Συζητώντας με τον Ερρίκο Αρώνες, CEO της Hellenic Properties, εταιρείας επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, θα τον ακούσεις συχνά να λέει πως «η κτιριακή πράσινη μετάβαση πρέπει να γίνει σε μεγάλη κλίμακα και πιο προσιτές τιμές, οπότε εμείς θέλουμε να είμαστε ο καταλύτης του εκδημοκρατισμού των πράσινων κτιρίων στην Ελλάδα».
Ο εκδημοκρατισμός ως έννοια αφορά τη μεταβολή μιας κατάστασης ή μιας λειτουργίας προς το δημοκρατικότερο. Στην προκειμένη περίπτωση η μεταφορική του χρήση φαίνεται πως συνάδει με τα θέλω της αγοράς ακινήτων σήμερα. Στο σταυροδρόμι μιας νέας ενεργειακής κρίσης, απόρροια ενός ήδη μακροχρόνιου πολέμου στην Ευρώπη, γίνεται σαφές ότι ο αυξημένος βαθμός ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων είναι μια αναγκαία συνθήκη που δεν υπαγορεύεται μόνο από τον εξίσου σημαντικό στόχο μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος.
«Προσανατολιζόμαστε στο να προσφέρουμε πράσινα κτίρια για όλους. Tα πράσινα κτίρια που είναι στην αγορά σήμερα, εκτός του ότι είναι πάρα πολύ λίγα, απευθύνονται στο 1%».
Παράλληλα, έρχεται στην επιφάνεια το ζήτημα (και πλέον ζητούμενο) του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, ο οποίος απαντά επί της ουσίας στις σύγχρονες ανάγκες βιωσιμότητας ενός κτιρίου, είτε αυτό προορίζεται για επαγγελματική χρήση είτε για κατοίκηση. Πρόκειται για τη λεγόμενη «design-led» προσέγγιση των έργων, η ανάπτυξη των οποίων καθοδηγείται από τον σχεδιασμό και τον αναγνωρίζει ως εργαλείο που προσθέτει νόημα και αξία τόσο σε διαδικασίες όσο και σε προϊόντα. Ξεκινά με την κατανόηση ότι ο σχεδιασμός είναι πολύ περισσότερα από το να κάνεις κάτι να φαίνεται ελκυστικό ή να λειτουργεί καλύτερα. Μια προσέγγιση καθοδηγούμενη από τον σχεδιασμό είναι ένας στρατηγικός τρόπος εντοπισμού περιορισμών, σχεδιασμού λύσεων και δημιουργίας αποτελεσμάτων για τη βελτίωση της ανθρώπινης εμπειρίας. Για να το θέσουμε πιο απλά, έχει να κάνει με την αξιοποίηση του καλύτερου δυνατού των πραγμάτων μέσω τεκμηριωμένων αποφάσεων.
«Προσανατολιζόμαστε στο να προσφέρουμε πράσινα κτίρια για όλους. Tα πράσινα κτίρια που είναι στην αγορά σήμερα, εκτός του ότι είναι πάρα πολύ λίγα, απευθύνονται στο 1%. Μιλάμε για μισθώματα που κυμαίνονται πάνω από 25 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο τον μήνα, σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και 30 ευρώ ανά τ.μ. Όλη η αγορά ανάπτυξης και επενδύσεων εστιάζει εκεί, τη στιγμή που το 95% των εταιρειών στην Ελλάδα δεν μπορεί να πληρώσει αυτά τα μισθώματα», λέει ο Ερρίκος Αρώνες, υπενθυμίζοντας ότι μετά από περίπου μία δεκαετία είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τις εταιρείες να επεκτείνονται και να χρειάζονται περισσότερο χώρο για το προσωπικό τους. «Και εδώ είναι το διπλό πρόβλημα: δεν υπάρχει προσφορά νέων κτιρίων και το κόστος της ενέργειας έχει τριπλασιαστεί, άρα οι μισθωτές πιέζονται διπλά και στόχος μας είναι να συμβάλουμε στην αποσυμπίεση αυτή, δημιουργώντας αξία για τους μισθωτές-πελάτες μας αλλά και για εμάς και τους επενδυτές μας».
