Το καλλιτεχνικό δίδυμο Λάνθιμος-Φιλίππου στην-αισίως-τρίτη συνεργασία τους,βάζουν ξανά στο στόχαστρο τις ανθρώπινες σχέσεις,όπως αυτές διαμoρφώνονται υπό το πρίσμα της ιεραρχικής δόμησης της κοινωνίας.Στον Κυνόδοντα είχαμε τις οικογενειακές σχέσεις με τους γονείς να καταδυναστεύουν τα παιδιά,στις Άλπεις βλέπαμε τις εργασιακές σχέσεις με τους "εργοδότες" να κακοποιούν τους "εγαζομένους" και τώρα βλέπουμε το πιο παράξενο-εκ πρώτης όψεως-είδος εξουσιαστή και εξουσιαζομένου:στον Αστακό,άρχοντες είναι όσοι έχουν σχέση και αρχόμενοι όσοι δεν έχουν! Και,όπως γίνεται σ' όλες τις περιπτώσεις master and servant,"ουαί τοις ηττημένοις"...Ποια είναι η μοίρα,λοιπόν,που περιμένει όσους/ες δεν κατάφεραν,για τον οποιοδήποτε λόγο,να έχουν ένα ταίρι στην ζωή τους; Μα,φυσικά,η αποκλήρωση,η απόλυση! Στην δυστοπική κοινωνία του lobster ένα ξενοδοχείο-φυλακή περιμένει τους "αποτυχημένους" για μία τελευταία προσπάθεια κοινωνικοποίησης και επαναφοράς στην "φυσιολογική" ζωή.Εάν αποτύχουν και τώρα,εκπίπτουν από οτιδήποτε ορίζεται από την πλειονότητα ως πολιτισμός και επιστρέφουν στην άγρια κατάσταση.Πιο συγκεκριμένα,η ποινή τους είναι να μεταμορφωθούν σε ζώα,έρμαια στις ορέξεις των ανθρώπων-ιδιοκτητών.Όπως γίνεται,όμως,μ' όλα τα καταπιεστικά καθεστώτα,πάντοτε υπάρχουν περιθώρια επανάστασης και,όπως γίνεται μ' όλες τις επαναστάσεις,όταν πετυχαίνουν,οι πρώην καταπιεζόμενοι πάντοτε βγάζουν το άχτι τους στους πρώην δυνάστες:στο δάσος,οι αγροίκοι/μοναχικοί,όταν δεν προσπαθούν να γλυτώσουν από το κυνήγι(κυριολεκτικά),που εξαπολύουν οι ομοϊδεάτες τους,δηλαδή,οι ένοικοι του ξενοδοχείου,απαγορεύουν τις σχέσεις! Ο ορισμός της ειρωνείας:η ατομικότητα εγκλωβισμένη από παντού,καταδικασμένη σε αιώνια αποτυχία!Οι εμπνευστές του lobster είναι θαρραλέοι ως καλλιτέχνες:εικονοποιήσαν την βαθύτερη φοβία ενός ανθρώπου που υφίσταται τα δεσμά της μοναξιάς,δηλαδή μετουσίωσαν την ενοχικότητά του σε μία πραγματική κοινωνική δικτατορία,όπου ο/η single βιώνει την απαξίωση και τον διωγμό από τους ανθρώπους που υφίστανται τα δεσμά της συντροφικότητας,σε μία σουρεαλιστική εκδοχή ενός φαύλου κύκλου,όπου είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις τον θύτη από το θύμα,αλλά και εξίσου δύσκολο να ξεφύγεις από τους κανόνες της δικατορίας/πλειονότητας,ακριβώς επειδή δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τον θύτη από το θύμα,οι ρόλοι αυτοί εναλλάσσονται συχνά και συνυπάρχουν ακόμη και στον ίδιο άνθρωπο,όπως η ιδιοκτήτρια του αναμορφωτηρίου που είναι μεταμφιεσμένο σε ξενοδοχειακή εγκατάσταση και η αρχηγός του υπαίθριου κοινοβίου.