To ήρεμο φως της Katrin Koenning
Η ΓΕΡΜΑΝΙΔΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΜΙΛΑ ΣΤΟ LIFO.GR
Tίποτα στις φωτογραφίες της Katrin Koenning δεν είναι στημμένο. Τίποτα δεν είναι επιτηδευμένο. Οι φωτογραφίες της δεν έχουν κανένα πομπώδες στοιχείο. Υπάρχει κάτι αθώο στην ματιά της, σαν ένα παιδί που παρατηρεί και καταγράφει το περιβάλλον, τη φύση, τους ανθρώπους, τα σπίτια, τη ζωή και κρατάει την ουσία χωρίς υπερβολές. H περιγραφή της είναι λιτή, δεν χρησιμοποιεί κοσμητικά επίθετα, σχεδόν ανάλαφρη, διηγείται καθημερινές ιστορίες. Για την ακρίβεια διηγείται τις ιστορίες που τα ίδια τα θέματά της τής έχουν διηγηθεί. Το έργο της παίζει κάπου ανάμεσα στις αναμνήσεις και το τώρα. Κάποιες από τις εικόνες της μοιάζουν σαν να μην βγαίνουν μέσα από φωτογραφικές μηχανές, αλλά από εξέλιγμένα μηχανήματα που συλλαμβάνουν την αύρα των ανθρώπων. Σαν θολές ριπές φωτός που πέφτουν είτε πάνω σε τυχαία αντικείμενα στο δρόμο ή σε καλά φυλαγμένες αναμνήσεις. Αυτή το παιχνίδι της ανάμεσα στο διαυγές και το νεφελώδες αναδύει μια βαθιά γνώση της φωτογραφίας.
Η ιστορία της, όπως λέει και η ίδια, είναι μια ιστορία μετακινήσεων. Γεννήθηκε στη Γερμανία. Στα 25 της χρόνια μετακόμισε στην Αυστραλία και σήμερα ζει και εργάζεται στη Μελβούρνη. Ενδιαφέρεται για τη φυσική και συναισθηματική μας σχέση με τον τόπο και το περιβάλλον. Με βάση τη φωτογραφία και την κινούμενη εικόνα, εκθέτει τακτικά σε σόλο και ομαδικές εκθέσεις, τόσο σε τοπικό όσο και διεθνές επίπεδο. Τον Ιούλιο του 2016, εκδόθηκε το πρώτο της βιβλίο «Astres Noirs» (Εκδόσεις Chose Commune) στο Παρίσι. Έχει κερδίσει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Conscientious Portofοlio Prize και το Daylight Photo Award.
[Η συζήτηση που ακολουθεί έγινε τον Οκτώβριο του 2017 για το LIFO.gr]
— Που μεγαλώσατε και που ζείτε σήμερα;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Bochum, μια πόλη στην καρδιά της βιομηχανικής Γερμανίας. Το 2003 μετακόμισα στο Brisbane στην Αυστραλία, όπου σπούδασα φωτογραφία στο Queensland College of Art.
— Όταν ήσασταν παιδί, είχατε την αίσθηση του τι είδους δημιουργική πορεία μπορεί να πάρει η ζωή σας;
Όχι, πραγματικά, δεν ήξερα. Σαν παιδί ήθελα για πολύ καιρό να γίνω τραγουδίστρια, ζωγράφος ή αστροναύτης. Πήγα στο Steiner School, το οποίο εστιάζει σε μια πολύ προσανατολισμένη στην τέχνη εκπαίδευση. Έμαθα αρκετά όργανα και έπαιξα πολύ θέατρο όταν ήμουν μικρή. Η γιαγιά μου ήταν ζωγράφος και ο παππούς μου είχε μια γκαλερί στο Schleswig-Holstein, κοντά στη Βαλτική, όπου πρωταγωνιστούσαν κυρίως Αμερικανοί καλλιτέχνες. Κάπως έτσι μεγάλωσα σε ένα απίστευτα δημιουργικό περιβάλλον και είμαι σίγουρη ότι αυτό είχε ένα τεράτιο αντίκτυπο σε μένα. Πάντα έκανα πράγματα, και ήμουν συνέχεια έξω – αλλά όχι, δεν νομίζω ότι σκέφτηκα ποτέ: «Θα γίνω καλλιτέχνης». Περισσότερο, ήθελα να πάω στο διάστημα.
— Οπότε, πώς ήρθατε σε επαφή με τη φωτογραφία; Τι σας τράβηξε σ΄αυτή; Ποια ήταν η πρώτη σας φωτογραφική μηχανή;
Θα έλεγα ότι η φωτογραφία ήρθε σε μένα το 1998, λίγο μετά το τέλος του γυμνασίου. Ο Τobias, ο παλαιότερος και αγαπημένος μου φίλος από την παιδική ηλικία, με τον οποίο πήγαμε μαζί σχολείο και η μητέρα του είναι νονά μου, πέθανε σε ένα αεροπορικό δυστύχημα πάνω από την Ισλανδία. Ήθελε να γίνει πιλότος, αλλά το μεγάλο του πάθος ήταν η φωτογραφία. Κληρονόμησα την παλιά του Minolta με χιλιάδες παράξενα φίλτρα και έφυγα για την Ισλανδία να βιώσω την απώλεια. Πέρασα εκεί τρεις μήνες, δουλεύοντας σε απομακρυσμένα θερμοκήπια στη μέση του πουθενά, σε βαθύ χειμώνα. Τις νύχτες έπαιρνα την Minolta και έκανα ατελείωτους περιπάτους. Νομίζω ότι ο ήχος των ποδιών μου να αγγίζει το χιόνι, και το περπάτημά μου στη σιωπή με τα χέρια μου πάνω στην κάμερα, ήταν το μοναδικό πράγμα που έκανε να νιώθω καλά. Έτσι είναι ακόμα μέχρι σήμερα. Αλλά, δεν έχω φωτογραφίες από την Ισλανδία – όλα τα φιλμ βγήκαν μαύρα. Παρόλα αυτά, το ταξίδι εκείνο και ο θάνατος του Τobias, ήταν οι λόγοι που η φωτογραφία μπήκε στη ζωή μου. Εκ των υστέρων, αυτό ήταν που πραγματικά έθεσε τα θεμέλια για την πορεία μου σε μεγαλύτερο βαθμό: στην παρουσία της απουσίας, η φωτογραφία απέκτησε νόημα. Ήταν πάντα κοντά μου, και πάντα τόσο οικεία. Η ζωή μου.
