Επ' αφορμή της ατομικής έκθεσης #iFollow της εικαστικού Brigitte Πολέμη στο Μουσείο Μπουζιάνη στα πλαίσια της Documenta14, μιλήσαμε με την καλλιτέχνιδα που επιδιώκει να μας κάνει να αναθεωρήσουμε την διαχείριση του χρόνου, της ουσιαστικής ανθρώπινης επαφής και διάδρασης μας στην καθημερινότητα μας.
— Κοιτάζοντας το σύνολο των έργων που περιλαμβάνονται στην έκθεση #iFollow δεν μπόρεσα να μην τα φανταστώ τυπωμένα σε μπλούζες και φορεμένα ακριβώς από τους ανθρώπους που καταδυναστεύονται από την ανάγκη αποδοχής και επιβράβευσης δια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τους διψασμένους για likes και followers. Πιστεύετε πως η ενασχόληση σας με το σχέδιο μόδας εκφράστηκε ασυναίσθητα στα έργα αυτά;
Ναι, δεν έχετε άδικο, αυτή είναι μια πιθανότητα. Εξάλλου πάντα με ενέπνεαν τόσο η μόδα όσο και τα υφάσματα, εδώ ωστόσο δεν μιλάμε για αντικείμενα μόδας. Η ανάγνωση ενός έργου πάντα εξαρτάται και από την οπτική γωνία του καθενός και την ερμηνεία που προσδίδει, ωστόσο η πρόθεση μου ήταν να προκαλέσω έναν διάλογο σχετικά με την τεχνολογία και την έκφραση του ανθρώπινου συναισθήματος. Είναι σαφές όμως πως οι άνθρωποι προσλαμβάνουν με τελείως διαφορετικούς τρόπους το μήνυμα που θέλεις να επικοινωνήσεις. Στο Facebook έκανα το εξής: ανέβασα την εικόνα ενός έργου όπου το ενσωματωμένο κείμενο έλεγε "I love me" - "Με αγαπώ". Το έργο φυσικά σχολίαζε τον βαθμό στον οποίο μας απασχολεί μόνο ο εαυτός μας και τα δικά μας συναισθήματα. Ήταν αστείο λοιπόν να παρατηρώ τις διαφορετικές αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν σε σχέση με το έργο αυτό. Έλαβα μηνύματα από ανθρώπους που παρερμήνευαν πλήρως την πρόθεση μου και έλεγαν "Ναι συμφωνώ, κι εγώ πιστεύω πως οφείλω να προσέξω περισσότερο τον εαυτό μου" αλλά και μηνύματα από ανθρώπους που θεωρούσαν, όπως κι εγώ εξάλλου, πως τα πάντα δεν περιστρέφονται γύρω από εμάς, πως πρέπει να πάψουμε να απομονωνόμαστε και πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας και αλλού. Ξέρετε συχνά βλέπουμε πράγματι τα πράγματα ως έχουν, αλλά ο εγκέφαλος μας, επηρεασμένος και από την οπτική των γύρω μας μετασχηματίζει τόσο την εικόνα, όσο και τη σημασία της.
— Χρησιμοποιείτε συνθετικά υλικά, όπως το πλεξιγκλας ως σχόλιο για την μαζική παραγωγή και κουλτούρα και για να υπογραμμίσετε την απουσία ζεστασιάς, ενσυναίσθησης και συναισθημάτων. Γιατί αυτή η επιλογή;
Επειδή παράγουμε σε υπερβολικές ποσότητες, αγοράζουμε σε υπερβολικές ποσότητες, αποτελούμε διαρκώς στόχο του μάρκετινγκ προϊόντων και πλέον έχουμε υιοθετήσει για τα καλά την αντίληψη ότι είναι αναγκαίο να αποκτήσουμε οτιδήποτε νέο κυκλοφορεί. Πως αν οι γύρω μας αποκτήσουν κάτι είναι επιτακτική ανάγκη να το αποκτήσουμε κι εμείς. Γιατί; Επειδή είναι σημαντικό. Και δεν μιλάμε για αναγκαία πράγματα. Χρειαζόμαστε όμως πραγματικά όλα όσα προσπαθούν να μας πουλήσουν; Το αμφισβητώ αυτό. Ζούμε νομίζω σε έναν παράξενο κόσμο. Προς τι αυτή η επιτακτικότητα να μοιάζουμε; Γιατί πρέπει να κατέχουμε όλοι τα ίδια; Ιδίως η νεότερη γενιά. Μόνο αυτό σκέφτονται.
Νομίζω πως τον Γαΐτη τον απασχολούσαν τα ίδια θέματα που με απασχολούν κι εμένα. Είμαι μεγάλη θαυμάστρια του έργου του κι υπήρξε πρωτοπόρος στην εποχή του. Υπήρξε πηγή έμπνευσης για εμένα με πολλούς τρόπους. Αν ζούσε σήμερα θα έμενε κατάπληκτος πιστεύω από τον τρόπο με τον οποίο έχουμε μετατραπεί σε ακολούθους. Βέβαια ανήκουμε στο ζωικό βασίλειο, και ζούμε σε "κοπάδια" οπότε σε κάποιο βαθμό είναι αναμενόμενο να καθοδηγούμαστε, γιατί αν δεν ακολουθήσουμε την ομάδα μας νιώθουμε περιθωριοποιημένοι, κι αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Είμαστε μεν βιολογικά προγραμματισμένοι να ζούμε σε ομάδες αλλά από την άλλη οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε πως αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να ακολουθούμε τυφλά προκειμένου να μην νιώσουμε ότι μας έχουνε κάνει πέρα. Και δυστυχώς η τεχνολογία το τρέφει αυτό. Όσο χρήσιμη και φανταστική κι αν είναι η τεχνολογία, προσωπικά την εκτιμώ και την χρησιμοποιώ στην δουλειά μου, δεν γίνεται να μην αναγνωρίσω πως η υπερβολική χρήση της έχει βλαπτικές επιπτώσεις. Οτιδήποτε φτάνει στα όρια της κατάχρησης Γιγαντώνει την απομόνωση, κι αυτό είναι ακόμα πιο αντιληπτό αν παρατηρήσει κανείς την νεότερη γενιά, τα παιδιά. Οι σχέσεις τους, η διάδραση τους ακόμα και όταν πηγαίνουν σε πάρτυ, παίζουν απορροφημένα στο κινητό ή το tablet τους αντί να κοινωνικοποιηθούν. Βρίσκονται σε έναν χώρο για να επικοινωνήσουν και εκείνα απομονώνονται. Απομακρυνόμαστε και απομονωνόμαστε σταθερά, εγώ τουλάχιστον αυτό νιώθω.
Ιnfo:
Τα έργα της Brigitte Πολέμη θα εκτίθενται στο Μουσείο Μπουζιάνη μαζί με video animations της ενώ παράλληλα, εν είδει διαλόγου/ιστορικής καλλιτεχνικής παραπομπής, θα εκτίθενται κατασκευές του Γιάννη Γαΐτη.
Μουσείο Μπουζιάνη
Γ. Μπουζιάνη 27-31 Δάφνη, 2109028455
Πέμπτη-Κυριακή: 12:00-19:00
Εγκαίνια: Τρίτη 16 Μαΐου στις 20:00
Διάρκεια έκθεσης 16/05 έως 16/07