Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Στοιχειωμένες οθόνες: ο γερμανικός κινηματογράφος των 20s

Πώς η avant - garde άνοιξε τον δρόμο για νέα κινηματογραφικά είδη και τον θρύλο του σινεμά που λέγεται "Metropolis"

Στοιχειωμένες οθόνες: ο γερμανικός κινηματογράφος των 20s

Τα χρόνια του Μεσοπολέμου υπήρξαν για την ευρωπαϊκή καλλιτεχνική πρωτοπορία τα πιο δημιουργικά στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είτε λόγω της πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας -οι συνέπειες του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, οι κακουχίες, η μάχη που θα ζούσε ο κόσμος μεταξύ κομμουνισμού και φασισμού, η Μεγάλη Ύφεση-, είτε λόγω του γενικότερου καταθλιπτικού κλίματος -με καλλιτέχνες να δραπετεύουν κυριολεκτικά από τη Γερμανία και τη Ρωσία-, στα χρόνια αυτά υπήρξε ένας αναμφισβήτητος δημιουργικός παροξυσμός: στη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, την αρχιτεκτονική, παντού. 

Μέσα σ' αυτό το σκοτεινό πλαίσιο γεννιέται η avant-garde, όρος δανεισμένος από τη στρατιωτική ορολογία, που όμως θέλει να εκφράσει την εμπροσθοφυλακή κάθε μορφής τέχνης σε οποιοδήποτε τόλμημα, σε οτιδήποτε νέο, φως και ανθοφορία μαζί γεννημένη από τα ευρωπαϊκά ερέβη, από δημιουργούς συναισθηματικά φορτισμένους από τα μηνύματα της εποχής τους. 

Στον γερμανικό εξπρεσιονισμό όλα αυτά θα λειτουργήσουν ως καταλύτης για τη δημιουργία νέων κινηματογραφικών ειδών - να η γέννηση της επιστημονικής φαντασίας, των ταινιών τρόμου και των φιλμ νουάρ - με όλες εκείνες τις σκοτεινές φαντασιώσεις, που, όμως μιλούν για την ανθρώπινη επιθυμία, την αγάπη, την ανάγκη για λύτρωση.  Η κληρονομιά αυτής της εποχής παραμένει έως σήμερα ισχυρή και επιδραστική. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά σε φωτογραφικά θραύσματα από τα γυρίσματα του θρυλικού "Metropolis", έτσι όπως παρουσιάζονται μέσα από την έκθεση του Μουσείου Τέχνης του Milwaukee, για να εκτιμήσει όχι μόνο την ανθεκτικότητα τους στο πέρασμα του χρόνου, αλλά και τη φρεσκάδα της αισθητικής τους που διατηρείται ως τις μέρες μας. 

―Επιμέλεια: Μαρούσα Θωμά

Αγνώστου φωτογράφου, από την ταινία του Fritz Lang “The Nibelungen: The Death of Siegfried", 1923 @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Αγνώστου φωτογράφου, από την ταινία του Fritz Lang “The Nibelungen: The Death of Siegfried", 1923 @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο των Otto Hunte και Fritz Lang για την ταινία “The Nibelungen: The Death of Siegfried”1923 @ Photo Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο των Otto Hunte και Fritz Lang για την ταινία “The Nibelungen: The Death of Siegfried”1923 @ Photo Collection of La Cinémathèque française, Paris
Caspar David Friedrich, Δύο άντρες στοχάζονται στη Σελήνη, (1825-30) @ Photo: courtesy The Metropolitan Museum of Art
Σχέδιο των Erich Kettelhut και Fritz Lang για την ταινία “The Nibelungen: The Death of Siegfried”, 1923 @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Josef Fenneker (Germany, 1895-1956), Πόστερ της ταινίας, "The Burning Soil (Der brennende acker)", 1922 - Σκηνοθέτης: Friedrich Wilhelm Murnau (Germany, 1888-1931) @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο των Hermann Warm και Henrik Galeen, για τον "Μαθητή της Πράγας", 1926 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Andrei Andrejew (Ρωσία, 1887-1966), Σχέδιο για την ταινία "Έγκλημα και Τιμωρία (Ρασκόλνικοβ), 1923 - Σκηνοθέτης: Robert Wiene (Γερμανία, 1873-1938) @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Otto Erdmann και Georg Wilhelm Pabst, "The Joyless Street", 1923 @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Otto Erdmann και Georg Wilhelm Pabst, "The Joyless Street", 1923 @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Walter Röhrig και Friedrich Wilhelm Murnau, "Faust", 1926, © Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Robert Herlth και Friedrich Wilhelm Murnau, "Faust", 1926 - Σκηνοθέτης: Friedrich Wilhelm Murnau @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Robert Herlth και Friedrich Wilhelm Murnau, "Faust", 1926 - Σκηνοθέτης: Friedrich Wilhelm Murnau @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Robert Herlth και Friedrich Wilhelm Murnau, "Faust", 1926 - Σκηνοθέτης: Friedrich Wilhelm Murnau @ Photo courtesy Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο για τον "Faust”, 1926 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Αγνώστου, για την ταινία "The Cabinet of Dr. Caligari", 1919 - Σκηνοθέτης: Robert Wiene (Γερμανία, 1873-1938) @ Los Angeles County Museum of Art, Robert Gore Rifkind Center for German Expressionist Studies
Σχέδιο του Hermann Warm για την ταινία “Das Kabinett des Dr Caligari”, 1919 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
“Das Kabinett des Dr Caligari”, 1919 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο του Ernst Stern, για την ταινία "Le cabinet des figures de cire” ,1924 - Σκηνοθέτης: Paul Leni@ Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Boris Bilinsky (Ρωσία, 1900-1948), Πόστερ για την ταινία "The Joyless Street", 1925 - Σκηνοθέτης: Georg Wilhelm Pabst (Αυστρία, 1885-1967) @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Σχέδιο των Ernst Stern και Paul Leni για την ταινία "Le cabinet des figures de cire” (Wax Works), 1924@ Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Αγνώστου φωτογράφου, στιγμιότυπο από την ταινία "Γαλάζιος Άγγελος", 1930 - Σκηνοθέτης: Josef von Sternberg (Aυστρία, 1894-1969) @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Karl Struss, φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία "Sunrise: A Song of Two Humans” , 1927, σε σκηνοθεσία Friedrich Wilhelm Murnau @ Courtesy of Academy of Motion Picture Arts and Sciences’ Margaret Herrick Library
Εmil Hasler, σχέδιο για την ταινία του Fritz Lang “Das Testament des Dr Mabuse” (The Testament of Dr Mabuse), 1932 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Emil Hasler, σχέδιο για την ταινία του Fritz Lang “M,” 1931 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris/LACMA
Paul Scheurich, Πόστερ για την ταινία του Fritz Lang “Das Testament des Dr Mabuse” (The Testament of Dr Mabuse), 1932 @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Αγνώστου καλλιτέχνη, πόστερ για την ταινία “M”, 1931 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Otto Hunte, σχέδιο για την ταινία “Metropolis”, 1923 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang @ Collection of La Cinémathèque française, Paris
Αγνώστου καλλιτέχνη, πόστερ για την ταινία “M” @ Courtesy of Academy of Motion Picture Arts and Sciences’ Margaret Herrick Library
Horst von Harbou (Γερμανία, 1879-1953), φωτογραφικό στιγμιότυπο από την ταινία, “Metropolis”, 1927 - Σκηνοθέτης: Fritz Lang (Αυστρία, 1890-1976) @ Collection of La Cinémathèque française
Ρεκλάμα της Paramount, για την ταινία "Metropolis", 1927