Στο προσεχές 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα προβληθεί ένα ντοκιμαντέρ για τον Αντρέα Παπανδρέου, τη ζωή του και τον τρόπο με τον οποίο επηρέασε τη σύγχρονη πολιτική ζωή της Ελλάδας και με αυτή την αφορμή μιλήσαμε με τους δημιουργούς του, Χάρη Μυλωνά και Θοδωρή Προδρομίδη.
Το φιλμ αφηγείται τη ζωή του πρώην πρωθυπουργού από τα άγνωστα φοιτητικά του χρόνια και φτάνει μέχρι την περίοδο κατά την οποία κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της χώρας τις δεκαετίες του 1980 και του 1990.
Δεν είναι εύκολο να δημιουργήσει κανείς ένα ντοκιμαντέρ για την επιρροή του Ανδρέα Παπανδρέου στη σύγχρονη πολιτική κατάσταση της χώρας, παραδέχεται ήδη απ' την αρχή ο κ. Μυλωνάς.
«Στην αρχή προσπαθήσαμε να κάνουμε ένα βιογραφικό ντοκιμαντέρ. Βλέποντας όμως την κρίση στην Ελλάδα να βαθαίνει όλο και πιο πολύ, αποφασίσαμε να αλλάξουμε προσέγγιση και να απομακρυνθούμε από το καθαρά βιογραφικό του πράγματος», προσθέτει.
Είναι σίγουρο πως δεν μπορείς να μείνεις ανεπηρέαστος απ' τις συνεντεύξεις, όταν μάλιστα σου μιλάνε τέτοιες προσωπικότητες. Το ζητούμενο όμως είναι να μείνεις ουδέτερος στον τρόπο με τον οποίο το παρουσιάζεις.
Αφορμή για τον ίδιο ήταν μια βιογραφία του Ανδρέα Παπανδρέου από τον Σπύρο Δραΐνα, την οποία διάβασε το 2012.
Η πόλωση στον τρόπο με τον οποίο συνεχίζουν να αντιδρούν ακόμη μέχρι σήμερα οι Έλληνες στο άκουσμα του πρώην πρωθυπουργού, προέτρεψε τον ίδιο να κάνει αυτό το βήμα. Απευθύνθηκε στο βιογράφο του για συνεργασία κι αυτός δέχθηκε.
Για να γίνουν όλα αυτά όμως χρειάστηκαν χρόνος και χρήματα. «'Θέλαμε να κάνουμε μια ανεξάρτητη παραγωγή, γι' αυτό και φτιάξαμε λογαριασμό για crowdfunding ώστε να καλυφθούν κάποια απ τα έξοδα. Ευτυχώς που δεν ήξερα απ' την αρχή το πόσα θα χρειάζονταν, γιατί ίσως να μην κάναμε αυτή τη κουβέντα σήμερα» προσθέτει ο Χάρης Μυλωνάς.
«Ήθελα όλοι οι συντελεστές να ζουν στην Ελλάδα», συνεχίζει ο κ. Μυλωνάς, ο οποίος τα τελευταία 17 χρόνια ζει και εργάζεται ως πολιτικός επιστήμονας στο πανεπιστήμιο George Washington στις ΗΠΑ και πολλές φορές χρειάστηκε να ταξιδέψει στην Ελλάδα προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι συνεντεύξεις και η έρευνα.
Για να γίνει αυτό το ντοκιμαντέρ, λοιπόν, αποφάσισαν να απευθυνθούν αρχικά σε άτομα της οικογένειάς του και αργότερα σε πολιτικούς, συνεργάτες και αντιπάλους του.
«Όταν ξεκινήσαμε, μας απασχολούσε και μένα και τον Θοδωρή, να μην είναι μόνο πολιτικοί του ΠΑΣΟΚ», θυμάται ο Χάρης Μυλωνάς. Υπήρχαν ωστόσο και κάποιοι που δε δέχτηκαν να μιλήσουν.
Το φιλμ περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, συνεντεύξεις του Υπουργού Οικονομικών κατά την πρωθυπουργία του, Γεωργίου Αρσένη, του Θάνου Μικρούτσικου, της Λούκα Κατσέλη και του νυν αντιπρόεδρου της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη.
Μεταξύ των συνεντευξιαζόμενων και ο «αιώνιος αντίπαλός» του, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. «Δε θα ξεχάσω ποτέ τη διάθεση του, πάρα την προχωρημένη του ηλικία, να δεχθεί να κάνουμε δύο συνεντεύξεις. Θυμάμαι τη σκληρή κριτική που του άσκησε αλλά απ' την άλλη και το σεβασμό στο πρόσωπό του» συνεχίζει ο κ. Μυλωνάς.
Είναι άραγε εύκολο για κάποιον που γυρνά ένα τέτοιο ντοκιμαντέρ να μείνει αντικειμενικός;
«Είναι σίγουρο πως δεν μπορείς να μείνεις ανεπηρέαστος απ' τις συνεντεύξεις, όταν μάλιστα σου μιλάνε τέτοιες προσωπικότητες. Το ζητούμενο όμως είναι να μείνεις ουδέτερος στον τρόπο με τον οποίο το παρουσιάζεις» σημειώνει.
Στην περίπτωση, ωστόσο, του Ανδρέα Παπανδρέου το πράγμα δυσκολεύει ακόμη περισσότερο.
«Σε όλο το ντοκιμαντέρ βρήκαμε ανθρώπους που είχαν απόλυτη θέση υπέρ ή κατά του πρώην πρωθυπουργού. Ο Ανδρέας συνεχίζει να πολώνει 22 χρόνια μετά», παραδέχεται. Τα δεκαεπτά χρόνια που ζει στις ΗΠΑ τον βοήθησαν, σύμφωνα με τον ίδιο, στην προσπάθειά του να δει πιο αποστασιοποιημένα τα πράγματα.
Υπήρχε όμως τελικά κάτι που μάθανε ή για το οποίο αλλάξανε γνώμη γύρω απ' τη ζωή και τα πεπραγμένα του Ανδρέα Παπανδρέου μέσα απ' όλη αυτή τη διαδικασία;
«Σίγουρα όσο ζεις, μαθαίνεις. Αυτό που κατάλαβα είναι πως οι ευθύνες του Ανδρέα Παπανδρέου για την πολιτική κατάσταση που ζούμε σήμερα είναι πολύ πιο έμμεσες απ ότι φανταζόμουν.
Από τη μία έκανε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, από την άλλη όμως ενίσχυσε αντιπαραγωγικές νοοτροπίες και μηχανισμούς προσωποκεντρικούς. Δεν αρκεί όμως μόνο να δαιμονοποιηθεί ένας άνθρωπος για να εξηγήσουμε το σημερινό πρόβλημα της Ελλάδας», καταλήγει ο Χάρης Μυλωνάς.
Το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Ανδρέα» θα προβληθεί στις 7 και 8 Μαρτίου στο 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.