Παρατηρεί επίσης πως ο σχεδιασμός έχει γίνει ο κύριος παράγοντας διαφοροποίησης στην αγορά ακινήτων σήμερα. Εταιρείες και μεμονωμένοι αγοραστές εκφράζουν υψηλή ζήτηση για νέες, μετασχηματισμένες εμπειρίες και δίνουν μεγάλη σημασία σε χώρους που ενισχύουν την ανθεκτικότητα, την προσβασιμότητα, την προσαρμοστικότητα και την ευημερία: «Στη Hellenic Properties εφαρμόζουμε μια σχεδιαστική στρατηγική πλοήγησης σε αυτές τις περίπλοκες απαιτήσεις και στις διαδικασίες που επιτρέπουν την προγραμματική τους εφαρμογή. Η προσέγγισή μας με γνώμονα τον σχεδιασμό εκμεταλλεύεται μια διαδικασία ανάπτυξης, μέσω της οποίας όλα τα μέρη, πελάτες, επενδυτές και σχεδιαστές, μπορούν να εντοπίσουν, να κωδικοποιήσουν και να μετατρέψουν τις διαφορετικές ανάγκες σε εκλεπτυσμένα, ουσιαστικά αποτελέσματα προστιθέμενης αξίας».
Αν και δεν είναι επιβεβλημένο, οι καλά σχεδιασμένοι χώροι έχουν καλύτερες πιθανότητες βιωσιμότητας, κι αυτό έχει να κάνει κυρίως με τη λειτουργία του σχεδιασμού και της σχεδιαστικής σκέψης ως καθοδηγητικού κανόνα που δίνει προτεραιότητα στις επιπτώσεις (εννοιολογικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές κ.λπ.) και υπαγορεύει αρχές επίλυσης προβλημάτων για τα διάφορα στάδια ενός έργου. Η βιωσιμότητα προκύπτει από αυτήν τη διαδικασία που συνεχώς ενημερώνεται.
«Καθώς δεν υπάρχουν σχετικά επίσημα διαθέσιμα στοιχεία, η άποψή μας είναι πως το πρόβλημα του γερασμένου κτιριακού αποθέματος στην Ελλάδα είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτό είναι η δεκαετής κρίση, κατά την οποία η ανάπτυξη και ανανέωση κτιρίων ήταν πρακτικά ανύπαρκτη, ο κατακερματισμός της ιδιοκτησίας (ασυμφωνία συνιδιοκτητών) αλλά και η μέχρι πρότινος έλλειψη κινήτρων για ανακαίνιση των κτιρίων. Κάποιοι από αυτούς ήδη αντιμετωπίζονται.
Στην Αττική η κατάσταση βελτιώνεται, λόγω της εκτεταμένης επενδυτικής δυναμικής των τελευταίων 3-4 ετών, ενώ το πρόβλημα παραμένει σοβαρό σε πρώην βιομηχανικές-βιοτεχνικές περιοχές, όπου δεν έχουμε ακόμα ξεκάθαρη εφαρμογή του πολεοδομικού τους σχεδίου (π.χ. Ελαιώνας)», επισημαίνει ο Ερρίκος Αρώνες, εξηγώντας ότι η αναβάθμιση του υπάρχοντος αποθέματος κτιρίων στις πόλεις μάς επιτρέπει να δημιουργούμε όχι μόνο βραχυπρόθεσμη προστιθέμενη οικονομική αξία αλλά και μακροπρόθεσμο θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, στη χωροταξία και εν τέλει στην ποιότητα ζωής. Όλα αυτά μέσω της έρευνας, του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, της σύγχρονης τεχνολογίας κατασκευής και λειτουργίας των κτιρίων και της αναβάθμισης της καθημερινότητας εκείνων που εγκαθίστανται και διαβιώνουν σε αυτά.
«Οι νέες κατασκευές, παρότι έχουν αρκετά οφέλη, προσθέτουν τετραγωνικά σε ένα ήδη επιβαρυμένο αστικό περιβάλλον με μεγάλες ελλείψεις σε ελεύθερο χώρο, υποδομές για τους χρήστες και πράσινο. Στη φάση του κύκλου που βρισκόμαστε είμαστε αναγκασμένοι να αναρωτηθούμε αν είναι όντως η πιο επωφελής στρατηγική. Ζούμε σε μια εποχή που, αν θέλουμε να κάνουμε πράξη αυτά που λέμε και πραγματικά να βελτιώσουμε τις πόλεις μας, πρέπει να δώσουμε κίνητρα στους developers, στους επενδυτές και στους ιδιοκτήτες να ασχοληθούμε όλοι πιο ενεργά με την ανανέωση των υφιστάμενων κτιρίων. Είναι πιο γρήγορο, πιο οικονομικό και πιο φιλικό προς το περιβάλλον», τονίζει ο CEO της Hellenic Properties.
Architecture Design Map 5: The Green Issue
Η συλλεκτική έκδοση της LiFO σε συνεργασία με το Archisearch.gr και την Design Ambassador.