Τι θα πει γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ);
Είναι ένας οργανισμός του οποίου ο γενετικός κώδικας (DNA) έχει μολυνθεί με γονίδια ξένα προς αυτόν, με γονίδια οργανισμών που ανήκουν σε άλλα βασίλεια της φύσης. Για παράδειγμα, βάζουν γονίδια βακτηρίων μέσα σε καλαμπόκι, γονίδια σκορπιού σε ντομάτες κ.λπ.
Γιατί δημιουργήθηκαν οι ΓΤΟ;
Με το πρόσχημα της μεγάλης παραγωγής «η οποία θα εξαλείψει την πείνα στον πλανήτη» και με το πρόσχημα της φυτοπροστασίας (φυτά που είναι ανθεκτικά σε ζιζανιοκτόνα δηλητήρια), οι μεγάλες αγροχημικές εταιρείες δημιούργησαν φυτά-τέρατα (αλλά και ζώα-τέρατα!) που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα (πατέντες) και συνοδεύονται από συγκεκριμένα φάρμακα και λιπάσματα (δικής τους πάντα παραγωγής). Αυτά τα φυτά, μέχρι στιγμής, είναι το καλαμπόκι, η σόγια, η πατάτα, το βαμβάκι, το τεύτλο, η μπανάνα κ.ά. Στα σκαριά βρίσκεται και η γενετική τροποποίηση του σιταριού! Οι ΓΤΟ δημιουργούνται μέσα στα εργαστήρια των μεγάλων εταιρειών και δεν θα δημιουργούνταν ποτέ στη φύση! Οι εταιρείες που τα παράγουν δεν έχουν άλλο σκοπό πέραν του κέρδους!
Σε τι διαφέρουν οι ΓΤΟ από τα υβρίδια;
Υβρίδια δημιουργούνται και από την ίδια τη φύση! Η υβριδοποίηση είναι η διασταύρωση ποικιλιών του ίδιου είδους προκειμένου να πάρουμε κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (π.χ. διασταυρώνουμε μια ποικιλία μικρής, ζουμερής ντομάτας με μια ποικιλία μεγαλόκαρπης ντομάτας, για να πάρουμε μεγάλες, ζουμερές ντομάτες). Παλιά γινόταν από τους αγρότες, στο χωράφι, αργότερα το ανέλαβαν οι επιστήμονες και τώρα το έχουν αναλάβει –και αυτό– οι αγροχημικές εταιρείες! Σήμερα, στην Ελλάδα, διατίθενται στο εμπόριο υβρίδια, αλλά όχι γενετικά τροποποιημένοι σπόροι για καλλιέργεια.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τους ΓΤΟ;
Υπάρχουν κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, οι οποίοι δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Οι έλεγχοι για την ασφάλεια των τροφίμων αυτών γίνονται από τις ίδιες τις εταιρείες που τα παράγουν και από επιστήμονες οι οποίοι χρηματοδοτούνται από τις εταιρείες αυτές. Οι έλεγχοι αυτοί είναι έρευνες που διαρκούν το πολύ τρεις μήνες. Οι ανεξάρτητοι επιστήμονες συνήθως «τρώνε λάσπη» από τους επιστήμονες των εταιρειών (που διαθέτουν πολλά χρήματα για την προώθηση των προϊόντων τους και την εξαγορά επιστημόνων, πολιτικών και ΜΜΕ). Μέχρι τώρα, όσες ανεξάρτητες έρευνες έχουν γίνει σχετικά με τις επιπτώσεις των ΓΤΟ στην υγεία αφενός έχουν μεγαλύτερη διάρκεια, αφετέρου καταδεικνύουν πως η κατανάλωση ΓΤΟ επιφέρει βλάβες σε ζωτικά όργανα και λειτουργίες, καρκινογενέσεις και μια γενική επιδείνωση της φυσικής κατάστασης. Στο περιβάλλον οι συνέπειες είναι ανεπανόρθωτες: η γύρη, καθώς μεταφέρεται από τον άνεμο (και ποιος μπορεί να βάλει φρένο στον «στρατηγό άνεμο»;) και τα έντομα, μολύνει τα φυτά των γύρω χωραφιών, με αποτέλεσμα να τα μετατρέπει και αυτά σε γενετικά τροποποιημένα! Με άλλα λόγια, η καλλιέργεια ΓΤΟ μπορεί να μολύνει τις καλλιέργειες μιας ολόκληρης περιοχής ή χώρας! Επιπλέον, οι μεγάλες ποσότητες βιοκτόνων (ζιζανιοκτόνων και παρασιτοκτόνων) που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες αυτές καταστρέφουν όλη τη βιοποικιλότητα της περιοχής και μετατρέπουν τεράστιες εκτάσεις σε νεκρές ζώνες (εκεί δεν μπορούν να ζήσουν ούτε πουλιά, ούτε έντομα, ούτε αυτοφυή φυτά).
