Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Μην περιμένεις πια (όλα τελειώσανε). Από τον Δημήτρη Πολιτάκη

Ζούμε την εποχή όπου υπεύθυνοι γραφιάδες μπορούν να καταλήξουν υποαπασχολούμενα τρολ σε σκιώδη μεταπρατικά sites για να επιβιώσουν

Μην περιμένεις πια (όλα τελειώσανε). Από τον Δημήτρη Πολιτάκη

Πολύ πριν από την κρίση στον ΔΟΛ, που απειλεί τόσους ανθρώπους (άξιους ως επί το πλείστον) όχι μόνο με ανεργία αλλά και με οριστική ανυπαρξία στο πεδίο στο οποίο επέλεξαν να εργαστούν, είχε επέλθει ήδη η πλήρης κανονικοποίηση της μιζέριας και της εξαθλίωσης του δημοσιογραφικού κλάδου, κι εδώ όπως παντού. Εδώ πολύ χειρότερα λόγω της σφοδρής ύφεσης και της αχαλίνωτης φτωχοποίησης που βιώνουμε τόσο καιρό. Ασαφές έως και ανύπαρκτο πλαίσιο λειτουργίας, σπαζοκεφαλιές και απορίες περί του τι ακριβώς αποτελεί πλέον το αντικείμενο αυτής της δουλειάς, αμηχανία εν όψει της ψηφιακής «λαίλαπας», του ό,τι να 'ναι εκδημοκρατισμού των μέσων και της νέας δικτατορίας των κλικ, διάλυση της διαφημιστικής αγοράς, τρολοποίηση του λόγου κ.λπ. Παρουσιάζεται επίσης μια μεγάλη αντίφαση. Ενώ υπάρχουν πολύ περισσότερα μέσα από ποτέ –άχρηστοι αντιπερισπασμοί τα περισσότερα–, υπάρχουν και πολλοί νέοι αλλά και παλαιοί γραφιάδες που το βασανίζουν φιλότιμα το πράγμα, και πάντως δεν έχουν επιτρέψει στη βελόνα να κολλήσει, όπως πολλοί από τους μακαριότατους συναδέλφους της παλαιάς σχολής, που έχουν μείνει ακόμα και σήμερα στη βολική λογική της αιωνόβιας Μεταπολίτευσης με τους δημοσιογράφους-αυθεντίες που ουδείς έλεγχε ποτέ τι ανακρίβειες και μπουρδολογίες πέταγαν συστηματικά από τους γυάλινους πύργους κραταιών εντύπων. Κάποιοι θέτουν υψηλά κριτήρια για τον εαυτό τους και τη δουλειά τους, την ίδια στιγμή που το πρησμένο και υπερφίαλο μιντιακό σύστημα γλιστράει στον εφήμερο εντυπωσιασμό και στην ανυποληψία.

Μπορούν να καταλήξουν κι αυτοί ίσως σε κάτι φάμπρικες παραγωγής δολωμάτων για κλικ, σε κάτι μεταπρατικά sites που κατακλύζουν το Ίντερνετ παγκοσμίως, αναζητώντας εκείνο το post που μπορεί και να γίνει viral.

 

Τι μπορούν να κάνουν αυτοί οι άνθρωποι όταν δεν τους επιτρέπεται πια να αμείβονται στοιχειωδώς σε μέσα με στοιχειώδη επαγγελματικά κριτήρια; Μπορούν να καταλήξουν κι αυτοί ίσως σε κάτι φάμπρικες παραγωγής δολωμάτων για κλικ, σε κάτι μεταπρατικά sites που κατακλύζουν το Ίντερνετ παγκοσμίως, αναζητώντας εκείνο το post που μπορεί και να γίνει viral ή να αρμέξει κάτι που έχει γίνει ήδη viral και να το πασάρει στο κοινό που ακόμα δεν το 'χει πάρει πρέφα και να εξαναγκαστούν να παράγουν (μη)«περιεχόμενο» γενικώς και αορίστως με επικεφαλίδες τύπου ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ! ή ΔΕΙΤΕ ΑΥΤΟ (ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΝΤΕ!) ή ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΛΟΛ!!! κ.ο.κ. Εκεί, στο limbo των newsmedia, αναμετρώμενοι με πειραγμένους αλγόριθμους μέχρι να βρεθεί τρόπος να αντικατασταθούν οριστικά από τύπου quantum προγράμματα που θα τα κάνουν όλα αυτοματικά και χαλαρά, χωρίς ανάγκη από ανθρώπινο φιλτράρισμα.

Πώς καταντήσαμε έτσι; Είναι οι συνθήκες τόσο οριακές ή έχει αλλάξει κάτι στο ανθρώπινο ύφασμα αυτόν το γαμημένο αιώνα; Έχει τελειώσει οριστικά το παραμύθι της φιλελεύθερης προόδου, όπου όλοι θα ζούσαμε πολιτισμένοι και μονιασμένοι και με λίγα λεφτά στην τσέπη; Διάβαζα τις προάλλες την ομιλία της Ζέιντι Σμιθ κατά την απονομή ενός λογοτεχνικού βραβείου που της αποδόθηκε στη Γερμανία στα τέλη της περασμένης χρονιάς – ομιλία στην οποία κυρίως απολογείται για το ροζέ μούλτι-κούλτι σύμπαν κοσμοπολιτισμού και ανεκτικότητας που φάνηκε να ευαγγελίζεται στο White Teeth (ελληνικός τίτλος Λευκό χαμόγελο σε μαύρο φόντο), το ντεμπούτο με το οποίο έφτιαξε αμέσως όνομα ως χρονογράφος μιας νέας αισιόδοξης εποχής, ακριβώς στην κόψη της νέας χιλιετίας.
«... Αυτό τον κόσμο γνώρισα. Τα πράγματα μοιάζει να έχουν αλλάξει δραματικά, αλλά οι αλλαγές δεν διαγράφουν την Ιστορία και τα παραδείγματα του παρελθόντος ακόμα προσφέρουν νέες προοπτικές για όλους μας, ευκαιρίες να αναπροσαρμοστούν, για λογαριασμό μιας νέας γενιάς, οι συνθήκες εκείνες από τις οποίες εμείς οι ίδιοι ευνοηθήκαμε. Ούτε εγώ ούτε οι αναγνώστες των βιβλίων και των άρθρων μου βρισκόμαστε πλέον στα ηλιόλουστα σχετικά σοκάκια που υπήρχαν στο White Teeth. Το μάθημα που εγώ όμως επιλέγω να πάρω από αυτές τις διαπιστώσεις δεν είναι ότι οι ζωές σ' εκείνο το βιβλίο ήταν προϊόντα κάποιας ψευδαίσθησης αλλά ότι η πρόοδος δεν είναι ποτέ μόνιμη και τελεί διαρκώς υπό απειλή, υπό διαπραγμάτευση, υπό αναθεώρηση, αν πρόκειται να επιβιώσει. Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι εύκολο. Δεν έχω τις απαντήσεις. Δεν είμαι εκ φύσεως πολιτικό άτομο και τώρα ζούμε τους πιο σκοτεινούς πολιτικούς καιρούς που έχω γνωρίσει ποτέ. Η δουλειά μου, όπως και να τη δει κανείς πια, αφορά κυρίως τις μύχιες πλευρές ανθρώπινων υπάρξεων. Οι άνθρωποι που με ρωτάνε για την αποτυχία του πολυπολιτισμικού μοντέλου υπονοούν ότι δεν απέτυχε μόνο μια συγκεκριμένη πολιτική ιδεολογία αλλά ότι οι άνθρωποι οι ίδιοι έχουν αλλάξει και είναι πλέον θεμελιωδώς ανίκανοι να συνυπάρξουν ειρηνικά, παρά τις μύριες διαφορές τους...»

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO