Φωτό: Πάνος Μιχαήλ
Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την απόλυτη ευτυχία; Ένας αγαπημένος σου άνθρωπος που αφήνει για ώρα το χάδι του πάνω σου, θέλοντας να σου πει: εδώ είμαι, μαζί σου. Μα σου το λέει χωρίς λέξεις, γιατί στην ευτυχία οι λέξεις είναι περιττές.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Ο ίδιος ο φόβος.
Ποιο εν ζωή πρόσωπο εκτιμάτε περισσότερο; Τον Βασίλη (όχι εμένα – ευτυχώς άλλο πρόσωπο).
Σε ποιο πράγμα προδώσατε τον εαυτό σας και μετανιώνετε περισσότερο γι’ αυτό; Αυτοπροδίδομαι καθημερινά. Προσπαθώ με νύχια και με δόντια να μη μετανιώνω γι’ αυτό. Έχω καταλάβει πως η καλλιέργεια της ενοχής δεν βοηθά καθόλου και σε τίποτα.
Για ποια προδοσία του εαυτού τους οικτίρετε τους άλλους; Για τη ράθυμη απροθυμία τους να ανακαλύψουν αυτό που θέλουν να γίνουν.
Ποιο εν ζωή πρόσωπο σιχαίνεστε περισσότερο; Δεν σιχαίνομαι – τρομάζω και θυμώνω. Γι’ αυτό και μπρος σε τέτοια πρόσωπα, προτιμώ να αλλάζω δρόμο. Λοιπόν: εκείνον που άλλο λέει κι άλλο κάνει. Που άλλο νομίζει ότι είναι και άλλο είναι. Τέτοιοι άνθρωποι μπορούν δυνάμει να γίνουν πολύ επικίνδυνοι. Η αλήθεια είναι πως αναγκάζομαι να αλλάζω δρόμο συχνά.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα; Δεν έχω απόφθεγμα.
Τι νοσταλγείτε περισσότερο; Μια αίσθηση απόλυτης ένωσης, που ίσως και απλώς να τη φαντάστηκα σε καιρούς μήτρας. Αλλά χρήσιμο είναι η νοσταλγία να εκλογικεύεται και να συνοδεύεται από δράση προς τα μπρος. Αν δεν θέλεις να μείνεις διά βίου ένας μόνιμος νοσταλγός μιας ασάφειας.
Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει; Το να μπω σε διαδικασία αποδοχής και αγάπης του εαυτού. Ούτε που φανταζόμουν ότι μπορεί και να γίνεται.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; Με τους ανθρώπους στους ανθρώπους.
Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή; Κάθε τι που θεωρείται συμβατικά ως «αρετή». Έως προσφάτως, και μάλλον ανερυθρίαστα, ακόμη και η κακία για αρετή λογιζόταν.
Ποιο είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σας; Μία έσω φλυαρία. Το «ναι μεν, αλλά». Δύσκολο να σταθώ σε μια μόνο μεριά.
Ποιο χαρακτηριστικό προτιμάτε περισσότερο σε κάποιον; Την ανθρωπινότητά του. Το μείγμα όλων των χαρακτηριστικών του. Αλλά αν έπρεπε να διαλέξω: την ευγένεια, που συνδυάζεται από ευφυΐα.
Τι θεωρείτε πιο σημαντικό στους φίλους σας; Την κατανόηση των αποστάσεων. Και ένα είδος μη αδηφάγας αγάπης.
Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει; Εκείνη που δεν ακούγεται ως «συμβουλή». Πριν πέντε χρόνια μού είπαν σε άψογο πληθυντικό: «Η εξουσία πάνω στον άλλον ήταν ο μόνος τρόπος επιβίωσης που είχατε». Άκουσα από κάτω ένα «ώς τώρα...», που ήταν λυτρωτικό. Αυτό –το μη ευθέως ειπωμένο– με έκανε να νιώσω ότι μπορώ και αλλιώς. Οι φράσεις σε ξεκλειδώνουν όταν ανοίγουν χώρο για να τις συμπληρώσεις.
