Προχτές, η άγνοια οδήγησε ρατσιστές να απειλήσουν την οικογένεια Αντετοκούνμπο, επειδή διάφορα «ελληνοπρεπή site» διακίνησαν μια λανθασμένη πληροφορία (ότι το «Greek Freak Nation» που αναγραφόταν στην μπλούζα του Θ. Αντετοκούνμπο ήταν υβριστικό για τη χώρα μας). Το αρχικό site εδέησε κάποτε κι έγραψε μια διευκρίνιση –ότι είχε μπερδευτεί–, όμως το λάθος του είχε πρόθυμα μεταδοθεί και διαδοθεί σε χιλιάδες παρόμοια site. Το χειρότερο είναι ότι, παρά τη λύση της παρεξήγησης, χιλιάδες φανατισμένοι άνθρωποι, ξέροντας ότι αυτό που έγραφαν και μοίραζαν ήταν πλέον ψέμα και με τη βούλα, συνέχισαν ηδονικά να το κάνουν. Ήταν μια τυπική ημέρα στο ελληνικό Ίντερνετ.
Είναι πολύ πιο εύκολο να πείσεις κάποιον να πιστέψει μια απιθανότητα, παρά να τον πείσεις ότι αυτό που πίστεψε είναι ψέμα.
Πάντοτε υπήρχαν αστικοί μύθοι, τα τελευταία χρόνια όμως, με την έκρηξη της «δημοσιογραφίας των (ανώνυμων) πολιτών», τα ψέματα διαδίδονται και μένουν για πάντα online ακόμα κι όταν έχουν διαψευστεί.
Ο Βενιζέλος λέγεται στην πραγματικότητα Τούρκογλου και έχει δολοφονήσει άνθρωπο. Ένα σωρό διάσημοι βρέθηκαν με μπουκάλια στον πρωκτό και σχεδόν όλοι όσοι διακινούν την «είδηση» έχουν έναν γνωστό που δουλεύει σε νοσοκομείο και τους το είπε από πρώτο χέρι. Οι δουλοπρεπείς γλωσσολόγοι κατήργησαν τα φωνήεντα της γλώσσας μας (όπως παλιότερα, για μία ψήφο –Εβραίου!– δεν έγιναν τα ελληνικά η παγκόσμια γλώσσα του πλανήτη ή όπως μας έτρεμε ο Κίσινγκερ και προσπαθούσε να μας υποτάξει). Κάθε φορά που έχει πορεία, το Σύστημα κανονίζει να βρέχει. Ο Τσοχατζόπουλος αφέθηκε ελεύθερος την ημέρα που φυλακίστηκε ο Μιχαλολιάκος! Η Πάολα Ρεβενιώτη πέθανε. Ο Κώστας Τσάκωνας πέθανε. Ο Σάκης Μπουλάς πέθανε.
Κάθε ψέμα που διακινείται οnline έχει διαφορετικό σκοπό. Η διαφορά τέτοιων ψεμάτων απ' το τρολάρισμα είναι πως δεν γίνονται τόσο για πλάκα όσο για να εξυπηρετηθεί κάποιος συγκεκριμένος σκοπός. Να βγάλει ο υποκινητής της φήμης χρήματα, να ανέβουν τα ποσοστά ενός κόμματος, να αμαυρωθεί το προφίλ ενός διάσημου, να συσπειρωθούν και να φανατιστούν οι πατριώτες, να πιστέψουν ακόμα περισσότερο οι πιστοί. Θρησκευτικά θαύματα, φιδάκια της Παναγίας, εικόνες που δακρύζουν και πάει λέγοντας! Όλα στημένα για να θησαυρίσουν κάποιοι και για να κερδίσουν επιρροή κάποιοι άλλοι. (Για τους διάσημους που δήθεν πεθαίνουν συνήθως κάποιοι θέλουν κλικ στα μπλογκ τους και επινοούν την είδηση, ενώ σπανιότερα κάποιος hater ή εχθρός τους διαδίδει τη φήμη για να τους αναστατώσει.)
Θέλουμε να πιστέψουμε. Όταν η πραγματικότητα είναι μουντή και το πορτοφόλι μας φτωχαίνει με γεωμετρική πρόοδο, χρειαζόμαστε κάτι εξωφρενικό για να μας κάνει α) να ξεχαστούμε ή/και β) να αποσυμπιεστούμε.
Ξεσπώντας την οργή μας στον εικαστικό που υποτίθεται ότι βασάνισε έναν σκύλο σε μια γκαλερί μέχρι που αυτός πέθανε ή στον Τσίπρα που δήθεν δεν έχει δουλέψει ούτε μια μέρα στη ζωή του βιώνουμε μια ηδονική, ανέξοδη εκτόνωση.
