Σκοτώνει τελικά η κρίση τον έρωτα;
Μπα, υπερβολές. Η καψούρα είναι το τελευταίο πράγμα που θα πεθάνει, σίγουρα πράγματα.
Παρ' όλα αυτά, αυτό που μάλλον σκότωσε η κρίση τα τελευταία χρόνια είναι ο τζίρος των ανθοπωλών.
Των ανθρώπων που εκεί γύρω στη δεκαετία του '80 έφεραν και καθιέρωσαν την γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στην Ελλάδα, με σκοπό να τονώσουν την αγορά του λουλουδιού κατά τη νεκρή - από ονομαστικές γιορτές- περίοδο του Φεβρουαρίου.
Για χρόνια τα ανθοπωλεία έκαναν τέτοιες μέρες χρυσές δουλειές. Ολόχρυσες.
Και οι ιδιοκτήτες τους γινόταν μάρτυρες ένα σωρό ρομαντικών ή και ακραίων εκδηλώσεων αγάπης, τυλιγμένης σε ένα μπουκέτο τριαντάφυλλα.
Και ποιός δεν θα ήθελε να τις ακούσει;
"Θέλω να της στείλετε χίλια κόκκινα τριαντάφυλλα. Τα χρήματα δεν είναι θέμα."
Ο κύριος Αναστάσιος Αβάνογλου είναι πια συνταξιούχος, αλλά για περισσότερα από σαράντα χρόνια κρατούσε μόνος του ένα από τα κεντρικότερα ανθοπωλεία της Θεσσαλονίκης.
Τώρα την οικογενειακή επιχείρηση συνεχίζει ο γιος του, ο Αβραάμ, όμως μέρες σαν τη σημερινή απαιτούν και τη βοήθεια ενός εμπειρότερου.
Τον πετύχαμε πάνω στις προετοιμασίες, και εκτός από μερικά ενδιαφέροντα περιστατικά, τα οποία μας εκμυστηρεύτηκε μετά από πολύ πίεση, μας έκανε και ένα μίνι μάθημα Άγιο Βαλεντινίστικης ιστορίας:
"Πρέπει να ξέρεις πως τον Άγιο Βαλεντίνο στην Ελλάδα εμείς οι ανθοπώλες τον φέραμε. Στην κυριολεξία.
Κάποια στιγμή λίγο πριν τα μέσα της δεκαετίας του '80 μας κάλεσε όλους η Interflora.
Μας έκαναν μία ενημέρωση και μας μίλησαν για μία γιορτή των ερωτευμένων που γιορταζόταν λέει σε ολόκληρο τον κόσμο την ίδια μέρα, στις 14 του Φλεβάρη.
Μας είπαν ότι στο εξωτερικό τα ανθοπωλεία ξεπουλούσαν τέτοιες μέρες, και ότι θα έπρεπε ίσως και εδώ να οργανωθούμε αναλόγως μιας που ο κόσμος δεν γνώριζε ούτε τον Άγιο Βαλεντίνο ούτε τίποτα.
Βάλαμε λοιπόν όλοι από πέντε χιλιάδες δραχμές και αρχίσαμε δειλά δειλά μία διαφημιστική εκστρατεία, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, με φυλλάδια κτλ.
Την πρώτη χρονιά πουλήσαμε ένα μπουκέτο που λέει ο λόγος, την δεύτερη δύο, την τρίτη χρονιά λίγο παραπάνω, και μετά έγινε το μπαμ."
"Η δεκαπενταετία 1985-2000 ήταν τα χρόνια της μεγάλης ακμής.
Προετοιμαζόμασταν πυρετωδώς δέκα μέρες νωρίτερα. Γινόταν σκοτωμός.
Ήταν μία η μέρα της Μητέρας και μία η γιορτή του Βαλεντίνου.
Τώρα μία δυο μέρες προετοιμασίας αρκούν. Και πάλι πολύ λέω."
"Ιστορίες ένα σωρό, αλλά αυτά είναι απόρρητα πράγματα, δεν λέγονται.