Ποιες χώρες επιτρέπουν τα μεταλλαγμένα τρόφιμα και τα καλλιεργούν;
Οι χώρες που καλλιεργούν σε μεγάλη έκταση γενετικά τροποποιημένους σπόρους είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αργεντινή, η Βραζιλία. Στην Ε.Ε. επετράπη το 2003 η εισαγωγή ζωοτροφών που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, σόγια και βαμβάκι. Το μεγαλύτερο ποσοστό του κρέατος και των γαλακτοκομικών που τρώμε σήμερα στην Ελλάδα προέρχεται από ζώα που τρέφονται με ΓΤΟ. Επίσης, έχει επιτραπεί από την EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) μια ποικιλία γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού της Μονσάντο (ΜΟΝ810), το οποίο καλλιεργείται κυρίως στην Ισπανία. Αρκετές από τις επεξεργασμένες τροφές που εισάγονται από τις ΗΠΑ, βέβαια, περιέχουν ΓΤΟ, αλλά επιβάλλεται διά νόμου η σήμανσή τους (να τσεκάρετε τα μικρά γράμματα στις τροφές που βρίσκετε στα σούπερ μάρκετ!). Τροφές που περιέχουν ΓΤΟ βρίσκονται παντού: σε οτιδήποτε περιέχει λεκιθίνη σόγιας, σιρόπι καλαμποκιού, ασπαρτάμη (όλα τα «λάιτ» και «0% ζάχαρη» προϊόντα), σογιέλαιο, ελαιοκράμβη (κανόλα) και άλλα.
Τι λένε οι υπερασπιστές των ΓΤΟ;
Οι υπερασπιστές των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών υποστηρίζουν ότι τα «μεταλλαγμένα» τρόφιμα θα σώσουν τον κόσμο από την… πείνα λόγω της μεγάλης απόδοσης σε ποσότητα ανά στρέμμα! Είναι όμως γνωστό ότι το 30% όλης της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων πετιέται, χωρίς να καταλήγει ποτέ στο τραπέζι κανενός. Επίσης, ανεξάρτητες μελέτες δείχνουν ότι το 80% της παγκόσμιας τροφής προέρχεται από μικρές οικογενειακές φάρμες (οι οποίες δεν χρησιμοποιούν ΓΤΟ).
Ενώ οι πολέμιοι;
Αντίθετα, οι πολέμιοι βροντοφωνάζουν ότι τα μεταλλαγμένα εδώ και είκοσι χρόνια (που έχουν δοκιμαστεί σε ανθρώπους και ζώα) έχουν πλέον εισβάλει με διάφορους αφανείς τρόπους στην καθημερινή μας διατροφή και σίγουρα δεν έχουν βελτιώσει την υγεία μας! Επίσης, έχει αποδειχτεί ότι η καλλιέργειά τους δεν είναι αποδοτικότερη ούτε σε ποσοτικό αλλά ούτε και σε οικονομικό επίπεδο σε σύγκριση με τις συμβατικές καλλιέργειες.
Πριν από λίγες μέρες πολλοί ακούσαμε για ένα ψήφισμα στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά λίγοι καταλάβαμε τι ακριβώς ψηφίστηκε.
Μέχρι πριν από λίγες μέρες η Ε.Ε. είχε μια γενική απαγόρευση της καλλιέργειας ΓΤΟ στην επικράτειά της (πλην του ΜΟΝ810, όπως προαναφέραμε). Στις 13/1/2015, η Ευρωβουλή, εκπροσωπώντας 500.000.000+ «ανύποπτους» πολίτες, ψήφισε υπέρ της εθνικής απόφασης σχετικά με το εάν κάθε χώρα θα καλλιεργεί ΓΤΟ, καθιστώντας την εκάστοτε χώρα ευάλωτη στις πιέσεις των πολυεθνικών αγροχημικών κολοσσών όσον αφορά την καλλιέργεια φυτών-τεράτων (με πατέντα!) στην εθνική της επικράτεια. Πρόκειται για μια απόφαση «δούρειο ίππο», η οποία αφήνει την κάθε χώρα έρμαιο των καιροσκόπων και των κερδοσκόπων με τίμημα την υποβάθμιση της δημόσιας υγείας και την ανεπανόρθωτη μόλυνση του περιβάλλοντος. Η δε επικείμενη Διατλαντική Εμπορική Συμφωνία (ΤΤΙΡ), η οποία διεξάγεται ανάμεσα στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ με απόλυτη αδιαφάνεια, είναι άλλος ένας δούρειος ίππος, διά του οποίου εκτιμάται ότι οι ΓΤΟ θα μπουν –χωρίς σήμανση– στο πιάτο και στο χωράφι μας.
Εμείς τι μπορούμε να κάνουμε ως πολίτες;
Να διαβάζουμε τα «μικρά γράμματα» στις συσκευασίες των επεξεργασμένων τροφών που αγοράζουμε! Να αγοράζουμε φρέσκα, ανεπεξέργαστα τρόφιμα, ει δυνατόν βιολογικά – ακόμα καλύτερα, να καλλιεργούμε μόνοι μας ένα μέρος της τροφής μας (είναι πολύ απλό να καλλιεργήσουμε τα σαλατικά μας στο μπαλκόνι ή τη γλάστρα μας!). Να ενημερωνόμαστε από έγκυρες πηγές και να ενημερώνουμε με τη σειρά μας! Να ενώσουμε τις φωνές μας με των υπόλοιπων (σωστά ενημερωμένων) συμπολιτών μας, Έλληνες και Ευρωπαίους, σε μια καμπάνια ή ένα δημοψήφισμα που να απαιτεί να απαγορευτούν οι ΓΤΟ στη χώρα μας και στην Ευρώπη! Με άλλα λόγια, να καταλάβουμε ότι η δύναμή μας βρίσκεται στην τσέπη και στη φωνή μας όταν αγοράζουμε τα καθημερινά μας τρόφιμα!