Πότε κλάψατε για τελευταία φορά; Εχθές, βλέποντας ένα ντοκιμαντέρ για την ανταλλαγή πληθυσμών. Ένας πολύ ηλικιωμένος Ρωμιός νοσταλγούσε την πατρίδα που έχασε στην Καππαδοκία, μιλώντας ακόμη τουρκικά. Ενώ μία πολύ ηλικιωμένη γυναίκα από την Τουρκία μιλούσε ακόμη ελληνικά, κλαίγοντας για τη χαμένη πατρίδα της, την Κρήτη. Έδειχνε κάτι πυκνογραμμένες σελίδες, γεμάτες αραβικά γράμματα, που αποτύπωναν μαντινάδες σε κρητική ντοπιολαλιά. Έκλαψα με αυτή την αυταπόδεικτη –μα τόσο ταλαιπωρημένη– σύμμειξη που οι άνθρωποι είμαστε (και που η πολιτική τόσο βάρβαρα παραγνωρίζει), με τον πόνο των ανθρώπων, τη μοίρα και επανάληψη αυτού του πόνου εδώ και χιλιετίες.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τη διασημότητα; Πού να ξέρω; Υποθέτω πως –εφόσον μύθους πλάθει– κάτι σαν μύθος θα ’ναι και η ίδια.
Διαλέξτε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σας; Γιατί πέντε; Εντάξει. Επικοινωνιακός, κλειστός, έντρομος, τολμηρός. Παρ’ ότι μοιάζουν αντιφατικές μεταξύ τους, ισχύουν υπό όρους ταυτόχρονα. Η πέμπτη λέξη λοιπόν: Διακόπτης. Ανάβω και σβήνω, μα προϊόντος του χρόνου όχι πια με τόσο μεγάλη ταχύτητα.
Ποιοι είναι οι δύο καλύτεροί σας φίλοι; Στους φίλους δεν μπαίνουν επίθετα και αξιολογικά πρόσημα. Αρκεί να υπάρχουν και να είναι φίλοι. Και τούτο να το ξέρει και ο ένας και ο άλλος.
Ποια μουσική θα θέλατε να παίξουν στην κηδεία σας; Δεν με ενδιαφέρει.
Τι θεωρείτε ως έσχατο βαθμό δυστυχίας; Τη διαρκή άρνηση, την αυτοτυφλότητα. Να περάσεις μια ζωή χωρίς να έχεις καταλάβει τίποτα. Αλλά και τη μονόχορδη μονομέρεια: Να υποδύεσαι τον δυνατό, τρέμοντας να δεις τον ευάλωτο εαυτό σου. Ή: να κλαψουρίζεις συνεχώς, μη βλέποντας τα κοιτάσματα δύναμής σου. Εν τέλει: το να μην αφήνεις τη ζωή να σε χαράξει ισόποσα παντού.
Πού θα θέλατε να ζείτε; Εδώ. Όπου και να ’μαστε, πάντα εδώ ζούμε.
Ποια είναι η αγαπημένη σας απασχόληση; Το πλάσιμο. Λέξεων, μεθόδων, ονειρικών τρόπων. Η σταδιακή ανακάλυψη γλωσσών. Η συνομιλία με το άλλο. Η διάνοιξη χώρου. Μία απασχόληση είναι όλα αυτά.
Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Όταν δυσκολεύομαι να αποδεχτώ και να αντέξω μέσα μου τις αλήθειες. Υπό την προϋπόθεση πως δεν είμαστε παθολογικοί ψεύτες, τα ψέματα που λέμε δεν είναι ποτέ προς τους άλλους, αλλά σε εμάς τους ίδιους.
Τι απεχθάνεστε περισσότερο στην εμφάνισή σας; Μια υπερβάλλουσα σωματική τριχοφυΐα, που νόμιζα πως δεν συμβιβαζόταν με τον επί χρόνια επίμονο παιδισμό μου. Ένα έχω να πω: κούνια που με κούναγε.
Ποιες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείτε υπερβολικά; «Η αλήθεια είναι ότι...» Συχνά το λέω μηχανικά, χωρίς καν να ξέρω με τι θα το συμπληρώσω. Ποιος μας κάρφωσε στο μυαλό πως η αλήθεια είναι μία; Κάθε φορά γελάω μέσα μου με τη γελοιότητα της φράσης, αλλά επανέρχεται μόνη της σαν τικ.
Τι ή ποιον αγαπάτε περισσότερο στη ζωή σας; Τους Βασίληδες. Και τους γονείς – δεν ξεφεύγεις εύκολα απ’ αυτό.
Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο; Προσπαθώ να μαθαίνω από κάτι που έκανα ή δεν έκανα – χωρίς να μετανιώνω.
Πότε και πού υπήρξατε ευτυχισμένος; Όταν καταφέρνω να ξεχνώ τον εαυτό μου και τα βαρίδιά του.
Ποιο ταλέντο θα θέλατε να είχατε; Της υπομονής και ψυχραιμίας.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Οι ωραία “λοξοί”. Αυτή τη στιγμή, ας πω: Beckett, Gombrowicz, cummings, Μάτεσις, Dickinson, Βιζυηνός, Σολωμός, Ευριπίδης, Bulgakov. Και άλλοι βέβαια.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας φανταστικός ήρωας; Δεν έχω.
Ποιοι είναι οι πραγματικοί ήρωες σας; Όσοι εννοούν να φτιάχνουν πράγματα, ενώ γνωρίζουν βαθιά πως η φθορά πάντα θα ελλοχεύει. Επίσης, όσοι αντέχουν να ακούσουν την πολυπλοκότητα του εαυτού τους, χωρίς να παγιδεύονται σε πολεμοχαρή δίπολα. Ήρωάς μου είναι ο καλλιεργημένος άνθρωπος.
Ποια είναι τα αγαπημένα σας ονόματα; Τι σημασία έχουν τα ονόματα;
Τι απεχθάνεστε περισσότερο; Τους φανατικούς, τους κάθε λογής fans, την άγνοια, την παράδοση στην ευκολία, το ιδεολογικό νιανιά.
Ποια είναι η παρούσα διανοητική σας κατάσταση; Μεικτή πλην νόμιμη.
Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Θα ελάττωνα την ανάγκη μου να αποδεικνύω διαρκώς πράγματα στους άλλους.
Aν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στην οικογένεια σας, τι θα ήταν αυτό; Για χρόνια της ζητούσα να αλλάξει, μέχρι που κατάλαβα ότι καλύτερα θα ήταν πρώτα να αλλάξω εγώ.
Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερή σας επιτυχία; Τη σταδιακή συγκρότηση ενός προσωπικού κώδικα που κάτι εκπέμπει μέσω της τέχνης. Επίσης, τη δουλειά που έχω ρίξει. Ρίχνεις σκληρή δουλειά σε αυτό που αγαπάς. Μόνο έτσι κάτι βρίσκεις. Και μόνο έτσι στέκεσαι όρθιος: κάτι βρίσκοντας.
Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τι θα θέλετε να είστε; Εξημερωμένος κένταυρος.
_______________
Ο Βασίλης Αμανατίδης είναι ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής. Συχνά παρουσιάζει και ο ίδιος τα κείμενά του στο κοινό. Το 2011 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη το έκτο του βιβλίο ποίησης, με τίτλο «7: ποίηση για video games», ένα βιβλίο που του αρέσει να αποκαλεί «πράγμα». Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν δύο συλλογές διηγημάτων του («Μη με φας» και «Ο σκύλος της Χάρυβδης»). Τον Νοέμβριο του 2012 θα κυκλοφορήσει από τη Νεφέλη σε μετάφρασή του το τελευταίο μυθιστόρημα του μεγάλου Πολωνού συγγραφέα Βίτολντ Γκομπρόβιτς «Κόσμος». Την εποχή αυτή ετοιμάζει ένα βιβλίο ποίησης («m_otherpoem») και ένα θεατρικό έργο («σαλόν»). Ελπίζει ότι μετά θα πάρει σειρά μία νουβέλα, που εδώ και καιρό του λέει «γράψε με», αλλά ο ίδιος κάνει πως δεν την ακούει.
σχόλια