Όταν πέρυσι συνάντησα τον Κώστα Γαβρά στη Θεσσαλονίκη, μου είπε πως πολύ πρόσφατα ο Βασίλης Βασιλικός του είχε στείλει έτοιμη την ιστορία του Κοσκωτά για να γυριστεί ταινία. Οικονομικό Ζ, δηλαδή. Του άρεσε η ιδέα, αλλά πολύ γρήγορα τον έζωσαν τα φιλελληνικά φίδια: Μπλόκαρε την προετοιμασία γιατί δεν ήθελε να υπογράψει μια αρνητική εικόνα της Ελλάδας.
Αυθόρμητα συμφώνησα με την ευγενική αποπομπή του πειρασμού. Αντ' αυτού, ο Γαβράς γύρισε το Κεφάλαιο. Ακόμη το προωθεί, τώρα στην Αμερική, και κάπου εκεί τον πέτυχε το Greek Reporter.
Ο Γαβράς, πάντα συμπαθής και μειλίχιος, χαρακτήρισε βάρβαρους τους Χρυσαυγίτες, και αν προσέξετε το βίντεο, δεν δεσμεύεται πως θα κάνει ταινία για το συγκεκριμένο θέμα, αλλά ψάχνεται για να κάνει μια ταινία για τη σύγχρονη Ελλάδα.
Δεν μου κολλάει ο συσχετισμός. Το Ζ δηλαδή, ήταν μια ταινία εναντίον των αυταρχικών συνταγματαρχών, η της Ελλάδας που τους γέννησε και τους άφησε να αναπτυχθούν στον κόρφο της; Νομίζω το δεύτερο.
Το Mad City, πάντα του Γαβρά, με τον Τραβόλτα και τον Χόφμαν, ήταν εναντίον των ΗΠΑ, ή της ειδικής κατάστασης που έθιγε; Το ίδιο ισχύει και για την πλειοψηφία των ταινιών του. Η λογική που υποψιάζομαι πως διατρέχει τους δισταγμούς του, είναι πως δεν είναι και τόσο σωστό να χτυπάμε μια μικρή χώρα, ειδικά όταν είναι η πατρίδα μας, και πόσω μάλλον όταν είναι στα κάτω της, αλλά είναι οκ να βαράμε την αυτοκρατορία, γιατί αντέχει.
Σε μια παλιότερη συνάντηση μας, είχα ρωτήσει τον Γαβρά γιατί έκανε μια ταινία όπου κατακεράυνωνε το Βατικανό, και δεν είχε καταπιαστεί με αντίστοιχη περίπτωση με κάτι αντίστοιχο στη Ελλάδα κατά την κατοχή.
Διαβασμένος επί του θέματος (ή τουλάχιστον καλά πληροφορημένος) αμέσως μου απάντησε πως οι Έλληνες παπάδες ίσα-ίσα είχαν βοηθήσει τους Εβραίους στην κατοχή και μερικοί το πλήρωσαν με τη ζωή τους από τους Ναζί. "Αν υπήρχε θέμα, πιστέψτε με θα το είχα κάνει ταινία".
Προσπαθώ να τον πιστέψω αλλά ταινία δεν βλέπω. Γιατί από ιστορίες, βρίθουμε. Αν δεν κάνει τώρα μια ταινία με θέμα τη Χρυσή Αυγή, πότε θα την κάνει; Την ψήφο εμπιστοσύνης την έχει.