ΔΥΟ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΜΠΕΚΑΤΩΡΟΥ
Η καταγγελία της θαρραλέας χρυσής Ολυμπιονίκου, Σοφίας Μπεκατώρου, και η εξοργιστική απάντηση της Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας προκάλεσαν δικαίως σάλο. Πέρα, όμως, από αυτό καθαυτό το περιστατικό, αναδείχθηκαν δύο ενδιαφέρουσες σχετικές διαστάσεις της υπόθεσης.
Η πρώτη αφορά τη μακρόχρονη θητεία των προέδρων και των μελών των διοικητικών συμβουλίων στις αθλητικές ομοσπονδίες, και όχι μόνον. Η αίσθηση της παντοδυναμίας οδηγεί κατά κανόνα σε στρεβλώσεις, στην υιοθέτηση πρακτικών ασφαλούς επανεκλογής, σε ευνοιοκρατία και απειλές που φτάνουν μέχρι την εκμηδένιση των ονείρων αθλητών, και βεβαίως σε προσωπικά οφέλη που ελάχιστη σχέση έχουν με την αγάπη στο άθλημα. Το επιχείρημα ότι μετράει η συσσωρευμένη πείρα είναι λίαν ασθενές, διότι ως γνωστόν τα νεκροταφεία είναι γεμάτα από αναντικατάστατους. Η πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίσει «τεχνικά» (π.χ. θέτοντας όρια στη θητεία) αυτή τη στρέβλωση, και η κοινωνία να στηρίξει κάθε τέτοια προσπάθειά της.
Η δεύτερη διάσταση αφορά ένα γενικότερο θέμα. Χάρη στην κα. Μπεκατώρου, άνοιξαν πολλά στόματα, η εισαγγελία ξεκίνησε προκαταρκτική έρευνα, εκδοτικός οίκος διέκοψε τη συνεργασία του με συγγραφέα που έγραψε ένα απαράδεκτο σχόλιο, το Ίδρυμα Νιάρχου πάγωσε τη χορηγία στην Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία, και βεβαίως αμέριστη υπήρξε η συμπαράσταση από την ΠτΔ και τον πρωθυπουργό μέχρι τους πολιτικούς αρχηγούς.
Το κυριότερο είναι ότι πολιτεία, φορείς και, προπαντός άτομα, ενθαρρύνουν τις γυναίκες να μιλήσουν. Με άλλα λόγια, η χώρα μας απέκτησε #MeToo κίνημα σε εμβρυακή έστω μορφή. Όλοι θυμόμαστε ότι υπήρξε σφοδρή αντίδραση, από πολεμική έως ειρωνείες, όταν ξεκίνησε το αντίστοιχο κίνημα στις ΗΠΑ. Το ενθαρρυντικό είναι ότι τώρα όποιος/α τόλμησε να επαναλάβει τις ίδιες ανοησίες δέχτηκε άμεσα πολλές αποστομωτικές απαντήσεις, και λούφαξε. Το μικρό δίδαγμα αυτής της ιστορίας είναι ότι θα πρέπει να διαχωρίζονται οι αναπόφευκτες υπερβολές ενός νέου κινήματος από τα υπαρκτά προβλήματα που θέλει να θεραπεύσει. Για να μην πω ότι, όχι σπάνια, οι αντιδράσεις στις υπερβολές απλώς κρύβουν την επιθυμία να μη θιγούν τα κακώς κείμενα.
• • •
Η ΚΑΤΑΝΤΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΡΑΜΠ
Την περασμένη Παρασκευή ο Ντ. Τραμπ συναντήθηκε με τον ιδρυτή και επικεφαλής της εταιρείας MyPillow, Michael Lindell.
Χάρη στην ετοιμότητα του φωτορεπόρτερ της Washington Post, Jabin Botsford, αποκαλύφθηκε ο σκοπός της επίσκεψης του Lindell στον Λευκό Οίκο.
Αυτός ο απίστευτος τύπος είπε στον Τραμπ ότι η νοθεία έγινε βάσει ιρανο-κινεζικού σχεδίου με τη χρήση ενός υπερυπολογιστή — θεωρία που κυκλοφορεί σε διάφορες συνωμοσιολογικές ιστοσελίδες· τον συμβούλευσε να κηρύξει στρατιωτικό νόμο, και του πρότεινε κάποιον για αρχηγό της CIA.
Το γεγονός είναι αστείο, αλλά δύο σημεία έχουν ενδιαφέρον. Φαίνεται ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις μετά την προεδρική εκλογή των πρώην υπουργών Άμυνας και των εν ενεργεία στρατηγών δεν ήταν διόλου τυχαίες, διότι μάλλον η ιδέα επιβολής στρατιωτικού νόμου σερνόταν από καιρό.
Το κυριότερο, όμως, είναι η κατάντια μιας διοίκησης που θεωρεί φυσιολογικό ένας πανάσχετος τύπος να συμβουλεύει τον πρόεδρο της ισχυρότερης χώρας του κόσμου σε θέματα ασφάλειας.
• • •
ΣΤΑ ΤΑΡΤΑΡΑ Η ΔΗΜΟΦΙΛΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ
Άρθρο στο Vox, αναφέρει ότι σε δημοσκόπηση του Pew Research Center, ο Ντ. Τραμπ αποχωρεί από την προεδρία με μόνο 29% επιδοκιμασία του έργου του, ενώ σε αντίστοιχη δημοσκόπηση του CNN με 34%.
Τα ευρήματα αυτά είναι αξιοπρόσεκτα. Καταρχάς, ο Ντ. Τραμπ κινήθηκε σε όλη τη διάρκεια της θητείας του γύρω στο 40%. Επιπλέον, τα ποσοστά αυτά είναι από τα μικρότερα που έχει αποχωρών πρόεδρος, σύμφωνα με τον Manu Raju του CNN.
