Στις 29 Ιανουαρίου 2020 έφυγε από τη ζωή ο διάσημος σχεδιαστής Γιάννης Τσεκλένης. Ήταν 82 ετών.
Ο Τσεκλένης, σαν όνομα και σαν αποτέλεσμα της τέχνης του, ήταν πολύ οικείος στον μέσο Έλληνα, στην μέση Ελληνίδα. Έστω σ' εκείνους και σ' εκείνες των λίγο παλαιότερων γενιών. Δεν υπάρχουν Έλληνες, θέλω να πω, που να είναι πάνω από 40 ετών και να μην γνωρίζουν μερικά πολύ βασικά για τον Γιάννη Τσεκλένη.
Πως ήταν εκείνος που είχε σχεδιάσει σχολικές ποδιές (για αγόρια και κορίτσια, μαθητές και μαθήτριες) στη δεκαετία του '70, πως είχε ντύσει τις αεροσυνοδούς της Ολυμπιακής Αεροπορίας (1972), έχοντας την απόλυτη εμπιστοσύνη του Αριστοτέλη Ωνάση και πως είχε σχεδιάσει, ανάμεσα σε πολλά άλλα (π.χ. το εσωτερικό και το εξωτερικό λεωφορείων και τρόλεϊ της Αθήνας στα 90s), και τις στολές της ενοποιημένης Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.), στα πρώτα χρόνια του ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Τσεκλένης και Μελά σε κοινή πορεία, στα σχεδιαστήρια και τις πασαρέλες, από το 1965 μέχρι το 1972, όταν η Έφη Μελά θα αποσυρθεί από τα «φώτα», και από 'κει και πέρα σ' ένα διαφορετικό επίπεδο, μέσα από μία άλλου τύπου επικοινωνία, έως το τέλος της ζωής του κορυφαίου σχεδιαστή.
Κάποιοι μάλλον θα θυμούνται και τον Τζίμη Πανούση, στα μέσα της δεκαετίας του '80, να σατιρίζει την ενοποίηση Αστυνομίας Πόλεων και Χωροφυλακής, αναφερόμενος και στις στολές του Γιάννη Τσεκλένη:
«Το τελευταίο που μας κατασυγκίνησε είναι η ενοποίηση των σωμάτων ασφαλείας. Πόσα και πόσα προβλήματα δεν είχαμε; Δεν ήξερες ποιος ήταν από πίσω σου, ήτανε χωροφύλακας, ήτανε αστυνομικός; Τώρα δεν υπάρχει αυτό το πρόβλημα, υπάρχει ένα σώμα, μια ενότητα. Δεν είναι ο δεξιός, ο τσαλακωμένος ο χωροφύλακας που ντρεπόσουνα να πούμε, τώρα έχει τρόπους ωραίους, έχει το τσεκλενάκι του, είναι αριστερός, γράφει ΕΛ.ΑΣ. απάνω το πηλίκιο. Είναι διαφορετικά να σε κυνηγάει το ΕΛ.ΑΣ., έχει άλλη συγκίνηση».
[Από το άλμπουμ Μουσικές Ταξιαρχίες / Τζίμης Πανούσης «Hard Core / Ζωντανή ηχογράφηση στο Κύτταρο», στην EMI / Columbia, το 1985]
Στα μέσα του '80 ο Γιάννης Τσεκλένης εξακολουθούσε να είναι ένα μεγάλο όνομα στο χώρο της ελληνικής μόδας, έχοντας πίσω του όμως μια τρανή διεθνή καριέρα. Μια καριέρα που είχε ξεκινήσει στα μέσα της δεκαετίας του '60, στην αρχή σε συνεργασία με τον Ντίμη Κρίτσα, για να εκτοξευθεί, πιάνοντας κορυφή τα αμέσως επόμενα χρόνια, όταν θα αυτονομηθεί και θα προχωρήσει μόνος του.
