- Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Γαλάτσι, που τότε, βέβαια, ήταν εξοχή. Άλλαξα γειτονιά μόλις το '99, οπότε μετακόμισα στον Άγιο Παντελεήμονα. Την εποχή, δηλαδή, που οι Αθηναίοι είχαν αρχίσει να εγκαταλείπουν το κέντρο, εγώ κατηφόριζα! Ήρθε και η αδερφή μου η Γρηγορία μαζί –επίσης ποιήτρια–, με την οποία είχαμε ανέκαθεν μεγάλη ψυχική και πνευματική επαφή, και έκτοτε συγκατοικούμε. Δεν ήταν, βέβαια, ακόμα τότε έντονα τα προβλήματα που εμφανίστηκαν αργότερα στην περιοχή, όπως οι παρατημένοι στην τύχη τους μετανάστες, που στρέφονταν στην παραβατικότητα, και η εγκληματική δράση των χρυσαυγιτών. Στην πολυκατοικία μας είμαστε πια οι μόνοι Έλληνες. Δεν έχουμε όμως θέματα, αν εξαιρέσεις ότι κάποιοι ανοίγουν διαρκώς την αλληλογραφία μου – ίσως πιστεύουν ότι μου στέλνουν λίρες και δολάρια, αλλά πού τέτοια τύχη!
Tα '60s ήταν ένα όμορφο παραμύθι που ζήσαμε έντονα και μας γοήτευσε πολύ. Δυστυχώς, όμως, στην πορεία, πράγματα όπως το ελεύθερο σεξ, οι ουσίες και ο μυστικισμός αποδείχτηκαν παγίδες γιατί πολλοί τα χειρίστηκαν λάθος και γιατί εν τέλει ευνόησαν τον ατομικισμό σε βάρος της συλλογικότητας.
- Ναι, αληθεύει ότι η ποίηση προϋποθέτει μια άλφα ψυχική ταλαιπωρία. Είναι μια διαδικασία λυτρωτική κι επώδυνη, όπως η γέννα. Χρειάζεται να έχεις πονέσει, να έχεις δεχτεί οδύνη για να παράγεις ώριμους καρπούς. Πέρασα, ξέρεις, δύσκολα παιδικά χρόνια, στερημένα. Ήταν κι ο πατέρας μου Αριστερός και μας κατέτρεχαν οικογενειακώς, ήμουν κι εγώ ευαίσθητος, εσωστρεφής, τα έπαιρνα όλα τοις μετρητοίς, καταλαβαίνεις τώρα. Χρειάστηκε να δουλέψω από μικρός στην οικοδομή και να κάνω κι άλλες χειρωνακτικές δουλειές για να τα βγάλω πέρα. Αλλά τη δεκαετία του '60 άλλαζαν πολλά στον παγκόσμιο χάρτη. Αμφισβήτηση, ροκ μουσική, μπιτ ποίηση, ψυχεδελική κουλτούρα... Μόλις αρχίσαμε να τα οσμιζόμαστε αυτά στην Ελλάδα, μας φορέσανε τη χούντα. Ωστόσο, η κουλτούρα αυτή επιβίωσε και ρίζωσε, έστω σε στενό αρχικά κύκλο, γιατί ήταν επίσης μια εποχή έντονων πνευματικών και πολιτιστικών αναζητήσεων. Είχα απαγγείλει ποιήματά μου σε πλακιώτικες μπουάτ κι αμέσως βρέθηκαν ποιητές και άλλοι πνευματικοί άνθρωποι που με πρόσεξαν, με αγκάλιασαν, με βοήθησαν – δεν υπήρχε αυτός ο άγριος σημερινός ανταγωνισμός.
