Χθες βράδυ η Βραζιλία δεν αγωνίστηκε απέναντι στη Γερμανία, αλλά απέναντι στους δαίμονες του δικού της μυαλού, απέναντι στα φαντάσματα που στοίχειωναν την ποδοσφαιρική της ιστορία.
Και το φάντασμα αυτό είχε όνομα. Maracanazo. Το φιάσκο του Μαρακανά, όπως ονομάστηκε η ήττα από την Ουρουγουάη στον τελικό του 1950. Η ήττα, η διάψευση και η απομυθοποίηση μπροστά στο δικό της κοινό, την ώρα των υψηλότερων προσδοκιών.
Ο Αντώνης Καρπετόπουλος σε ένα από τα θαυμάσια άρθρα του από τη Βραζιλία γράφει πώς όταν επισκέφθηκε το Μουσείο Ποδοσφαίρου στο Σάο Πάολο του έκανε εντύπωση ότι περισσότερο από τους 5 παγκόσμιους τίτλους που έχει κατακτήσει η Βραζιλία, το μουσείο αναδείκνυε την ήττα του 1950. Το 1/3 του μουσείου αφορούσε το καταραμένο ματς! Τα βιβλία που συνάντησε για το Maracanazo ήταν περισσότερα από αυτά που είδε για τον Πελέ και τους άλλους μεγάλους.
Οι Βραζιλιάνοι, λαός με κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, αλλά κατά βάση ειρηνικός, χωρίς παρελθόν πολεμικών συγκρούσεων, βίωσε το αίσθημα της ήττας και της εθνικής ταπείνωσης μέσα από το ποδόσφαιρο. Γι αυτό και ανήγαγε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα σε κάτι περισσότερο από αυτό που είναι: σε ιστορικό ορόσημο.
Από την ημέρα της ανάληψης αυτού του μουντιάλ η Βραζιλία πάλευε με το φάντασμα μιας νέας εθνικής τραγωδίας. Η δυναμική της ομάδας, ισχνή όπως φάνηκε από τα πρώτα ματς, δεν έπεισε κανέναν ότι ήρθε η ώρα το φάντασμα να ξορκιστεί. Αντιθέτως, τους έβαλε στο μυαλό την ιδέα ότι η στιγμή του νέου δράματος δεν αργεί. Και όταν μπήκε το πρώτο γκολ, ένα παιδαριώδες γκολ με τον Γερμανό φορ να πλασάρει ανενόχλητος λίγο έξω από τη μικρή περιοχή, τότε το φάντασμα του Macaranazo σκέπασε το γήπεδο και παρέλυσε τα πόδια και το μυαλό παικτών και οπαδών.
Αυτό που επακολούθησε με 4 γκολ σε 6 λεπτά απλώς δεν έχει ξαναγίνει. Και δεν πρόκειται να ξαναγίνει σε αυτό το αγωνιστικό επίπεδο. Διότι αυτό που είδαμε δεν ήταν ποδόσφαιρο, δεν αφορούσε το ποδόσφαιρο. Ήταν η κατάρρευση μιας παρέας παιδιών, όπως αποδείχθηκε, που κλήθηκαν να κουβαλήσουν στις πλάτες τους μεγαλύτερο βάρος από αυτό που μπορούσαν. Ήταν η παράλυση μπροστά στο φόβο, η αδυναμία να αντισταθείς σε κάτι που θεωρείς ότι είσαι καταδικασμένος να βιώσεις.
Το χθεσινό ματς αναμφίβολα θα μείνει στην ιστορία. Θα μνημονεύεται για 10ετίες. Και ίσως μας ξανακάνει να δούμε το ποδόσφαιρο με άλλο μάτι. Πάνω που πιστέψαμε ότι η παγκοσμιοποίησή του, η ομογενοποιήση συστημάτων, τεχνικών και τακτικών θα πετάξει για πάντα στην άκρη συζητήσεις που αφορούν ιστορία, χαρακτήρες, "αθλητικά DNA", κλπ, το χθεσινό ματς ήρθε να διαλύσει τις βεβαιότητές μας.
Ίσως είναι άδικο για τη χώρα των 5 παγκόσμιων τίτλων, τη χώρα που έχει βγάλει τους περισσότερους μεγάλους παίκτες στην ιστορία του ποδοσφαίρου, τη χώρα που μας έχει χαρίσει στιγμές σπάνιας ποδοσφαιρικής ομορφιάς, να συζητιέται στο μέλλον για ένα μεγάλο κάζο.
Όμως όσοι αγαπάμε το ποδόσφαιρο από χθες χρωστάμε στη Βραζιλία κάτι ακόμα. Η δική της κατάρρευση, δημιούργησε μια ακόμα σπουδαία ποδοσφαιρική ιστορία. Και μας θύμισε ότι το ποδόσφαιρο είναι όμορφο επειδή καθρεφτίζει την ανθρώπινη ψυχή, με τα πάθη και τις αδυναμίες της.
Τα παιδιά από τις φαβέλες πρέπει να σηκώσουν κεφάλι και να ξορκίσουν τους δαίμονές τους με τον μόνο τρόπο που ξέρουν και μπορούν: το ταλέντο τους. Από χθες έχουν περισσότερους φίλους.
vardoulakis@stratego.gr