Τι γιατί; Δεν καταλαβαίνεις; Όλες οι αμαρτίες εκείνη τη μέρα γινόντουσαν.
Στείλτε αυτή την ανθοδέσμη στη γυναίκα μου, την άλλη στον..δεσμό μου, τέτοια πράγματα.
Αυτό ειδικά ήταν πολύ συνηθισμένο, και μας έκανε κι εμάς τους ίδιους εντύπωση τα πρώτα χρόνια."
"Υπερβολές γινόντουσαν, βέβαια.
Έχω ετοιμάσει ανθοδέσμη με 300 τριαντάφυλλα, και άλλη μία με 500.
Αυτοί με τα 500 παντρεύτηκαν και έχουν και πέντε παιδιά. Όλα κορίτσια.
Αλλά αυτό που δεν θα ξεχάσω ποτέ ήταν η παραγγελία των χιλίων τριαντάφυλλων.
Έγινε πριν είκοσι περίπου χρόνια, μέσα της δεκαετίας του '90.
Ήρθε ένας κύριος και μας ζήτησε να ετοιμάσουμε και να στείλουμε δέκα ανθοδέσμες των εκατό τριαντάφυλλων στην γυναίκα που αγαπούσε.
Ερωτευμένος φουλ.
Χρειάστηκε να πάρουμε ένα φορτηγάκι για να τα πάμε.
Αν είναι ακόμα μαζί; (γέλια) Τον πετυχαίνω καμιά φορά στο κέντρο, και νομίζω πως όχι.
Αλλά άλλη τέτοια παραγγελία δεν ήρθε να κάνει..."
"Μια αγκαλιά λουλούδια"
Τα ανθοπωλεία "Πανταζής" λειτουργούν από το 1939. Τρεις γενιές ανθοπώλες, από πάππου προς πάππου.
Σήμερα ο εγγονός του ιδρυτή, ο Πανταζής Δασκαλιάδης, ακούγεται μάλλον απογοητευμένος.
"Ζούμε πια με το άγχος, δεν ξέρεις τι να παραγγείλεις κι αν θα σου μείνει το εμπόρευμα.
Το στοίχημα πλέον είναι το να μπει μέσα ο πελάτης, όχι το τι θα πάρει.
Μιλάμε συνήθως για νεαρόκοσμο, αυτή είναι η πελατεία. Από 20 μέχρι 35 χρονών.
Και φυσικά το 90% είναι άντρες.
Πριν τη κρίση τέτοια μέρα προσλαμβάναμε εξτρά μεταφορείς. Φτάναμε τους τρεις και τέσσερις διανομείς.
Τώρα απασχολούμε μόνο έναν.
Θα μπει η πιτσιρικαρία, θα αγοράσει ένα δυο τριαντάφυλλα, άντε και μερικές ανθοδέσμες, και ως εκεί."
"Κάποτε, θυμάμαι, τέτοια μέρα, ερχόταν κόσμος και έλεγε θέλω εκατό τριαντάφυλλα, θέλω εκατόν πενήντα.
Και όχι ένας και δυο.
Αυτά τα πράγματα σήμερα δεν συμβαίνουν ούτε για αστείο."
"Αξιοσημείωτες ιστορίες υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρόκειται πάντα για ιστορίες ρομαντικές, αν καταλαβαίνεις τι θέλω να πω.
Τελοσπάντων, όλο αυτό έγκειται στο 'απόρρητο του ανθοπώλη'.
Αυτό που δεν θα ξεχάσω εγώ στην πορεία μου ως τώρα ήταν η περίπτωση ενός κυρίου που ήθελε να στείλει στη γυναίκα του μια αγκαλιά λουλούδια.
Κυριολεκτικά.
Προσθέταμε λουλούδια, αγκαλιάζαμε, μετρούσαμε. κ.ο.κ"
"Θα στέλνετε κάθε μία ώρα ακριβώς, όλη την ημέρα, μία ανθοδέσμη. Στην ίδια κυρία."
Εγκατεστημένη από το 1952 στην περιοχή των Λουλουδάδικων, η οικογενειακή επιχείρηση του κύριου Σισμανίδη είναι από τις εμβληματικότερες της πόλης.
