Τα έργα του Ανέστη Ανέστη (φωτογραφικές συνθέσεις με χιούμορ και βασικό θέμα το ιστορικό κέντρο της Αθήνας) είναι αδύνατο να περάσουν απαρατήρητα. Οι ψηφιακές συνθέσεις του ‒που έχουν αναπαραχθεί πολύ στα social media τις τελευταίες μέρες‒, όπου η Βασιλίσσης Όλγας έχει αντικατασταθεί από έναν πλωτό Ιλισό ή η Αγία Σοφία έχει πάρει τη θέση του Παρθενώνα, είναι ξεκάθαρα ένα σχόλιο για τις αλλαγές που φέρνει στο κέντρο της Αθήνας ο Μεγάλος Περίπατος.
«Πρόκειται για απλά κολάζ που ξεκίνησα να τα φτιάχνω ως memes, με σκοπό τον χιουμοριστικό σχολιασμό του Μεγάλου Περιπάτου στα social media» λέει. «Ο Μεγάλος Περίπατος μπήκε από την πρώτη μέρα στο μάτι μου λόγω του προσβλητικού για τη νοημοσύνη των κατοίκων της πόλης ΦΕΚ (τεύχος B 1970/21.05.2020) που συνέδεσε τον περιορισμό κυκλοφορίας των οχημάτων και τους πεζόδρομους που ήθελε το δημοτικό συμβούλιο με την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού, σύμφωνα με το σκεπτικό της κυβέρνησης. Όταν κάνεις τέτοιο grand entrance, η συνέχεια προμηνύεται κωμικοτραγική».
— Πώς σου φαίνεται ο Μεγάλος Περίπατος;
Όσον αφορά την ενοποίηση με πεζόδρομους της περιοχής γύρω από την Ακρόπολη, αλλά και εντός του εμπορικού τριγώνου του κέντρου, νομίζω ότι λίγοι αμφιβάλλουν για τη θετική διάσταση του έργου. Επίσης, θετική είναι και η προσέγγιση σύμφωνα με την οποία πρόκειται για πιλοτική δοκιμή μερικών μηνών και όχι για το τελικό σχέδιο, αν και δηλώσεις του τύπου «σε κάθε περίπτωση προχωράμε μπροστά» δεν δημιουργούν καμία εμπιστοσύνη ότι και η δοκιμαστική περίοδος δεν είναι παρά ένα ακόμα πρόσχημα, όπως και η σχέση του έργου με την προστασία από τον κορωνοϊό.
Είναι δύσκολο να μην κάνει κανείς την σκέψη ότι όλα αυτά δεν είναι παρά μια προσπάθεια το κέντρο να μετατραπεί σε μια τουριστική παιδική χαρά, ένα τουριστικό gentrification project που σχεδιάστηκε σε γραφεία που δεν έχουν καμία επαφή με την καθημερινή λειτουργία της πόλης.
Από κει και πέρα, υπάρχουν πολύ σοβαρά θέματα, πέραν της μεθόδευσης του ΦΕΚ. Δεν κατανοώ γιατί μεγάλοι κεντρικοί δρόμοι πρέπει να στενέψουν για να δημιουργηθούν προχειροφτιαγμένες λωρίδες με χρώματα που θυμίζουν τσίρκο. Η αισθητική του έργου με ζαρντινιέρες από λαμαρίνα κατέστρεψε δύο από τους πλέον όμορφους δρόμους της Αθήνας, τη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας και την Πανεπιστημίου. Μιλάμε για δρόμους που είχαν ήδη άφθονο χώρο για πεζούς και ποδηλάτες, και μάλιστα κάτω από πυκνή βλάστηση. Και όλα αυτά για να αυξηθούν η κίνηση, το καυσαέριο και ο θόρυβος, χωρίς σοβαρές εναλλακτικές.
Αλλά και στην Αθηνάς και στην Ερμού η κατάσταση είναι προβληματική: δεν θα μετατραπούν σε πεζόδρομους, απλώς θα παραμείνουν ως δρόμοι περιορισμένης πρόσβασης, δυσκολεύοντας όσους επισκέπτονται το κέντρο είτε για την αγορά του είτε για τη διασκέδαση που προσφέρει. Δηλαδή μια μεσοβέζικη κατάσταση που την έχουμε δοκιμάσει ήδη στο παρελθόν, με ανυψούμενους πασσάλους, και την εγκαταλείψαμε γρήγορα. Διότι άλλο πράγμα είναι να πεζοδρομείς δρόμους, όπως η Ερμού, διατηρώντας όμως ανοιχτή την πρόσβαση με παράλληλες διαδρομές και στο αυτοκίνητο, και άλλο να εμποδίζεις αυτή την πρόσβαση παντού, έχοντας τιμωρητική διάθεση απέναντι στους οδηγούς σε μια πόλη που καλύπτεται μόνο κατά 10% από μετρό, ενώ τα υπόλοιπα ΜΜΜ υποβαθμίζονται συνεχώς.
