Espresso, cappuccino, latte, Americano, γαλλικός: decaf ή όχι, για πολλούς από εμάς ο καφές δεν είναι απλώς μια πρωινή συνήθεια αλλά τρόπος ζωής. Δεν τον θέλουμε, τον χρειαζόμαστε για να ξεκινήσει σωστά η μέρα. Φυσικά, τον προτιμάμε σκέτο γιατί μας αρέσει η γεύση του. Κι αυτή η πρώτη γουλιά πολλές φορές μοιάζει με βάλσαμο στην ψυχή.
Μοιάζει υπερβολικό; Ενδεχομένως. Ωστόσο δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε ότι πράγματι πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα ροφήματα. Αρχικά, επειδή το εμπόριο κόκκων καφέ έρχεται δεύτερο στην κατάταξη της παγκόσμιας αγοράς – παράγονται σε 50 διαφορετικές χώρες, ενώ για την καλλιέργειά τους εργάζονται τουλάχιστον 25 εκατομμύρια αγρότες. Κι έπειτα, η λεγόμενη «κουλτούρα του καφέ» γνωρίζει σημαντική άνθηση την τελευταία δεκαετία. Όπου κι αν βρισκόμαστε, σίγουρα θα υπάρχει κοντά μας τουλάχιστον μια καφετέρια, από μικρά μαγαζιά της γειτονιάς μέχρι μεγάλες αλυσίδες.
Όσο περνά ο καιρός, πέρα από τα νέα είδη και τις τάσεις που προκύπτουν –ας μην ξεχνάμε τον dalgona, ο οποίος δίκαια κατέκτησε τον τίτλο του «επίσημου καφέ» του πρώτου lockdown και οι περισσότεροι προσπαθήσαμε να φτιάξουμε, όχι πάντα με επιτυχία–, αναπτύσσεται και η συζήτηση γύρω από το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του καφέ. Και επειδή βρισκόμαστε σε μια συγκυρία κατά την οποία είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής όχι μόνο στην παραγωγή του αλλά και σε όλους τους τομείς της ζωής μας, το ζήτημα αυτό είναι υπόθεση όλων μας – μπαίνουμε σε μια νέα, πιο «πράσινη» εποχή.
Ως καταναλωτές είναι σημαντικό να στηρίζουμε τις εταιρείες που προωθούν τη βιωσιμότητα, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι που πίνουμε καθημερινά. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζεται να διαβάζουμε προσεκτικά τις συσκευασίες κάθε brand και ποικιλίας καφέ που θα επιλέξουμε για το σπίτι.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τι ακριβώς εννοούμε όταν αναφερόμαστε στη βιωσιμότητα του καφέ, μια έννοια που συχνά θεωρείται περίπλοκη, αλλά στην πραγματικότητα είναι απλή, κατανοητή και μας αφορά; Οτιδήποτε σχετίζεται με τη διαδικασία παραγωγής –από τον σεβασμό προς τους πόρους της γης μέχρι τα φυτοφάρμακα και τη σπατάλη νερού– και μεταφοράς αλλά και με τις συνθήκες εργασίας σε εργοστάσια και καλλιέργειες. Αυτά δεν περνούν από το χέρι μας, μπορούμε ωστόσο να ελέγξουμε τη στάση και τις συνήθειές μας, επιλέγοντας προϊόντα που δημιουργήθηκαν με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, χωρίς να καταπατώνται τα δικαιώματα των εργαζομένων.
Παρακάτω ακολουθούν τρία απλά tips με τα οποία θα συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τον καφέ μας, υιοθετώντας, παράλληλα, έναν πιο οικολογικό και όσο το δυνατόν πιο waste-free τρόπο ζωής.
Δίνουμε προσοχή στις πιστοποιήσεις
Ως καταναλωτές είναι σημαντικό να στηρίζουμε τις εταιρείες που προωθούν τη βιωσιμότητα, ειδικά όταν πρόκειται για κάτι που πίνουμε καθημερινά. Αυτός είναι και ο λόγος που χρειάζεται να διαβάζουμε προσεκτικά τις συσκευασίες κάθε brand και ποικιλίας καφέ που θα επιλέξουμε για το σπίτι.