Και ήταν τότε (24 Σεπτεμβρίου 1965), όταν οργανώθηκε από το περιοδικό ΜΟΔΑ το «Α Φεστιβάλ Ελληνικής Μόδας», στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, εκεί όπου διάσημα μανεκέν της εποχής (Έφη Μελά, Αντουανέτα Ροντοπούλου, Ελίζαμπεθ Σουγιούλ, Ντιάνα Παπαδάκου, Ντόρα Καλλίτση κ.ά.) παρουσίασαν τη χειμερινή κολεξιόν 1966 (δημιουργίες των Κρίτσα-Τσεκλένη).
Και κάπως έτσι, μέσα σε λίγους μήνες, οι Έλληνες σχεδιαστές θα φθάσει να παρουσιάσουν δημιουργίες τους ακόμη και στην Αμερική! Όπως διαβάζουμε σχετικώς στην εφημερίδα Ελευθερία (δημοσιεύματα από τις 12 και 19 Δεκεμβρίου 1965):
«Αύριο στις 7:30 το απόγευμα ο Δημήτρης Κρίτσας και ο Γιάννης Τσεκλένης θα παρουσιάσουν σε στενό κύκλο και στο σπίτι του πρώτου τα φορέματα που θα επιδείξουν στην Νέα Υόρκη. Ο Κρίτσας δημιούργησε τα μοντέλα, ο Τσεκλένης σχεδίασε τα μεταξωτά υφάσματα και Ελληνίδες μανεκέν θα τα επιδείξουν στις κομψές του Νέου Κόσμου. Τι άλλο να ζητήση κανείς σαν ελληνική προβολή;».
«Δύο από τα πιο αξιόλογα μαννεκέν που διαθέτουμε, η Έφη Μελά και η Αντουανέττα Ροντοπούλου, θα μεταφέρουν στον Νέο Κόσμο μια ελληνική έκφραση που ως τώρα έχει μείνει ανεκμετάλλευτη – τη μόδα. Δημιουργοί της ο Δημήτρης Κρίτσας και ο Γιάννης Τσεκλένης, που ανέλαβαν παράλληλα και την όλη οργάνωση τούτης της επιδείξεως».
Γιάννης Τσεκλένης και Έφη Μελά συνεργάζονταν από το 1965 (θα παντρεύονταν το 1976), όμως η Έφη Μελά είχε ξεκινήσει μια δεκαετία νωρίτερα την καριέρα της, αφού το 1954 είχε αναδειχθεί «Μις Ελλάς» (με «Σταρ Ελλάς» τότε την Ρίκα Διαλυνά). Αν και η Έφη Μελά δούλευε σαν μοντέλο και την προ-Τσεκλένη εποχή, κάποιοι από εμάς ίσως να την γνωρίζουν περισσότερο μέσα από την επαφή της με τον κινηματογράφο.
Στο σινεμά η Έφη Μελά εμφανίστηκε σε 12 ταινίες, με κυριότερες τις «Έγκλημα στα Παρασκήνια» (1960) του Ντίνου Κατσουρίδη, στον ρόλο της ηθοποιού Ρόζας Δελλή, η οποία θα φονευόταν από τον εραστή της (Χρήστος Τσαγανέας) και «Οι Γαμπροί της Ευτυχίας» (1962) του Σωκράτη Καψάσκη, στον ρόλο μιας γαλλίδας τουρίστριας που ξελόγιαζε Ρίζο και Αυλωνίτη στην Ύδρα των beatniks.
Τσεκλένης και Μελά σε κοινή πορεία, στα σχεδιαστήρια και τις πασαρέλες, από το 1965 μέχρι το 1972, όταν η Έφη Μελά θα αποσυρθεί από τα «φώτα», και από 'κει και πέρα σ' ένα διαφορετικό επίπεδο, μέσα από μία άλλου τύπου επικοινωνία, έως το τέλος της ζωής του κορυφαίου σχεδιαστή.
Ό,τι ακολουθεί περιγράφει την κοινή και την ξεχωριστή διαδρομή του Γιάννη Τσεκλένη και της Έφης Μελά μέσα από 20 φωτογραφίες, με τις αντίστοιχες λεζάντες τους.