Είναι δύσκολο, λοιπόν, να μην κάνει κανείς την σκέψη ότι όλα αυτά δεν είναι παρά μια προσπάθεια το κέντρο να μετατραπεί σε μια τουριστική παιδική χαρά, ένα τουριστικό gentrification project που σχεδιάστηκε σε γραφεία που δεν έχουν καμία επαφή με την καθημερινή λειτουργία της πόλης. Και γίνεται με τόσο μεγάλη βιασύνη και προχειρότητα, που καταστρέφει τον οργανικό ιστό της πόλης και τελικά την ίδια την ιστορία της, ενώ, παραδόξως, καταφέρνει να κάνει την Αθηναϊκή Τριλογία να φαίνεται πολύ πιο άσχημη και στους τουρίστες, ακυρώνοντας κάθε υποτιθέμενο στόχο του.
Σε μια πόλη όπου το Απόλλων και το Αττικόν είναι ακόμη καμένα ερείπια, οι περισσότεροι δρόμοι έχουν διαλυμένα πεζοδρόμια και στη Σόλωνος υπάρχουν πάντα παρκαρισμένα αυτοκίνητα που εξαφανίζουν μια ολόκληρη λωρίδα, το να μιλάμε για προσβασιμότητα, καταστρέφοντας τα μόνα σημεία που τη διέθεταν, είναι ήδη πραγματικά σουρεαλιστικό. Αν όλα τα χρήματα που έχουν δοθεί σε τέτοια έργα είχαν επενδυθεί απλώς σε έναν και μόνο επιπλέον σταθμό μετρό, η κατάσταση στην Αθήνα θα ήταν σημαντικά καλύτερη για τους δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους που θα εξυπηρετούσε.
Αποφάσισα να ονομάσω αυτήν τη σειρά από memes «The Athenian Long Walk as a State of a Troubled Mind». Είναι μια σουρεαλιστική αναπαράσταση της αισθητικής και λειτουργικής αστοχίας του έργου αλλά και της ευρύτερα προβληματικής εμμονής ότι η Ελλάδα είναι μια κατά βάση τουριστική χώρα και ότι είναι καλή ιδέα να τη μετατρέψουμε σε τσίρκο ή λούνα-παρκ με φοίνικες και ξεραμένες ψευδοπιπεριές για τους τουρίστες (όταν, μάλιστα, δεν έχουμε καν καταφέρει να έχουμε τουρισμό και τους 12 μήνες του έτους). Greek summer is a state of a troubled mind.
Επιπλέον, κάνω και κάποια ευρύτερα σχόλια πάνω στο θέμα της ενοποίησης των χώρων της πόλης με την ελληνική ιστορία, παίζοντας με τον Ιλισό, αλλά και την Αγία Σοφία, που μπορεί να ενσωματώσει επάξια στο εσωτερικό της τον Παρθενώνα σε μια ολοκληρωμένη θεματική ενοποίηση του ελληνικού πολιτισμού. Για τον λόγο αυτόν χρησιμοποιώ το tag #enopoiise_to, σε αντίστιξη με το γνωστό #akyrose_to.
Ασχολούμαι με creative coding και new media art, δηλαδή γράφω κώδικα για να συνθέτω, μέσω software, εικόνες και εμπειρίες που δημιουργούν συναισθήματα ή διευρύνουν τη συνείδησή μας για την πραγματικότητα. Κυρίως με ενδιαφέρουν διαδραστικές εγκαταστάσεις αλλά και βίντεο και ψηφιακές εικόνες.
— Πόσο μεγάλο όπλο είναι το χιούμορ;
Στις social media σελίδες μου ανεβάζω σχεδόν καθημερινά κάποιο meme που σχολιάζει την επικαιρότητα, ελληνική και διεθνή, αλλά και άλλα χιουμοριστικά παιχνίδια μου, όπως μια σειρά από σατιρικά εξώφυλλα βιβλίων, συνήθως παραλλαγές γνωστών βιβλίων από μεγάλους εκδοτικούς οίκους, που σχολιάζει τις θεωρίες συνωμοσίας, την ψυχολογία των ανθρώπινων σχέσεων και ό,τι άλλο τύχει να με εμπνεύσει. Απέναντι στην υπαρξιακή αβεβαιότητα, οι μόνες δυνατές απαντήσεις είναι η αισθαντικότητα, η παιχνιδιάρικη εξερεύνηση του κόσμου και, φυσικά, το χιούμορ.
— Ποιες είναι οι αντιδράσεις που έχεις για τα συγκεκριμένα έργα σου;
Ένα βασικό μοτίβο που μου έκανε εντύπωση είναι ότι πολλά άτομα που περίμενα ότι θα ήταν ουδέτερα ή και θετικά στον Μεγάλο Περίπατο είχαν μια πολύ αρνητική στάση απέναντί του. Δεν είναι απλώς ότι το κέντρο γίνεται λίγο πιο δύσβατο σε όλους όσοι το επισκέπτονται από άλλες περιοχές αλλά και η αισθητική προχειρότητα και βιασύνη που καταστρέφει με σχεδόν εμμονικό τρόπο όμορφα σημεία της Αθήνας, και ακόμη περισσότερο το ύφος και ο τρόπος με τον οποίο μας επιβλήθηκε.