Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Η «Αγρύπνια των Φίννεγκαν» του Τζόις, απροσδόκητο μπεστ σέλερ στην Κίνα

Ένα αμφίσημο έργο σπάει τα γλωσσικά εμπόδια

Η «Αγρύπνια των Φίννεγκαν» του Τζόις, απροσδόκητο μπεστ σέλερ στην Κίνα
O Τζέιμς Τζόις

[via] Σε μια παραδοσιακή ιρλανδική μπαλάντα ένας χτίστης, ονόματι Τιμ Φίννεγκαν, προσπαθεί ν' ανέβει μεθυσμένος σε μια σκάλα. Μοιραία όμως πέφτει, χτυπά στο κεφάλι του και πεθαίνει. Ύστερα, συγγενείς και φίλοι τον βάζουν στο νεκροκρέβατο και αρχίζουν να τον θρηνούν. Δεδομένου ότι ο Τιμ ήταν δεινός πότης του έβαλαν ένα μπουκάλι ουίσκι στο προσκέφαλο και ένα βαρέλι μπύρα στα πόδια για να τον τιμήσουν.


Ετσι τον μοιρολόγησαν, έτσι ξαγρύπνησαν γι' αυτόν. Κάποια στιγμή όμως οι παριστάμενοι «ήλθανε στα χέρια». Κάποιος εκσφενδόνισε το μπουκάλι με το ουίσκι (στα ιρλανδικά σημαίνει «νερό της ζωής») σε κάποιον άλλο. Μια σταγόνα ουίσκι έπεσε απροσδόκητα στα χείλη του πεθαμένου. Ο Τιμ αγαλλίασε και σηκώθηκε, ζωντάνεψε! Τότε οι συγγενείς και οι φίλοι του, θορυβημένοι καθώς ήταν, του είπαν ότι καλά ήταν εκεί, ότι έπρεπε να μείνει εκεί, να μη σηκωθεί.

Πάνω σ' αυτή τη μπαλάντα βασίστηκε ο Τζόις για να στήσει το έργο του "Η Αγρύπνια των Φίννεγκαν". Ο μεγάλος ιρλανδός συγγραφέας, που αφαίρεσε την απόστροφο από τον τίτλο της μπαλάντας, έγραφε αυτό το βιβλίο επί δεκαεπτά χρόνια στο Παρίσι και το εξέδωσε τελικά το 1939, δυο χρόνια πριν τον θάνατό του.

To προσωπικό αντίτυπο του εκδότη Danis Rose, ο οποίος πέρασε 30 χρόνια αναλύοντας το κείμενο πριν το επανεκδόσει

[via] Ο Τζόυς ξεκίνησε τη συγγραφή του Finnegans Wake περίπου το 1923 αν και την εποχή εκείνη αναφερόταν ως Έργο εν προόδω. Το 1926 είχαν ολοκληρωθεί τα δύο πρώτα μέρη του βιβλίου και την ίδια χρονιά, οι Eugene και Maria Jolas, προσφέρθηκαν για την δημοσίευσή τους σε συνέχειες, στο περιοδικό transition. Τα επόμενα χρόνια, ο Τζόυς επιτάχυνε την συγγραφή του έργου ωστόσο διάφορα γεγονότα όπως ο θάνατος του πατέρα του (1930) ή προσωπικά προβλήματα υγείας, καθυστέρησαν την ολοκλήρωσή του.


Η αρχική υποδοχή του Finnegans Wake περιλάμβανε αρκετές αρνητικές κριτικές, ακόμα και από φίλους ή υποστηρικτές του έργου του, όπως ήταν ο Έζρα Πάουντ. Για το λόγο αυτό αρκετοί συγγραφείς όπως ο Σάμιουελ Μπέκετ υποστήριξαν το έργο μέσω κριτικών που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά της εποχής. Ο Τζόυς αποφάσισε για τον τελικό τίτλο του έργου το 1929 ενώ τελικά το βιβλίο εκδόθηκε στις 4 Μαΐου του 1939.
Με το Finnegans Wake, ο Τζόυς εγκατέλειψε κάθε είδους σύμβαση σχετικά με την χάραξη μιας πλοκής ή την δημιουργία χαρακτήρων. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι ιδιαίτερα περίπλοκη, προσομοιώνοντας κατά κάποιο τρόπο την συνειρμική ακολουθία ενός ονείρου. Χαρακτηριστικό στοιχείο αποτελούν ακόμα τα πολλά λογοπαίγνια που κατασκευάζει ο Τζόυς, σε διάφορες γλώσσες.

Οι διαφημίσεις του βιβλίου στη Κίνα

O Τζόις έφτασε πρόσφατα στην Κίνα. Το έργο του ήταν απαγορευμένο από το καθεστώς του Μάο ως «αστική δυτική λογοτεχνία». Το «πορτρέτο του καλλιτέχνη» μεταφράστηκε πρώτη φορά στα κινέζικα το 1975, ένα χρόνο πριν τον θάνατο του Μάο.

[via] Περνώντας οχτώ χρόνια μεταφράζοντας το ένα τρίτο του διάσημου βιβλίου στα κινέζικα, η Dai Congrong υπέθεσε ότι επρόκειτο για μια υπόθεση αγάπης, παρά χρημάτων. Το βιβλίο ξεκινά με τα λόγια "riverrun, past Eve and Adam's, from swerve of shore to bend of bay, brings us by a commodius vicus of recirculation back to Howth Castle and Environs".

Έτσι, η 41χρονη καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Fudan της Σαγκάης έμεινε έκπληκτη όταν η μετάφραση έγινε μπεστ σέλερ στην Κίνα. Ο πρώτος τόμος του βιβλίου "Fennigen de Shouling Ye" υποστηρίχθηκε γενναία με διαφημιστική καμπάνια, για πρώτη φορά σε γιγαντοοθόνες, και τα 8.000 αντίτυπα εξαφανίστηκαν. Το βιβλίο φιγουράρει δεύτερο σε λίστες με ευπώλητα ενώ το πρώτο είναι η βιογραφία του Deng Xiaoping. Για παράδειγμα, ο Ian McEwan, που θεωρείται πολύ δημοφιλής, πούλησε συνολικά 5.000 αντίτυπα με το βιβλίο «Εξιλέωση».

Ένας από τους παράγοντες της επιτυχίας, εκτός από την εκτεταμένη διαφημιστική καμπάνια, ίσως είναι η φήμη του δύσκολου βιβλίου που το συνοδεύει. «Έχει τη φήμη του δυσνόητου, και έτσι εξάπτεται η περιέργεια των ανθρώπων που θέλουν να το βιώσουν οι ίδιοι» δήλωσε στο ΑΡ ο συγγραφέας και κριτικός Murong Xuecun.

...και η Μέριλιν διαβάζει Τζόις

Οι τολμηροί (ή περίεργοι!) μπορούν να διαβάσουν το βιβλίο online εδώ.

Οι βιαστικοί μπορούν να διαβάσουν μια ΠΟΛΥ σύντομη εκδοχή, εδώ

Και για τους ακουστικούς τύπους: ακούστε τον ίδιο τον Τζόις να διαβάζει απόσπασμα του Finnegans Wake: