— Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με το συγκεκριμένο κτίριο;
Το κτίριο βρίσκεται στην περιοχή όπου είναι και το σχολείο μας. Ασχοληθήκαμε με αυτό στο πλαίσιο διαφόρων προγραμμάτων και δράσεων περιβαλλοντικών ομάδων του 56ου Γυμνασίου Αθήνας, καθώς και της συντακτικής και φωτογραφικής ομάδας του εργαστηρίου Πληροφορικής του σχολείου μας.
Στόχος μας, μεταξύ άλλων, είναι η ανάδειξη της τοπικής ιστορίας της περιοχής μας, η σύνδεση μνημείων και κτιρίων της πόλης των Αθηνών με την ιστορία της και η συνεισφορά των μελών του σχολείου σε αυτήν. Στην πορεία των χρόνων αρκετοί μαθητές και εκπαιδευτικοί έλαβαν μέρος στην προσπάθεια. Φέτος, η ομάδα μας αποτελείται από 25 μαθητές και 3 εκπαιδευτικούς, τη Θάλεια Μπουσιοπούλου, τη Σοφία Μαναγλιώτου κι εμένα.
Το κτίριο, στην αρχική του φάση, περιλάμβανε το υπόγειο, όπου είχε διαμορφωθεί πολεμικό καταφύγιο, το ισόγειο, στο οποίο λειτουργούσε το καφενείο «Παρθενών», και τον πρώτο όροφο.
— Ποια αρχιτεκτονικά στοιχεία το καθιστούν ξεχωριστό;
Το κτίριο-πολυκατοικία της λεωφόρου Κηφισίας 4 ξεκίνησε να χτίζεται το 1936. Την εποχή εκείνη επικρατούσαν οι αρχές του μοντέρνου κινήματος στην αρχιτεκτονική. Στο κτίριο αυτό διακρίνουμε τις λιτές όψεις, τα μεγάλα ανοίγματα, τον κλειστό εξώστη (έρκερ), τα εξωτερικά επιχρίσματα με την τεχνική του αρτιφισιέλ, χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιεί το οπλισμένο σκυρόδεμα.
Να σημειώσουμε ότι οι γνώσεις μας αυτές είναι αποτέλεσμα της πολυετούς συνεργασίας που έχουμε με τη Monumenta σε επίπεδο προγραμμάτων που υλοποιούμε στο σχολείο αλλά και σε επίπεδο καταγραφών που κάνουμε στο πεδίο. Βασικός μας συνεργάτης από τη Monumenta είναι η κ. Ειρήνη Γρατσία. Την καταγραφή του κτιρίου την πραγματοποιήσαμε σε συνεργασία μαζί της το 2015.
Το κτίριο, στην αρχική του φάση, περιλάμβανε το υπόγειο, όπου είχε διαμορφωθεί πολεμικό καταφύγιο, το ισόγειο, στο οποίο λειτουργούσε το καφενείο «Παρθενών», και τον πρώτο όροφο. Σύμφωνα με όσα μας είπε ο κ. Γλεντζάκης (τουλάχιστον, όσα θυμόταν ο ίδιος αλλά και η μητέρα του), η ανέγερση του κτιρίου έγινε σε φάσεις. Την περίοδο 1936-1937 ανεγέρθηκαν το ισόγειο και το καταφύγιο, το 1937-1938 ο πρώτος όροφος, το 1938-1939 ο δεύτερος, το 1939-1940 ο τρίτος (πίσω τμήμα) και το 1955 το μπροστινό τμήμα τους τρίτου ορόφου.
— Η «μελανότερη» στιγμή του σημειώθηκε την 27η Απριλίου 1941, όταν στο καφενείο «Παρθενών» του ισογείου υπογράφηκε η συνθήκη παράδοσης της Αθήνας και του Πειραιά στους Γερμανούς.
Το δυσάρεστο αυτό γεγονός ήταν και η αιτία που ασχοληθήκαμε σε πρώτη φάση με το κτίριο. Τα βιβλία του ιστοριοδίφη κ. Νίκου Παραδείση για τους Αμπελοκήπους αποτέλεσαν την αρχική πηγή ενημέρωσης για το συγκεκριμένο συμβάν. Το 2013 πραγματοποιήσαμε την πρώτη συνέντευξη με τον κ. Ανδρέα Γλεντζάκη, εγγονό του Ανδρέα Γλεντζάκη, ιδιοκτήτη του καφενείου.
Ο κ. Μάρκος Γλεντζάκης (γιος του Ανδρέα) και ο κ. Νίκος Παραδείσης ήταν παρόντες στη συμφωνία για την παράδοση Αθήνας και Πειραιά στους Γερμανούς, μικρά παιδιά τότε. Το πώς ακριβώς επιλέχθηκε ο συγκεκριμένο χώρος δεν το γνωρίζουμε. Ο κ. Μάρκος Γλεντζάκης είχε πει ότι είχαν πάρει τηλέφωνο τον πατέρα του και του είχαν πει να ανοίξει το καφενείο (την προηγούμενη ημέρα είχε δοθεί διαταγή από το Φρουραρχείο να είναι όλα τα καταστήματα αλλά και τα σπίτια κλειστά). Η διαταγή δόθηκε από τον στρατιωτικό διοικητή και φρούραρχο της Αθήνας Χρήστο Καβράκο.