— Τι έχει συμβεί ανάμεσα στην αμερικανική τρανς κοινότητα και τον ιστορικό όμιλο media των New York Times;
Πριν από λίγες ημέρες, και συγκεκριμένα την προηγούμενη Τετάρτη, δύο ξεχωριστές ανοιχτές επιστολές επιδόθηκαν στους New York Times. Και οι δύο καταδίκαζαν τη στάση της εφημερίδας και αρκετών συντακτών της απέναντι στην τρανς κοινότητα και ρεπορτάζ που αφορούσαν την υγειονομική περίθαλψη τρανς ατόμων που βρίσκονται σε διαδικασία φυλομετάβασης.
— Γιατί δύο επιστολές και από ποιους συντάχθηκαν;
Η πρώτη συντάχθηκε από μία ομάδα οκτώ εργαζομένων στα media και υπογράφτηκε από περίπου 1.000 εργαζομένους των New York Times και περίπου 23.000 υποστηρικτές των αιτημάτων της ομάδας (διασημότητες, συγγραφείς, άνθρωποι της Τέχνης και των γραμμάτων κ.ο.κ). Η άλλη συντάχθηκε από την GLAAD (μη κυβερνητική οργάνωση για την υπεράσπιση των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας). Ειδικά, αυτή η δεύτερη επιστολή, η οποία επίσης συνυπογράφεται από διάσημους και ακαδημαϊκούς, περιλαμβάνει τρία αιτήματα προς τον αμερικανικό κολοσσό των media, ώστε να πάψουν οι παρανοήσεις αναφορικά με τα τρανς άτομα.
— Δηλαδή;
Η επιστολή της GLAAD ζητά από τους New York Times να σταματήσει να δημοσιεύει άρθρα που υποστηρίζουν τη ρητορική μίσους εναντίον των τρανς ατόμων, να πραγματοποιηθεί συνάντηση της διεύθυνσης σύνταξης με μέλη της τρανς κοινότητας και να γίνει συμπεριληπτική, προχωρώντας στην πρόσληψη τρανς συντακτών και ρεπόρτερ.
— Μιλάμε, δηλαδή, για εμφυλιοπολεμικό κλίμα στο εσωτερικό μίας από τις μεγαλύτερες και πλέον βραβευμένες εφημερίδες του κόσμου;
Μιλάμε για σοβαρή διάσταση απόψεων ανάμεσα σε συντάκτες που έχουν ασπαστεί το όραμα για ορατότητα και συμπερίληψη και μερίδα συντακτών που επιμένουν σε μία άβολη, πληγωτική και μακριά από την πολιτική ορθότητα γλώσσα.
«Οι New York Times έχουν αποδείξει ξανά και ξανά ότι δεν είναι στο πλευρό της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Το άρθρο της Paul και η απάντηση της εφημερίδας στις παθιασμένες εκκλήσεις μιας κοινότητας και των συμμάχων μας απλώς επιβεβαιώνουν αυτή τη μακροχρόνια και άσχημη αλήθεια».
— Μάλιστα. Απάντηση υπήρξε;
Ναι, το βράδυ της προηγούμενης Τετάρτης, ο διευθυντής επικοινωνίας των Times, Charlie Stadtlander, απάντησε στην επιστολή της GLAAD με δήλωση στην οποία πρακτικά απέρριπτε τις ανησυχίες που διατυπώνονται και στις δύο επιστολές, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι «η αποστολή υπεράσπισης της GLAAD και η δημοσιογραφική αποστολή των Times είναι διαφορετικές».
Την ίδια στιγμή, ο ίδιος δεν μπήκε στη διαδικασία να απαντήσει στην επιστολή που υπογράφεται από εκατοντάδες συνεργάτες των Times, κάτι που προκάλεσε αλγεινή αίσθηση, καθώς θεωρήθηκε ότι ο όμιλος δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις επισημάνσεις των δημοσιογράφων του για ένα ζήτημα που ακουμπά στα όρια της δημοκρατικότητας, αναφορικά με τη σύνταξη και τη λήψη αποφάσεων εντός του ειδησεογραφικού ομίλου. Στις αντιδράσεις που εύλογα προέκυψαν υπήρξε διευκρινιστική απάντηση ότι ο Stadtlander με την τοποθέτησή του απαντούσε και στις δύο επιστολές.
— Κατανοητό μέχρι εδώ. Η J.K. Rowling πού κολλάει;
Το πρωί της προηγούμενης Πέμπτης η εφημερίδα, σε μία ενέργεια που τελικά εκλήφθηκε από τους συντάκτες των επιστολών ως πολεμική, προχώρησε στη δημοσίευση ενός άρθρου με τον τίτλο «Προς υπεράσπιση της J.K. Rowling». Το κείμενο ερχόταν σε μία παράξενη συγκυρία και ενώ είναι γνωστές ανά τον κόσμο οι τρανσφοβικές απόψεις της συγγραφέως του Χάρι Πότερ. Το δοκίμιο υπέγραφε η αρθρογράφος των Times Pamela Paul, η οποία κατά το παρελθόν έχει υπογράψει μεγάλες δημοσιογραφικές επιτυχίες της εφημερίδας που αφορούν τα έμφυλα ζητήματα και τη φεμινιστική ατζέντα.
— Τι ακριβώς έγραφε στο άρθρο της για τη Rowling η Paul και πώς τελικά κατέληξε να θεωρείται ως η πραγματική απάντηση της εφημερίδας στις δύο επιστολές;
Στο κείμενό της η Paul απαριθμεί αρκετές από τις θέσεις της Rowling που κατά καιρούς έχουν προκαλέσει αντιδράσεις: το ότι η παρουσία των τρανς γυναικών σε γυναικείους χώρους αποτελεί «απειλή για τις cis γυναίκες», το ότι η κριτική σε όσους ενοχοποιούν τις τρανς γυναίκες ως αρπακτικά και δυνητική απειλή αποτελεί αντιφεμινιστική πράξη, το ότι η Rowling και οι όμοιοί της είναι τα πραγματικά θύματα κάθε φορά που οι άνθρωποι τολμούν να μιλήσουν ενάντια στον βίαιο τρανσμισογυνισμό τους, παρόλο που ένα 16χρονο τρανς κορίτσι δολοφονήθηκε άγρια από δύο συμμαθητές της πριν από λίγες ημέρες στην Αγγλία. Βέβαια, η Paul δεν κάνει καμία απολύτως αναφορά στο άγριο έγκλημα στο Chesire, ενώ αντιθέτως επιμένει ότι «τίποτα από όσα έχει πει η Rowling δεν μπορεί να χαρακτηριστεί τρανσφοβικό».
Αυτό, ωστόσο, διαψεύδεται από τις κατά καιρούς τοποθετήσεις της συγγραφέως στο Twitter, οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ρητορική μίσους εναντίον των τρανς ατόμων και κυρίως έχουν χαρακτηρίσει τη Rowling ως TERF –χαρακτηρισμός που και η ίδια αποδίδει στον εαυτό της– δηλαδή ως «ριζοσπαστική φεμινίστρια» που αποκλείει από το κίνημα τις τρανς γυναίκες. Ωστόσο, οι αντίθετες φωνές επιμένουν ότι φεμινισμός που αποκλείει θηλυκότητες από το κίνημα απλώς δεν είναι φεμινισμός. Μάλιστα, σε κάποιο σημείο του άρθρου της η Paul φτάνει να συγκρίνει την περσινή δολοφονική απόπειρα εναντίον του Σαλμάν Ρούσντι με τις απειλές που δέχεται λόγω των απόψεών της η Rowling, αναφέροντας μάλιστα ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συγγραφέας και το έργο της μπαίνουν στο στόχαστρο.
