Ένα μεγάλο τραγούδι του Μάνου Λοΐζου σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου για την Πρωτομαγιά, που συνδυάζει το προσωπικό με το αγωνιστικό στοιχείο

Το «Ας μην είχες τόσα λάθη» είναι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του Μάνου Λοΐζου. Βασισμένο σε στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου ηχογραφήθηκε προς τα τέλη του 1973, για να εμφανιστεί τελικά σε δίσκο τον Απρίλη του 1974. Μιλάμε, φυσικά, για το «Καλημέρα Ήλιε» [MINOS], που έβγαλε μεγάλες επιτυχίες πέραν του φερώνυμου τραγουδιού –ανάμεσά τους και τα «Θα έρθει μόνο μια στιγμή», «Χτύπησαν αργά», «Μια καλημέρα», «Ποιος το ξέρει», «Δώδεκα παιδιά»– που απέδωσαν οι Χάρις Αλεξίου, Κώστας Σμοκοβίτης και Αλέκα Αλιμπέρτη.

Στο «Καλημέρα Ήλιε» υπήρχε επίσης το έξοχο και σχετικώς άγνωστο τραγούδι του Λοΐζου (το ερμήνευε κιόλας) «Κανένας δεν μου μίλησε», ενώ από τα υπόλοιπα κομμάτια, που δεν έκαναν την πολύ μεγάλη επιτυχία, εκείνο που ξεχώριζε ήταν το ανεπανάληπτο «Ας μην είχες τόσα λάθη», που απέδιδε ο Κώστας Σμοκοβίτης.

Σ' αυτό το τραγούδι ο Λοΐζος είχε την ευκαιρία να μελοποιήσει τους απαιτητικούς στίχους του Δημήτρη Χριστοδούλου (να ισορροπήσει δηλαδή ανάμεσα σε αντικείμενες διαθέσεις – ένα ερωτικό ανεκπλήρωτο και την αγωνιστική πρωτομαγιάτικη διάθεση) και η αλήθεια είναι πως μεγαλούργησε.

Σε ποιο πρωί Πρωτομαγιάς
γέμισ' ο δρόμος όνειρα
δεν ήταν ώρα της δουλειάς
βρήκα τον ήλιο απόμερα.

Ας μην είχες τόσα λάθη
μεσ' στα μάτια απ' τα παλιά
θα 'σουνα τώρα κοντά μου
στη χρυσή Πρωτομαγιά.

Σε ποια στιγμή της άνοιξης
μπήκε πρωί ο Μάης
ήρθες κι εσύ σαν τη σκιά
το γέλιο να μου πάρεις.

Ας μην είχες τόσα λάθη
μεσ' στα μάτια απ' τα παλιά
θα 'σουνα τώρα κοντά μου
στη χρυσή Πρωτομαγιά.

Θυμάται ο Δημήτρης Χριστοδούλου για 'κείνη τη συνεργασία του με τον Μάνο Λοΐζο:

«Όταν γύρισα από το Παρίσι, μετά την αυτοεξορία, ο Μάνος με το γλυκό του χαμόγελο σε μια συνάντηση μου είπε: "Δημήτρη, πρέπει να κάνουμε κάτι οι δυο μας". Και βάλαμε μπροστά το "Καλημέρα Ήλιε", μια στον Χολαργό και μια στην Κασταλίας 30, το διαμέρισμα όπου έμενα στην Κυψέλη και που με τόση συγκίνηση το θυμάμαι, καθώς ο Μάνος με την κιθάρα έψαχνε, έψαχνε, και ξαφνικά το 'βρισκε το μελωδικό μέρος, επίμονος, αργός, αλλά σίγουρος ότι κάπου μέσα του η μελωδία αναμένει. Αυτά τα λίγα για έναν γίγα, που γέμισε την Ελλάδα με όμορφα τραγούδια, που επεσήμανε σκληρές στιγμές του εργατικού αγώνα, του έρωτα, της χαράς, της καταπίεσης, του νοήματος της απουσίας και του θανάτου».

[Μάνος Λοΐζος / απ' τη μνήμη στην καρδιά – Μετρονόμος, 2012]

Φυσικά το «Ας μην είχες τόσα λάθη» χρωστάει πολλά στην λαμπερή και δημιουργικά έρρινη φωνή του Κώστα Σμοκοβίτη, ενός τραγουδιστή που πολεμήθηκε από τα μέσα και δεν κατόρθωσε να κάνει την καριέρα που του άξιζε (που άξιζε στη φωνή του εννοώ), με το τραγούδι να αποδίδεται δυο χρόνια αργότερα (1976) και από την Αλέκα Μαβίλη. «Χτυπώντας» το δε στο YouTube διαπίστωσα πως δεν υπάρχουν νεότερες εκτελέσεις του, πράγμα που σημαίνει πως αυτό το «διαμάντι» τού τραγουδιού μας παραμένει άγνωστο στις νεότερες φωνές.

Κρίμα... Αλλά ίσως και όχι...