• • •
ΠΑΙΔΑΚΙ ΚΑΙ ΣΚΥΛΑΚΙ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΤΑΦΟ
Στην περιοχή της επέκτασης του αεροδρομίου του Κλερμόν-Φεράν στην κεντρική Γαλλία, το Εθνικό Ινστιτούτο Προληπτικών Αρχαιολογικών Ερευνών (Inrap) ανακοίνωσε την εύρεση του τάφου ενός μικρού παιδιού, ο οποίος χρονολογείται στις τρεις πρώτες δεκαετίες της εποχής μας.
Το Ινστιτούτο χαρακτηρίζει «εξαιρετική» την ανακάλυψη τόσο για την περιοχή όσο και για την περίοδο. Το μικρό παιδί, ηλικίας ενός έτους, τάφηκε μαζί με ένα σκυλάκι που φέρει διακοσμημένο περιλαίμιο και κουδούνι. Βρέθηκαν, επίσης, ένα παιχνίδι του (ένα στεφάνι με το ραβδί του), καθώς και ένας νεογιλός τοποθετημένος σε όστρακο, ο οποίος ανήκε πιθανόν στον αδελφό ή την αδελφή του νεκρού παιδιού.
• • •
ΜΙΑ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΜΗ ΜΑΣ
Πέρασαν 20 χρόνια από τις 15 Ιανουαρίου 2001 που η Wikipedia πρωτοεμφανίστηκε online.
Η ανάπτυξή της υπήρξε εντυπωσιακή. Η αγγλόφωνη Wikipedia έχει 3,4 δισεκατομμύρια λέξεις, οι δε Wikipedia στις 293 γλώσσες 27 δισεκατομμύρια. Συγκριτικά, η Encyclopaedia Britannica έχει 40.000.000 λέξεις, και η Εγκυκλοπαίδεια των Ντιντερό και ντ'Αλαμπέρ (Encyclopédie, ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers) 20.000.000.
Εξίσου σημαντική είναι η απήχησή της. Σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, οι άνθρωποι στα πλουσιότερα βιομηχανικά κράτη διαβάζουν κατά μέσο όρο εννέα λήμματά της τον μήνα.
Από τη μια, η δωρεάν διάθεση της Wikipedia και, από την άλλη, το μεγάλο κόστος παραγωγής των τυπωμένων εγκυκλοπαιδειών ανάγκασαν τις δεύτερες να περάσουν στην ψηφιακή εποχή. Τον Μάρτιο 2012 η Britannica, και λίγους μήνες αργότερα η Encyclopædia Universalis, ανακοίνωσαν ότι δεν πρόκειται πλέον να συνεχίσουν τις τυπωμένες εκδόσεις, και ότι εφεξής θα εστιαστούν αποκλειστικά στις online.
Στα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, θα πρέπει ασφαλώς να προστεθούν οι μεγάλες δυνατότητες αναζήτησης μέσω των υπερσυνδέσεων, το copy-paste, κ.ά. Η δωρεάν διάθεση, πάντως, παραμένει η κρίσιμη παράμετρος. Η Wikipedia ακολούθησε τη στρατηγική του Facebook, του Twitter και άλλων μέσων που εξελίχθηκαν σε οιονεί μονοπώλια: επέτρεψε πλήρη πρόσβαση σε δωρεάν πληροφορίες, καθιστώντας ικανούς τους χρήστες να τις ενσωματώνουν σε δικά τους «προϊόντα», τα οποία εν συνεχεία μπορούν να διαθέτουν στην αγορά.
Όσον αφορά τη φιλοσοφία της, η Στέισι Σιφ αναφέρει (New Yorker, 31.07.2006) ότι ο εκ των συνιδρυτών της Wikipedia, Tζίμι Γουέιλς, είχε εξομολογηθεί ότι εμπνεύστηκε την ιστοσελίδα, όταν διάβασε το φημισμένο άρθρο του Φρίντριχ Χάγιεκ «The Use of Knowledge in Society» (1945), στο οποίο ο Αυστριακός οικονομολόγος υποστήριξε ότι κάθε άτομο κατέχει «διεσπαρμένα στοιχεία ατελούς και συχνά αντιφατικής γνώσης» και, συνεπώς, ένας εκ των άνω σχεδιασμός είναι καταδικασμένος σε αποτυχία.
Παρά ταύτα, η Wikipedia δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ενσάρκωση του ελεύθερου ανταγωνισμού στον κυβερνοχώρο. Υπάρχει ιεραρχία, στην οποία τα ανώτερα επίπεδα ελέγχουν πλήρως τα κατώτερα επίπεδα. Με τα λόγια του Tζίμι Γουέιλς: «Δεν είμαστε δημοκράτες. Οι αναγνώστες μας επεξεργάζονται τα λήμματα, αλλά είμαστε στην πραγματικότητα πολύ σνομπ. Ο πυρήνας της κοινότητας αντιλαμβάνεται ποιος είναι γνώστης, και σταθμίζει ποιοι είναι ανόητοι και δεν θα έπρεπε να γράφουν» (Edward Lewine, New York Times Magazine, 18.11.2007).
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Η ελπίδα οριστικά δεν είναι το ίδιο πράγμα με την αισιοδοξία. Δεν είναι η πεποίθηση ότι κάτι θα πάει καλά, αλλά η βεβαιότητα ότι κάτι έχει νόημα, ανεξαρτήτως του πώς θα πάει».
— Βάκλαβ Χάβελ