Το lobster,όμως,δεν είναι ένα καθόλα "βαρύ" έργο,όπως προδικάζουν τα προαναφερθέντα.Το αντίθετο:είναι μία κοινωνική σάτυρα,οι δημιουργοί της οποίας επιστρατεύουν όλα τα μέσα της προς επίτευξη του σκοπού τους,δηλαδή τους καυστικούς και σουρεαλιστικούς διαλόγους,το μαύρο χιούμορ, την ειρωνεία,τους αλαφροϊσκιωτους έως κωμικούς χαρακτήρες με τις αστείες φυσιογνωμίες(Colin Farrell και John C.Reilly ειδικά).Το κυριότερο,όμως,είναι πως όλο το έργο διέπεται από μία ύπουλη και υπόγεια νοοτροπία αυτοσαρκασμού και αυτοακύρωσης,λες και ο ίδιος ο σκηνοθέτης καταφέρεται ενάντια στο ίδιο του το πόνημα,ρισκάροντας την αξιοπιστία και των δύο.Αυτό έχω να το δω από το black swan και πριν απ' αυτό δεν το 'χω ξαναδεί.Και η δεξιοτεχνία του Λάνθιμου δεν σταματά εδώ:είναι από τους λίγους σκηνοθέτες,οι οποίοι,αν και φτιάχνουν απαιτητικά και δύσκολα έργα,εντούτοις δεν καταλαβαίνεις πώς περνά η ώρα! Έχει αγγίξει επίπεδα Quentin Tarantino,Darren Aronofsky,Stanley Kubrick και Bela Tarr,δηλαδή! Από τον Kubrick είναι επηρρεασμένη και η εξωτερική εμφάνιση της ταινίας,πιο συγκεκριμένα,το καδράρισμα και η ψυχρή(στα όρια του κλινικού)φωτογραφία και η διαμόρφωση του τίτλου,η οποία είναι ακριβώς όπως στο full metal jacket και στο eyes wide shut.Όσον αφορά στην ψυχή του φιλμ,προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι έχει την καρδιά του Παζολίνι στο κύκνειό του άσμα.Τέλος,θα ήθελα να μνημονεύσω τον έξυπνο συμβολισμό,ο οποίος βρίσκεται στην τελευταία σκηνή,καθιστώντας την έτσι ως την καλύτερη σκηνή του έργου:η τυφλή Weisz περιμένει τον Farrell,ο οποίος βρίσκεται στο WC,μαζεύοντας θάρρος,ώστε να τυφλώσει τον εαυτό του και να γίνει ο ιδανικός σύντροφος της Weisz.Ο εύστο-χος συμβολισμός αποκαλύπτεται χωρίς λόγια,παρά μονάχα μέσω του κάδρου:ο Λάνθιμος τοποθετεί την κάμερα σε τέτοια σημείο,ώστε χωρίς χρήση εφέ ναχωριστεί το πλάνο στα δύο και έτσι να βλέπουμε και το WC των γυναικών.Στο αριστερό μισό ενός ενιαίου κάδρου,που αντιπροσωπεύει τό ένα ήμισυ μίας σχέσης,λοιπόν,βλέπουμε έναν άνδρα με όραση να βρίσκεται σε φωτεινό περι- βάλλον,ενώ το δεξί μισό του ίδιου κάδρου,που αντιπροσωπεύει το έτερον ήμισυ της ίδιας σχέσης,τη γυναίκα δηλαδή,είναι σκοτεινό και δεν βλέπουμε την περί ης ο λόγος,είναι απούσα από την σχέση.Μήπως,λοιπόν,ο άνδρας πετάει στον υπόνομο την ζωή του,όπως υπονοεί και η ορθάνοιχτη λεκάνη της τουαλέτας που φαίνεται από πίσω του,για έναν άνθρωπο που δεν αξίζει;