Λειτουργικά αναλφάβητοι καταλήγουν σε μεγάλο ποσοστό οι μαθητές λυκείου στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από την έκθεση της Ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ).
Σύμφωνα με την έκθεση, πολλοί δεκαεξάχρονοι υστερούν σε βασικά μαθήματα του σχολείου τα οποία καλλιεργούν σημαντικές δεξιότητες για την καθημερινή ζωή. Ενδεικτικές είναι οι επιδόσεις των μαθητών της Β' Λυκείου τόσο στα γενικά όσο και στα επαγγελματικά λύκεια, σε μαθήματα όπως η νεοελληνική γλώσσα και τα μαθηματικά. Στα ΓΕΛ, το 7,1% των μαθητών βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση στα Νέα Ελληνικά, το σχολικό έτος 2017-2018, ενώ δραματικά χειρότερη ήταν η κατάσταση στη Φυσική, όπου ο ένας στους δύο μαθητές (48,4%) πήρε κάτω από «10». Στην Άλγεβρα «κόπηκε» το 38,9% και στη Γεωμετρία το 44,2% των μαθητών.
Ανάλογη είναι η εικόνα και στις επιδόσεις των μαθητών της Β' Τάξης των επαγγελματικών λυκείων όπου ένας στους πέντε μαθητές (20,4%) πήρε κάτω από τη βάση στη Νεοελληνική Γλώσσα. Στα μαθηματικά, το 52,7% είχε επιδόσεις κάτω από τη βάση στην Αλγεβρα και το 51,3% στη Γεωμετρία. Στη Φυσική και στη Χημεία τα ποσοστά είναι μεν μικρότερα, αλλά παραμένουν υψηλά (41% και 40,8%, αντίστοιχα).
Όπως αναφέρει η ΑΔΙΠΠΔΕ, οι μαθητές αυτοί έχουν αυξημένη πιθανότητα να είναι λειτουργικά αναλφάβητοι καθώς «τα προβλήματα που εμφανίζονται στο λύκειο, σε σύγκριση με το δημοτικό σχολείο και το γυμνάσιο, δεν είναι προβλήματα αποκλειστικά του λυκείου, αλλά όλων των βαθμίδων, τα οποία συσσωρευτικά κατέληξαν στο λύκειο».
«Προβληματίζει, βέβαια, το γεγονός ότι οι αντιλήψεις και οι πρακτικές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, ίσως λόγω του υποχρεωτικού χαρακτήρα τους, δεν αποτύπωσαν τα αρχόμενα προβλήματα λειτουργικού αναλφαβητισμού και, ενδεχομένως, δεν κινητοποιήθηκαν εγκαίρως», συνεχίζει η ΑΔΙΠΠΔΕ.
«Σε κάθε περίπτωση και σε αυτή τη φάση η εκπαιδευτική πολιτική πρέπει ταυτόχρονα να παρέμβει τόσο προληπτικά, κυρίως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όσο και επανορθωτικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ιδιαίτερης φροντίδας πρέπει να τύχει άμεσα το επαγγελματικό λύκειο».
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος προτείνεται, μεταξύ άλλων, η αναδιαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την αξιολόγηση των μαθητών στις διαφορετικές βαθμίδες, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην αξιολόγηση των μαθητών/-τριών στο πλαίσιο της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και η υποστήριξη των εκπαιδευτικών για την περαιτέρω αξιοποίηση του ψηφιακού ανοικτού εκπαιδευτικού περιεχομένου.