Τα λογικά άλματα που επιχειρούνται στο άρθρο –και μάλιστα δεδομένης της δυσκολίας πολλών ανθρώπων σε Αμερική και Βρετανία να προχωρήσουν σε φυλομετάβαση– απλώς απογοητεύουν τον δημοκρατικό κόσμο που προσπαθεί να απαλείψει τα εμπόδια εναντίον των τρανς ατόμων, αλλά και των απολύτως πραγματικών απειλών εναντίον της ζωής και της σωματικής τους ακεραιότητας. Καθώς το άρθρο κλείνει με την εξιδανικευμένη εικόνα της Rowling που, «όπως οι ήρωες των βιβλίων της περνά δύσκολα υπερασπιζόμενη την αλήθεια απέναντι στους νταήδες», άνθρωποι της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας –μεταξύ των οποίων η Σίνθια Νίξον, η Τσέλσι Μάνινγκ, η Αντζέλικα Ρος και άλλοι πολλοί– θεωρούν ότι επιχειρείται ένα άνευ προηγουμένου ξέπλυμα που στόχο έχει να περιθωριοποιήσει ακόμα περισσότερο τα τρανς και συλλήβδην τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
— Υπάρχει προηγούμενο σε ό,τι αφορά τις απόψεις της εφημερίδας;
Όπως αναφέρεται σε εκτενές άρθρο του «Them», δεν είναι η πρώτη φορά που οι Times διχάζουν. Είχε ξανασυμβεί με το καυτό ζήτημα του HIV/AIDS που κατά το παρελθόν –και μέχρι το 1983– δεν καλυπτόταν ποτέ ως θέμα δημοσίου ενδιαφέροντος από την πρώτη σελίδα της εφημερίδας, ενώ είχαν υπάρξει άρθρα που άφηναν το υπονοούμενο ότι το queer στοιχείο ευθυνόταν για τη μεταδοτικότητα της νόσου.
«Οι New York Times έχουν αποδείξει ξανά και ξανά ότι δεν είναι στο πλευρό της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Το άρθρο της Paul και η απάντηση της εφημερίδας στις παθιασμένες εκκλήσεις μιας κοινότητας και των συμμάχων μας απλώς επιβεβαιώνουν αυτή τη μακροχρόνια και άσχημη αλήθεια», γράφει χαρακτηριστικά ο James Factora. Επίσης, πριν από μερικά χρόνια η Madonna είχε χαρακτηρίσει τους New York Times ως «ναυαρχίδα της πατριαρχίας στις ΗΠΑ», μετά από μία συνέντευξη σε ομογενή δημοσιογράφο, η οποία εξόργισε τη «βασίλισσα της ποπ» για τις μισογυνικές απόψεις που αποτυπώθηκαν στο δημοσίευμα που ακολούθησε.
— Πρόκειται για μία δύσκολη καμπή στη μακρά πορεία της βραβευμένης εφημερίδας τόσο σε ό,τι αφορά τη σχέση της με εργαζόμενους της όσο και με ένα μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού;
Σίγουρα δεν είναι εύκολο αυτό που συμβαίνει σε ένα από τα ισχυρότερα μέσα ενημέρωσης του κόσμου. Ο χρόνος θα δείξει. Για την ώρα, το brand name του δημοσιογραφικού κολοσσού καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να μιλήσει τη γλώσσα της εποχής, να γράψει σε αυτήν και να συμβάλει στην κοινωνία αλληλεγγύης, ορατότητας και συμπερίληψης που χτίζεται – πόσω μάλλον όταν υπάρχουν απανωτά θύματα της ρητορικής μίσους και των ομοφοβικών και τρανσοφοβικών απόψεων που εξυπηρετούνται κυρίως από alt-right πολιτικές και ακροδεξιούς σχηματισμούς. Μέχρι τότε, τα αιτήματα των δύο επιστολών που υπογράφονται από χιλιάδες άτομα θα παραμένουν –πρακτικά– άνευ απάντησης. Και φυσικά το θέμα είναι αν το κραταιό φύλλο θα μάθει από τα λάθη του παρελθόντος του ή θα επιλέξει να κολυμπήσει για καιρό, και με κόστος, μέσα σε αυτά.
Με στοιχεία από Them.us, Νew York Times, theNation.com