Ο 42χρονος Θοδωρής Δανιηλίδης από τη Θεσσαλονίκη «τρέχει» εδώ κι έναν χρόνο περίπου το αποκαλυπτικό μπλογκ Ellinika Hoaxes κι έχει βάλει στόχο του να αποκαλύπτει τα ψέματα του ελληνικού Ίντερνετ. Πρόσφατα μίλησε στο LIFO.gr και εξήγησε ότι δεν είναι πάντα ανώδυνα τα ψέματα: «Το πιο εξωφρενικό είναι η παραπληροφόρηση σε θέματα που έχουν να κάνουν με την υγεία των αναγνωστών, όπως οι θεραπείες του καρκίνου ή η θεωρία κατά των εμβολίων. Είναι απίστευτο, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που δεν θα εμβολιάσουν τα παιδιά τους γιατί διάβασαν στο Ίντερνετ ότι τα εμβόλια είναι επικίνδυνα. Μια τέτοια είδηση ανέβηκε από εφημερίδα τις προηγούμενες ημέρες». [Η εφημερίδα στην οποία αναφέρεται ο πρώην ναρκαλιευτής (που τώρα κάνει παρόμοια δουλειά online) είναι η αντιμνημονιακή φυλλάδα «Το Χωνί», η οποία αντέγραψε απ' το Ίντερνετ ως είδηση το κινδυνολογικό άρθρο «ΣΟΚ! Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναστέλλει εμβόλιο αφότου σκότωσε 26 παιδιά!»]
Πρόσφατα, ένα νέο ψέμα που διακινείται πολύ αφορά τον πατέρα του Αλέξη Τσίπρα, του «εργολάβου της χούντας», ο οποίος, προσέξτε, τώρα κάνει μπίζνες στην Αφρική. Αντιγράφω απ' το μπλογκ Αλφειος Ποταμός μια θεωρία η οποία, παρότι εξωφρενικά παρατραβηγμένη, άναψε σαν σπίθα στα ξερά βοσκοτόπια του Ίντερνετ:
«Ο πατέρας του Αλέξη Τσίπρα ανέλαβε έργα στην Αφρική, όπου έκανε μεγάλη περιουσία. Μέχρι εδώ όλα καλά και τίποτα το μεμπτό. Το μεμπτό αρχίζει τώρα: προσλαμβάνει μαύρους εργάτες, τους ορίζει έναν καλό μισθό και εκείνοι εργάζονται λαμβάνοντας έναντι, αντί του κανονικού μισθού. Όταν έρχεται η ώρα της αποπληρωμής, τους "πακετάρει" σ' ένα κοντέινερ, τους βάζει σε πλοίο και τους φέρνει παράνομα στην Ελλάδα. Τώρα καταλάβατε γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κόπτεται υπέρ των λαθρομεταναστών και πάσης φύσεως μεταναστών;».
Τα χιλιάδες ύποπτα μικροπολιτικά sites που κυκλοφορούν είναι γεμάτα με εντελώς επινοημένες φήμες. Μόνο για τη Χρυσή Αυγή η πραγματικότητα ήταν ακόμα πιο ακραία και από τις φήμες.
Το ενδιαφέρον είναι πως οι ψηφοφόροι της, αυτοί που είναι έτοιμοι δηλαδή να πιστέψουν ότι μας ψεκάζουν οι ανθρωπόμορφες σαύρες των μασόνων, είναι εξαιρετικά δύσπιστοι με τις αποκαλύψεις περί ναζιστικής λατρείας του κόμματος που αγαπούν. Εύπιστοι στα πίτουρα, δύσπιστοι στο αλεύρι, θεωρούν πως οτιδήποτε αρνητικό γράφεται για τη Χ.Α. είναι κατευθυνόμενο απ' τους ξένους, τη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ ή τους εξωγήινους.
Τα ίδια όμως δεν κάνουμε κι οι περισσότεροι; Είμαστε έτοιμοι να πιστέψουμε την ενοχή ή την αθωότητα κάποιου ανάλογα με τη συμπάθεια ή την αντιπάθεια που έχουμε στο πρόσωπό του (π.χ. πριν καν μάθουμε τι συνέβη, δημιουργήθηκε κίνημα «Δεν ξαναβλέπω φιλμ του Γούντι Άλεν» στο Facebook).
«Το Ίντερνετ και οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι το καλύτερο μέσο για να προωθήσεις ψέματα, απάτες και προπαγάνδα» λέει ο κ. Δανιηλίδης. «Υπάρχουν χιλιάδες πλαστές ειδήσεις και καθημερινά βγαίνουν καινούργιες. Όχι, δεν υπάρχει σωτηρία. Θέλουμε δεν θέλουμε, τα ψέματα και τις απάτες θα τις συναντάμε συνέχεια στη δικτυακή ζωή μας. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι να ενημερωθεί ο κόσμος που δεν έχει την εμπειρία – πολλές φορές δεν διαβάζουν την ανάρτηση και μένουν μόνο στον τίτλο. Αυτό με στενοχωρεί πολύ. Ίσως να είμαστε ανεκπαίδευτοι όσον αφορά το Διαδίκτυο ή να χρειαζόμαστε έναν αόρατο εχθρό που πάντα θέλει το κακό μας να του ρίξουμε την ευθύνη για όσα προβλήματα αντιμετωπίζουμε. Δεν ξέρω... Αυτό που με τρομάζει είναι η ευπιστία του κόσμου. Οι περισσότεροι πιστεύουν οτιδήποτε θα δουν αναρτημένο στο Διαδίκτυο. Αυτό το έχουν καταλάβει πολλοί απατεώνες και το εκμεταλλεύονται».