαναγιώτης

Σκηνικά: Μαίρη Τσαγκάρη

Κοστούμια: Κατερίνα Παπανικολάου

Σχεδιασμός φωτισμού: Χρήστος Τζιόγκας

Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Άβα Γαλανοπούλου, Μαρία Κατσανδρή και ο Κώστας Ευρυπιώτης

Μαζί τους οι: Γιώργος Κοψιδάς, Γιάννα Ζιάννη, Μένη Κωνσταντινίδου, Μάρκος Μπούγιας, Δανάη Μπάρκα

ΘΕΑΤΡΟ ΛΑΜΠΕΤΗ    ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ  106  210 6457086.