Τέσσερις στους πέντε, σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα της Τrust Barometer, λένε ότι το «σύστημα» δεν δουλεύει γι' αυτούς. Ένας οργανισμός (Oxfam) παρουσίασε έρευνα στο Νταβός που λέει ότι το 50% των λιγότερο προνομιούχων έχασε μέρος του εισοδήματός του τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ το 1% των πλουσίων τριπλασίασε το δικό του.
Με τέτοιες συνθήκες και εν μέσω άλλων «καυτών» θεμάτων (μεταναστευτικό, ανασφάλεια για τις θέσεις εργασίας), άνθρωποι και φορείς που υπερασπίζονται τη φιλελεύθερη δημοκρατία, υποστηρίζοντας ότι δεν αρκεί η λεκτική καταδίκη για να μπει ανάχωμα στον λαϊκισμό, την ανελεύθερη δημοκρατία και τον ενισχυόμενο αυταρχισμό.
Όπως δείχνουν πολλές έρευνες και πολλά επεισόδια, οι πολίτες ζητούν από τις επιχειρήσεις να κάνουν αρκετά περισσότερα για φλέγοντα κοινωνικά θέματα και είναι σε εγρήγορση ώστε να ελέγξουν αν (οι επιχειρήσεις) κάνουν κινήσεις ουσίας ή περιορίζονται σε ενέργειες εντυπωσιασμού.
Εάν πράγματι σε ενδιαφέρει η φιλελεύθερη δημοκρατία, το ελεύθερο εμπόριo και η Ε.Ε., τότε δεν αρκεί να υπερασπίζεσαι το σημερινό status quo ή να εξαπολύεις μύδρους κατά των λαϊκιστών.
Το πρόβλημα δεν υπάρχει μόνο με την ομάδα των αντιπάλων, έχουμε θέματα και στη δική μας ομάδα, έγραψε ο Wolfrang Munchau στους «Financial Times».
Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα Trust Barometer, τέσσερις στους πέντε πιστεύουν ότι το «σύστημα» δουλεύει εναντίον τους.
Mέσα στο ίδιο το «σύστημα», σύμβουλοι μεγάλων διεθνών επιχειρήσεων αναρωτιούνται μέχρι πού θα φτάσει το «προοδευτικό λαϊκιστικό κίνημα» που παίρνει νέες διαστάσεις, π.χ. από τη δράση της 27χρονης γερουσιαστού Alexandria Ocasio-Cortezή AOC, που εργαζόταν σε κατάστημα εστίασης μέχρι να εκλεγεί τον Νοέμβριο πανηγυρικά, ή την επιτυχία του πρόσφατου βιβλίου «Winners take all: Τhe elite charade of changing the World» (με βασική θέση ότι οι ισχυροί επιχειρηματίες συγκεντρώνονται στο Νταβός για να εκφράσουν την ευαισθησία τους για θέματα για τα οποία έχουν ευθύνη και οι δικές τους επιχειρήσεις).
Οι ίδιοι σύμβουλοι επιχειρήσεων και από κοντά ισχυρά media του «συστήματος» δεν περιορίζονται στη λεκτική καταδίκη του λαϊκισμού.
Σημειώνουν ότι, όπως δείχνουν πολλές έρευνες και πολλά επεισόδια, οι πολίτες ζητούν από τις επιχειρήσεις να κάνουν αρκετά περισσότερα για φλέγοντα κοινωνικά θέματα και είναι σε εγρήγορση ώστε να ελέγξουν αν (οι επιχειρήσεις) κάνουν κινήσεις ουσίας ή περιορίζονται σε ενέργειες εντυπωσιασμού (όπως ισχυρίστηκε μέρος της κριτικής που ασκήθηκε σε διαφήμιση της Gilette για τον τοξικό ανδρισμό).
Τέτοιες φωνές έχουν μόνιμη παρουσία σε media που υπερασπίζονται από τα μέσα την ανάγκη για αλλαγή του συστήματος, καθώς είναι «σημαίες» της φιλελεύθερης δημοκρατίας, όπως οι «Financial Times» και ο «Economist» (αφήνουμε τους «New York Times» έξω, επειδή έχουν απασφαλίσει λόγω της κόντρας τους με τον Tραμπ, αλλά και το κυνήγι συνδρομών στη διαδικτυακή τους έκδοση).
Σε παρουσίασή του στο πρόσφατο Φόρουμ των Δελφών ο καθηγητής Στάθης Καλύβας έκανε μια εξαντλητική σύνθεση πολλών αναλύσεων και θεωριών για τον λαϊκισμό.
Οι αιτίες δεν είναι μόνο οικονομικές, η σύγκλιση των παραδοσιακά ισχυρών κομμάτων προς το κέντρο ενισχύει τις διαθέσεις ψηφοφόρων που ψάχνουν άλλες λύσεις, οι μηχανισμοί και τα αντανακλαστικά των social media (και των media) συμβάλλουν ώστε να οργανώνονται οι πάσης φύσεως «αντισυστημικοί».
Το εκκρεμές θα ρέπει για κάποιο καιρό ακόμα προς τη δημαγωγία και την ξενοφοβία και θα έχει διάφορες εκφάνσεις. Στις Ευρωεκλογές αυτή η πλευρά θα δει μάλλον τις δυνάμεις της ενισχυμένες, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις λένε ότι θα βγουν πιο αποδυναμωμένοι όσοι μιλούν γενικόλογα κατά του λαϊκισμού. Οι διαγνώσεις πολλές, οι πειστικές συνταγές θεραπείας για την ώρα ελάχιστες.