- Παρέες μου ήταν ο Κίμων Φράιερ, ο οποίος με συμπεριέλαβε στους Έξη Ποιητές που κυκλοφόρησε το 1971, ο Ρένος Αποστολίδης, ο Τάκης Σινόπουλος, ο Αντρέας Μπελεζίνης, η Μυρτώ Αραβαντινού, ο Λεωνίδας Χρηστάκης, ο Πουλικάκος, ο Κουτρουμπούσης, ο Δενέγρης... Με τον Αποστολίδη, τον Σαββόπουλο και τον Δημήτρη Ιατρόπουλο εκδώσαμε, μάλιστα, την εφημερίδα «Απολογία», που όμως κυκλοφόρησε μόνο ένα φύλλο, επειδή υπήρξαν «ενοχλήσεις» από την Ασφάλεια. Άλλα μπλεξίματα με τις Αρχές δεν είχαμε, υπήρχε όμως ο φόβος των αστυνομικών του Λαδά που κυκλοφορούσαν στην Πλάκα με ψαλίδια κι αν σε πετύχαιναν «μαλλιά» σαν κι εμάς, σε κούρευαν επιτόπου.
Αντί για υλικά αγαθά, προτίμησα να κυνηγήσω εμπειρίες. Δεν έκανα ποτέ χρήματα κι όμως, ό,τι θέλησα στη ζωή μου, το είχα ή μου συνέβη... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
- Παρά τον «γύψο», λαχταρούσε ο κόσμος τότε, όπως το ξερό χώμα, το νερό οτιδήποτε αφορούσε σύγχρονη ποίηση, τέχνη, κουλτούρα, δημιουργία. Και υπήρχαν αξιόλογες εστίες πολιτισμού, όπως το Γαλλικό Ινστιτούτο. Θυμάμαι την πρεμιέρα του Woodstock στο σινέ Παλλάς, παρουσία μάλιστα του σκηνοθέτη Μάικλ Βαντλάιχ. Χαμός γινόταν απέξω, κρατούσαμε αναμμένα κεριά – μιλάμε για πρωτοφανές πανηγύρι! Τη δεύτερη προβολή την απαγόρευσαν, επειδή υπήρξε συνωστισμός και «ντου» αλλά κι επειδή «διέφθειρε τα ήθη των νέων». Ξέσπασαν διαμαρτυρίες και σοβαρά επεισόδια, εν τέλει το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε αργότερα σε πέντε κινηματογράφους. Θυμάμαι έπειτα την κηδεία του Σεφέρη που εξελίχθηκε στην πρώτη μεγάλη αντιχουντική διαδήλωση... Τότε κυκλοφόρησαν και τα Νέα Κείμενα, με κείμενα αντιστασιακών συγγραφέων και προμετωπίδα δική του.
Ο καλός ποιητής πατά με το ένα πόδι στην πραγματικότητα και με το άλλο στο όνειρο. Είναι, βέβαια, θαυμάσιο όταν τα δύο αυτά συναντιούνται.
- Τα '60s ήταν ένα όμορφο παραμύθι που ζήσαμε έντονα και μας γοήτευσε πολύ. Δυστυχώς, όμως, στην πορεία, πράγματα όπως το ελεύθερο σεξ, οι ουσίες και ο μυστικισμός, που τόσο αισιόδοξα είχαμε υποδεχτεί, αποδείχτηκαν παγίδες γιατί πολλοί τα χειρίστηκαν λάθος και γιατί εν τέλει ευνόησαν τον ατομικισμό σε βάρος της συλλογικότητας. Και σήμερα ζούμε έναν θρίαμβο του ατομικισμού που έχει μουδιάσει τη ζωή σε πολλούς τομείς. Υπήρξε, όμως, επίσης εποχή ριζοσπαστικής πολιτικής αμφισβήτησης, ήταν τα κινήματα, η Νέα Αριστερά. Εκεί κάπου το '68, με τη σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, αναρωτηθήκαμε για πολλά κι αρχίσαμε να αμφισβητούμε τα ιδεολογικά θέσφατα. Έτσι υιοθέτησα κι εγώ έναν πιο αναρχικό τρόπο σκέψης.