Το πρώτο και κυριότερο που αναζητάμε είναι το σύμβολο για το Δίκαιο Εμπόριο. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι παραγωγοί των αναπτυσσόμενων χωρών μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανταγωνιστικές συνθήκες της παγκόσμιας αγοράς, ενώ πιστοποιεί πως τηρούνται τα ισχύοντα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά πρότυπα, δηλαδή ότι όσοι παίρνουν μέρος στην παραγωγική διαδικασία, εργάζονται σε ασφαλές περιβάλλον, αμείβονται με αξιοπρεπείς μισθούς και χρησιμοποιούν φιλικά προς το περιβάλλον μέσα.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αγοράζουμε βιολογικά προϊόντα. Οι βιολογικές καλλιέργειες έχουν θετικό αντίκτυπο στον πλανήτη όσον αφορά την προστασία του εδάφους και της άγριας ζωής, αλλά και στην υγεία των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι ο βιολογικός καφές είναι η πιο οικολογική επιλογή που μπορούμε να κάνουμε.
Έχουμε μαζί μας ποτήρι και καλαμάκι πολλών χρήσεων
Πολλοί προτιμάμε να παίρνουμε τον καφέ στο χέρι, παρά να καθόμαστε με τις ώρες γύρω από ένα τραπέζι. Το τίμημα που πληρώνουμε γι’ αυτήν μας την επιλογή είναι το πλαστικό ποτήρι που συνήθως τον συνοδεύει.
Τα πλαστικά ποτήρια καφέ είναι εξαιρετικά επιβλαβή για τον πλανήτη. Μάλιστα, το 80% της περιβαλλοντικής ρύπανσης προέρχεται από τη διαδικασία παραγωγής και μεταφοράς του πριν φτάσει στα χέρια μας. Πετώντας το στον κάδο απορριμμάτων, αφού έχουμε πιει τον καφέ μας, επιβαρύνουμε την κατάσταση ακόμη περισσότερο, αφού θα χρειαστεί να περάσουν εκατοντάδες χρόνια μέχρι να διασπαστεί. Κατά τη διάρκεια της πολυετούς αυτή διάσπασης εκπέμπονται αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τα οποία συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη, μαζί με μικροπλαστικά, τα οποία θα βρεθούν στον αέρα που αναπνέουμε, στο νερό που πίνουμε, στα τρόφιμα που καταναλώνουμε, δηλαδή θα καταλήξουν στον οργανισμό μας.
Τα περισσότερα πλαστικά ποτήρια δεν ανακυκλώνονται και, παρότι πολλές εταιρείες δημιουργούν τα δικά τους, χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένες πρώτες ύλες, το αποτέλεσμα είναι αυτό που περιγράψαμε παραπάνω.
Η λύση στο πρόβλημα υπάρχει και είναι απλή. Ακριβώς όπως συνηθίσαμε τις επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες στο σούπερ-μάρκετ, έτσι μπορούμε να μάθουμε να παίρνουμε πάντα μαζί μας ένα ποτήρι πολλών χρήσεων. Ταυτόχρονα, προκειμένου να δημιουργούμε όσο το δυνατό λιγότερα απορρίμματα, ας μην ξεχνάμε το μεταλλικό καλαμάκι που θα το συνοδεύει. Οι επιλογές που διαθέτει η αγορά είναι πολλές και ποικίλες, ενώ πολλές καφετέριες, τοπικές κυρίως, κυκλοφορούν τα δικά τους.
Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό να συχνάζουμε σε μέρη που προωθούν την οικολογία και ενθαρρύνουν τους πελάτες τους να αναπτύξουν συνείδηση πιο φιλική προς τον πλανήτη.
Επιλέγουμε φυτικό γάλα
H βιομηχανία γαλακτοκομικών βρίσκεται εδώ και χρόνια στο στόχαστρο των οικολογικών οργανώσεων, κυρίως λόγω του υψηλού ανθρακικού της αποτυπώματος. Υπολογίζεται πως σε παγκόσμιο επίπεδο ευθύνεται για το 4% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που οφείλονται στον άνθρωπο. Παράλληλα, υπολογίζεται ότι για κάθε λίτρο αγελαδινού γάλακτος δεσμεύονται 628 λίτρα νερού. Και υπάρχει πάντα το κομμάτι της ηθικής, εφόσον για την παραγωγή του τα ζώα υφίστανται μεγάλο σωματικό πόνο.
Δεν έχουμε, λοιπόν, παρά να αντικαταστήσουμε το γάλα του cappuccino, του latte ή οποιουδήποτε άλλου καφέ μάς αρέσει με κάποια από τις ποικίλες, πια, φυτικές επιλογές – ιδανικά, θα προτιμήσουμε το γάλα καρύδας, βρόμης ή σόγιας.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.