«ΤΙ ΕΧΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΞΙΑ, η τέχνη ή η ζωή;» Αυτό είναι το ερώτημα που έθεσε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος η μία από τις οικο-ακτιβίστριες της οργάνωσης Just Stop Oil (ή κάποιας ζωηρής φράξιας της) που έλουσαν με ντοματόσουπα την προστατευτική βιτρίνα –τη «μούρη» επί της ουσίας– ενός από τους πιο διάσημους και πιο αγαπητούς πίνακες όλων των εποχών. Τουτέστιν, τι νόημα έχει ακόμα και το πιο πολύτιμο έργο τέχνης όταν ο πλανήτης πεθαίνει;
Αν δεν έχει η τέχνη νόημα, δεν έχει τίποτα νόημα. Αυτή η αγάπη για τα «άχρηστα» πράγματα είναι που δίνει νόημα στη ζωή. Η αντιπαράθεση της τέχνης με τη\ ζωή είναι μια πολύ κακή ιδέα και περνά ένα πολύ επικίνδυνο μήνυμα.
Μα δεν ήταν η τέχνη το αντικείμενο της διαμαρτυρίας, αλλά η εμπορευματοποίηση, η εκμετάλλευση και η φετιχοποίησή της.
Δεν θα την καθαρίσει κάποιος κακομοίρης, αλλά κάποιος ειδικός στη συντήρηση έργων τέχνης. Δεν έγινε καμιά καταστροφή. Εξάλλου, λίγος εφαρμοσμένος ντανταϊσμός και λίγο καταστασιακό πνεύμα ποτέ δεν έβλαψαν κανένα.
Ο βανδαλισμός είναι βανδαλισμός. Αυτές είναι γραφικές και ξεπερασμένες τακτικές που εκνευρίζουν και αποξενώνουν τον κόσμο.
Σιγά τον βανδαλισμό. Επρόκειτο για μια καθαρά συμβολική πράξη που στόχο είχε να αφυπνίσει το κοινό και να καταγγείλει την απάθεια. Δεν είναι «ταλιμπάν» οι δύο ακτιβίστριες, όπως με εξωφρενική επιπολαιότητα τις αποκάλεσαν κάποιοι.
Κι ο Βαν Γκογκ τι φταίει; Τι σχέση έχει ένας πίνακας τον οποίον μπορεί να απολαμβάνει ελεύθερα το κοινό και που ταυτίζεται στη συνείδηση των πολλών με το μεγαλείο της τέχνης, της φύσης και της ζωής της ίδιας, με το πετρέλαιο και με το κλίμα;
Όπως και σε διάφορες άλλες ακτιβιστικές δράσεις που έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια, επιλέχθηκε ένα έργο κι ένας χώρος που εξασφαλίζουν τις επικεφαλίδες και τη δημοσιότητα, στοιχείο απαραίτητο για τη διάδοση του μηνύματος.
Μπλέξανε και τον Γουόρχολ στο θολό τους κόνσεπτ, με την επιλογή της σούπας Heinz. Λες και θα την καθαρίζανε εκείνες μετά και όχι κάποιος κακομοίρης του κατώτατου μισθού.
Δεν θα την καθαρίσει κάποιος κακομοίρης, αλλά κάποιος ειδικός στη συντήρηση έργων τέχνης. Δεν έγινε καμιά καταστροφή. Εξάλλου, λίγος εφαρμοσμένος ντανταϊσμός και λίγο καταστασιακό πνεύμα ποτέ δεν έβλαψαν κανένα.
Έλα μωρέ με τα ζαβά, τα προνομιούχα, τα κακομαθημένα.
Δεν είναι έτσι απαραίτητα, και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να τους αναγνωριστεί ένα πραγματικό ρίσκο και μια γενναιότητα.
Καμία γενναιότητα. Την εύκολη δημοσιότητα επιζητούσαν για τη σέκτα τους αλλά και για τις ίδιες προσωπικά, και το κατάφεραν.
Μην ανησυχείς, σε λίγο καιρό κανείς δεν θα τις θυμάται.