— Πώς θα περιγράφατε το είδος της φωτογραφίας σας σε κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με αυτήν;
Εσωτερική, προσωπική, ήσυχη, συχνά αφοσιωμένη στις σιωπές, και αυτό που θεωρούμε μη εντυπωσιακό επειδή είναι πολύ οικείο ή συνηθισμένο ή καθημερινό. Συναισθηματική, ελπίζω. Ειλικρινή, ελπίζω.
— Εάν αναφέρατε κάποιον συγγραφέα, έναν τίτλο βιβλίου, ένα ποίημα ή ένα απόσπασμα, ποιο θα ήταν αυτό που έχει εμπνεύσει περισσότερο το έργο σας;
«Η Ναυτία» του Jean-Paul Sartre, «Το Φυσικό Συμβόλαιο» του Michel Serres, o Rilke, η Rebecca Solnit, o Camus, o Murakami, o Banana Yoshimoto, o W.G. Sebald... και πολλοί ακόμη.
— Αναλαμβάνετε κάποια εμπορική δουλειά; Πώς βλέπετε το εμπορικό σας έργο σε σχέση με το έργο που κάνετε για μια γκαλερί ή για ένα βιβλίο;
Ναι, κάνω εμπορικές δουλειές όταν έρχονται και πραγματικά δίνω τον καλύτερό μου εαυτό. Δεν νομίζω ότι μπορεί να λειτουργήσει με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, οπότε δεν μπορώ να διαχωρίσω πλήρως αυτά τα δύο. Πρέπει να σκέφτομαι ότι αυτό που θέλει ο πελάτης είναι σημαντικό, αλλά και το γεγονός γιατί επέλεξε εμένα πρώτα.
— Σε αυτή την ψηφιακή εποχή που διανύουμε, πιστεύετε ότι η διαδικτυακή φωτογραφική κοινότητα είναι διαφορετική από την κοινότητα της αναλογικής φωτογραφίας;
Δεν νομίζω ότι διαφέρουν σε τίποτα.
— Ποιο διάσημο πρόσωπο θα θέλατε να φωτογραφίσετε;
Ο προπάππους μου ήταν ένας διάσημος τραγουδιστής στην Όπερα του Βερολίνου - θα ήθελα πολύ να του κάνω ένα πορτρέτο. Ή του Víctor Jara. Όσον αφορά κάποιον ζωντανό, τον Anouar Brahem.
— Έχετε κάποια προτιμήση στις κάμερες όλα αυτά τα χρόνια; Χρησιμοποιείτε καθόλου το κινητό σας για να τραβάτε φωτογραφίες;
Χρησιμοποιώ ένα σωρό διαφορετικά μέσα, κυρίως μια Mamiya 7II, μια μικρή point-and-shoot Canon, και το κινητό μου. Συχνά, μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσω τη Hasselblad μου, μια άλλη DSLR μου ή μια Leica M6. Δεν ξέρω - απλά δεν νομίζω ότι το μέσο πραγματικά έχει καμία σημασία. Είναι δευτερεύον για μένα. Μπορεί να κάνεις κάτι σημαντικό με ένα τηλέφωνο, και μπορείς να τα κάνεις σκατά με το πιο ακριβό εργαλείο κάτω από τον ήλιο. Γι' αυτό λέω ότι δεν έχει να κάνει με το μέσο. Έχει να κάνει με το τι υπάρχει μέσα, και τι από πίσω. Νομίζω ότι πρέπει να ακούσουμε τις ιστορίες που θέλουμε να πούμε πολύ πιο προσεκτικά. Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε καλά την ιστορία και γι' αυτό μπορούμε να την διηγηθούμε. Αλλά νομίζω ότι οι ιστορίες θέλουν να τις ακούσουμε πολύ προσεκτικά, ακόμα και πριν να συμβούν. Εάν ακούσετε προσεκτικά, μια ιστορία μπορεί πραγματικά να σας πει τον τρόπο που θέλει να ειπωθεί.
— Αν μπορούσατε να σβήσετε κάτι από το κάδρο αυτού του κόσμου τι θα διαγράφατε για πάντα;
Tην απληστία.
— Εάν έπρεπε να βγάλετε μια τελευταία φωτογραφία, θα ήταν έγχρωμη ή ασπρόμαυρη;
Πλάκα έχει αυτή η ερώτηση! Μακάρι να 'ξερα. Δεν μπορώ να ξέρω, αλλά νομίζω ότι θα εξαρτηθεί από την κατάσταση. Ενστικτωδώς, αυτή τη στιγμή, η απάντησή μου είναι έγχρωμη.
• Όλες οι φωτογραφίες που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αυτό το άρθρο έχουν χορηγηθεί με την έγγραφη άδεια της καλλιτέχνιδος.
• Κάθε αναπαραγωγή τους υπόκειται σε νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Eπίσημο site: http://www.katrinkoenning.com/
Instagram: https://www.instagram.com/k_koenning/