Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Ένα σφαγείο από λάτεξ στην Μπιενάλε της Αθήνας

Η Saeborg, η Γιαπωνέζα καλλιτέχνις με το πιο εντυπωσιακό έργο της φετινής Μπιενάλε, μιλάει για τη μελοδραματική περφόρμανς της και την ιδέα πίσω από τα λάτεξ γουρουνάκια

Ένα σφαγείο από λάτεξ στην Μπιενάλε της Αθήνας

Θέλεις να κάνεις το Ρigpen experience;» με ρωτάει η Saeko, ενθουσιασμένη και χαμογελαστή σαν να παίζουμε κάποιο διαδραστικό παιχνίδι. Βγάζουμε τα παπούτσια μας και με παίρνει από το χέρι για να μπούμε στο εσωτερικό της κοιλιάς της τεράστιας λαστιχένιας γουρούνας που εκθέτει στη φετινή Μπιέναλε.

Την προηγούμενη μέρα, στην αρχή της περφόρμανς υπήρχε μια προσομοίωση γέννας, με τα γουρουνάκια να ξεπετάγονται από τη μήτρα αυτού του γιγαντιαίου ροζ πλάσματος που το βυζαίνουν νεογέννητα χοιρίδια. Η γουρούνα γεννάει μεταλλαγμένα λάτεξ γουρουνάκια με υπερμεγέθη γυναικεία στήθη που χορεύουν techno, πριν βγει μια γυναικεία φιγούρα playmobil –αγρότισσα με ξανθές κοτσίδες– και τα σφάξει με μπαλτά. Στο τέλος, αφού πετάξει τα κομμάτια τους από εδώ και από κει, επιδίδεται σε ένα αισθησιακό στριπτίζ και η περφόρμανς τελειώνει με το playmobil ξαπλωμένο και γυμνό ανάμεσα στα κατακρεουργημένα γουρούνια. Όλο το σκηνικό, όλοι οι χαρακτήρες είναι φτιαγμένοι με λάτεξ. Ακόμα και η μορφή της βίας είναι λάτεξ στο σύμπαν της Saeborg. Υπάρχει χιούμορ και τρόμος στη δουλειά της, μελαγχολία και αλληγορία.

 «Από πολύ παλιά προσπαθώ να καταλάβω αν είναι αστείο το σώμα μου, να κατανοήσω τα φύλα, τη γυναικεία και γενικά την ανθρώπινη μορφή. Επιλέγω να τα ξεπεράσω και να τα φτιάξω διαφορετικά. Στην Ιαπωνία υπάρχουν στερεότυπα για τα φύλα και αυτό θέλω να το ανατρέψω».


Το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Saeborg ανήκει στη Saeko Ooi. Είναι ένας συνδυασμός του κανονικού της ονόματος και της λέξης cyborg, που δείχνει την αγάπη της για την επιστημονική φαντασία, τους ανθρώπους-μηχανές, τα kaiju, σειρές όπως το «Rick and Morty» και το «Adventure Time» και τις νοσηρές ταινίες. Ζει και δημιουργεί στο Τόκιο, σε ένα δωμάτιο τόσο μικρό που η συμπαθής μεταφράστρια, και φίλη της, μου το τονίζει συνέχεια. Είναι από τα ελάχιστα πράγματα που βγάζουν νόημα στο άγχος της να τα εξηγήσει καλά.


Γράφει το δελτίο Τύπου για το «Pigpen». «Είναι μια παράξενη περφόρμανς μελοδραματικών διαστάσεων ή μήπως μια αλληγορία που φτιάχτηκε για να μυήσει τα παιδιά στην αυστηρή χορτοφαγία; Τα χαριτωμένα αυτά χοιρίδια είναι για να τα αγκαλιάσουμε και να τα χαϊδέψουμε ή μήπως διογκωμένες σεξουαλικές φαντασιώσεις που προορίζονται για ένα παιχνίδι ρόλων; Στο "Pigpen" της Saeborg οι άνθρωποι παραμερίζουν και στο προσκήνιο έρχονται τα παϊδάκια». Η Saeborg, όμως, δεν ενδιαφέρεται να περάσει κάποιο πολιτικό μήνυμα. Αφήνει το "Pipgen" ανοιχτό σε ερμηνείες. Αντίθετα, θεωρεί ότι η τέχνη της είναι μια προσωπική υπόθεση. Γι' αυτήν είναι περισσότερο μια μορφή έκφρασης και εξερεύνησης.


«Από την αρχή ήταν όλα φτιαγμένα από λάτεξ και τα έραβα σαν κουστούμια για να τα φοράω εγώ. Τα έφτιαχνα στο μικρό διαμέρισμά μου. Όλα ήταν στα μέτρα μου» λέει – ευτυχώς, έχω έναν γνωστό που ξέρει γιαπωνέζικα.


«Από πολύ παλιά προσπαθώ να καταλάβω αν είναι αστείο το σώμα μου, να κατανοήσω τα φύλα, τη γυναικεία και γενικά την ανθρώπινη μορφή. Επιλέγω να τα ξεπεράσω και να τα φτιάξω διαφορετικά. Στην Ιαπωνία υπάρχουν στερεότυπα για τα φύλα και αυτό θέλω να το ανατρέψω. Φοράω ρούχα φτιαγμένα από τεχνητά υλικά, προορισμένα για φύλα τεχνητά κατασκευασμένα. Φτιάχνω πράγματα που μου αρέσουν ως παιχνίδια και αξεσουάρ. Πρόκειται για καινούργια σώματα, από υλικά που μου αρέσουν και σύμφωνα με τον τρόπο που σκέφτομαι. Αυτό τον καιρό είναι το μόνο που θέλω να κάνω.

»Όλα τα κοστούμια μου είναι ζώα της φάρμας, γουρούνια, πρόβατα, όσα η κοινωνία μας χρησιμοποιεί για το μαλλί, το κρέας και τα αυγά τους. Από τη στιγμή που γεννιούνται έχουμε αποφασίσει ότι αυτός είναι ο ρόλος τους. Αυτήν τη λογική που υπάρχει στην κοινωνία η γυναίκα πρέπει να την αντιστρέψει, γι' αυτόν το λόγο κάνει στριπτίζ. Πέρα, όμως, από τα φύλα και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, σκοπός μου είναι να κάνω κάτι που να ξεπερνάει τους ανθρώπους».


— Πώς αντιδρούν οι θεατές στα έργα σου; Τα βρίσκουν προκλητικά;

Καθένας έχει διαφορετική άποψη. Όταν μου λένε τι βλέπουν, αισθάνομαι ότι προβάλλουν τον εαυτό τους πάνω τους. Μου λένε διάφορα για το μέγεθός τους, μου ότι αφορούν τον βιγκανισμό, τα φύλα, τα φετίχ, αλλά εγώ έχω διαφορετική οπτική. Για παράδειγμα, δεν είχα τους βίγκαν στο μυαλό μου όταν έφτιαχνα τις στολές. Άλλοι επικαλούνται τις υποκουλτούρες της Ιαπωνίας και τη θεατρικότητα. Εγώ κάθομαι στο μικρό μου διαμέρισμα και φτιάχνω πράγματα με τα χέρια μου. Ό,τι δημιουργώ είναι πολύ βαθιά συνδεδεμένο με τον τρόπο που σκέφτομαι. Τα ζώα της φάρμας είναι μια εικόνα του εαυτού μου, ο θεατή όμως μπορεί κάλλιστα να βλέπει κάτι διαμετρικά αντίθετο.