- Ο καλός ποιητής πατά με το ένα πόδι στην πραγματικότητα και με το άλλο στο όνειρο. Είναι, βέβαια, θαυμάσιο όταν τα δύο αυτά συναντιούνται. Το δικό μου όνειρο ήταν ανέκαθεν ένα όνειρο ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Γι' αυτό, αν και δεν στερήθηκα ούτε έρωτες, ούτε σχέσεις, δεν παντρεύτηκα ποτέ, ούτε απογόνους έκανα. Πάντα τη γλίτωνα στο παρά τρίχα τη βέρα! Ναι, έχω αποκαλέσει «ένοπλο» τον έρωτα, γιατί προστατεύει από τη φθορά και τη χυδαιότητα. Δεν τον υπερτιμώ, όμως, κιόλας – το πάθος, βλέπεις, απογειώνει αλλά και καταστρέφει. Η ύπαρξη καθαυτή είναι ακόμα μεγαλύτερη αξία και τύχη ξεχωριστή.
- Δεν είμαι άθεος, μα ούτε οπαδός κάποιου δόγματος. Αμφισβητώ τις κατεστημένες θρησκείες, η σχέση μου με το θείο είναι ενός αιρετικού. Πιστεύω, ας πούμε, στον θεό του Καζαντζάκη, του Μπερντιάεφ, του Κρισναμούρτι. Είναι κάτι που υπάρχει εντός μας και ταυτόχρονα ξέχωρα. Το αντιλαμβανόμαστε μόνο σε στιγμές μεγάλου πόνου και ακραίων δοκιμασιών. Μπορεί, όμως, να ανιχνευθεί και μέσω βαθιάς σκέψης, διαλογισμού, ουσιών ακόμα. Δυστυχώς, συχνά οι μεταφυσικές εμπειρίες αντιμετωπίζονται ως ψύχωση και όχι ως ανάταση και άνοιγμα οριζόντων.
- Αντί για υλικά αγαθά, προτίμησα να κυνηγήσω εμπειρίες. Δεν έκανα ποτέ χρήματα κι όμως, ό,τι θέλησα στη ζωή μου, το είχα ή μου συνέβη. Η ευτυχία είναι δύσκολο πράγμα να κατακτηθεί ακριβώς επειδή είναι το πιο εύκολο – δύσκολο καταντά εξαιτίας της απλότητάς του! Και ευτυχία είναι η κατάφαση σε ό,τι προστατεύει τη ζωή. Θεωρώ κορυφαία προτερήματα την ταπεινοφροσύνη και τη γνησιότητα. Η υποκρισία και η επιδίωξη να επιβάλλεσαι είναι, πάλι, μεγάλη δυστυχία.
- Πιστεύω σε μια ελληνικότητα διεθνιστική, κοσμοπολίτικη, όπως την εξέφραζαν ιδίως οι στωικοί και οι επικούρειοι. Ο σύγχρονος Έλληνας είναι ένα μεσοβέζικο πλάσμα, με χαμένο προσανατολισμό. Τον έχασε κάπου εκεί στην ύστερη αρχαιότητα κι ακόμα τον αναζητεί. Είναι μεν φιλότιμος κι εγκάρδιος αλλά τρομερά φίλαυτος. Την Ελλάδα, εντούτοις, ως χώρα δεν την αλλάζω, ούτε την Αθήνα ως πόλη, κι ας έχω ταξιδέψει ελάχιστα. Με ευχαριστούν πολύ οι καθημερινοί μου περίπατοι στην Αχαρνών και στην πλατεία Βικτωρίας. Εντάξει, λείπει το πράσινο και τα υπέροχα νεοκλασικά της ρημάζουν, έχει όμως ένα χρώμα, μια ζεστασιά και μια μαγεία μοναδική.
Τα ποιήματα του Λευτέρη Πούλιου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, ρωσικά, γαλλικά και τσέχικα. Το 2008 κυκλοφόρησε η «Κρυφή Συλλογή».
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO τον Μάρτιο του 2015