Ο πατέρας του πουλούσε λουλούδια από τη δεκαετία του '40 ακόμα, με ένα καρότσι, και ο ίδιος γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα στα άνθη.
Μας εξιστορεί:
"Την αγορά την κινούσε ανέκαθεν η μεσαία τάξη. Η μεγάλη ακμή στο λουλούδι κράτησε από το 1992 μέχρι και το 2000. Τα πράγματα έπεσαν ραγδαία ακόμα και προ κρίσης.
Αλλά μην ακούς βλακείες, η κρίση δεν τον σκοτώνει τον έρωτα.
Ο Έλληνας δεν την αποχωρίζεται την καψούρα."
"Αξιοσημείωτα περιστατικά;
Μία φορά έτυχε να στείλουμε τέσσερις διαφορετικές ανθοδέσμες στην ίδια κυρία, από τέσσερις διαφορετικούς όμως άνδρες! Κοίταξε σύμπτωση. Είχε μάλλον πολλούς θαυμαστές.
"Ε, τι άλλο.. Πολλά περιστατικά με παράνομους δεσμούς.
Μιλάμε να είναι το αντρόγυνο σταματημένο με alarm, να έρχεται ο άντρας να παίρνει δυο τριαντάφυλλα για την γυναίκα του, και να μου δίνει στο χέρι μουλωχτά την μεγάλη παραγγελία για την γκόμενα. Από τέτοια όσα θες.
Τώρα κόπηκαν κι αυτά. Συμμαζεύτηκε κάπως ο κόσμος."
"Το πιο τραβηγμένο όμως απ' όλα ήταν η περίπτωση ενός πελάτη που ήθελε κάθε μία ώρα ΑΚΡΙΒΩΣ, απ' το πρωί ως το βράδυ, να πηγαίνουμε μια ανθοδέσμη στη κοπέλα του.
Αν το κάναμε; Ε φυσικά και το κάναμε. Από ένα σημείο και μετά όμως ήταν πολύ αμήχανο και οι διανομείς ντρεπόντουσαν να πηγαίνουν. Τι να πεις, η τρέλα του καθενός"
"Χίλια λουλούδια στην κυρία από μένα. Και στο δρόμο να μοιράζετε πεντοχίλιαρα"(!)
Άλλος ένας ανθοπώλης με σαραντάχρονη πορεία στον χώρο είναι ο κύριος Στάγκος Τοσκίδης, και ο κύριος Τοσκίδης μας λέει πώς είναι μάταιο να συγκρίνουμε τι γινόταν στην αγορά προ κρίσης, και ότι δεν θα έπρεπε να συγκρίνουμε ούτε με το χθες ακόμα!
"Ο Έλληνας, να πούμε και την αλήθεια, θέλει περισσότερο να ξοδεύει σε ό,τι τρώγεται. Σοκολατάκια, σουτζουκάκια, τέτοια.
Δεν ήταν ποτέ στην κουλτούρα του το λουλούδι."
"Την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου 40% θα αγοράσουν λουλούδια από έρωτα, και 60% για να μην τα ακούσουν από τις συντρόφους τους.
Τι περισσότερες φορές τα παραγγέλνουν τηλεφωνικά για να τα στείλουμε εμείς.
Ξέρεις, εφετζίδικα πράγματα για τη φιγούρα.
Δεν είναι όμως μόνο η φιγούρα. Ίσως οι άντρες παραγγέλνουν περισσότερο αντί να διαλέγουν μόνοι τους επειδή ντρέπονται να περπατούν στο δρόμο κρατώντας μία ανθοδέσμη.
Αυτό κρατάει από παλιά."
"Υπερβολικές αγορές;
Ήταν τη δεκαετία του '80 νομίζω. Ή πιο μετά; Τελοσπάντων.
Ένας πελάτης ήθελε να στείλουμε χίλια λουλούδια στα Γιάννενα, στο ξενοδοχείο που έμενε η φιλενάδα του.
Είχε κατακλυσμό και χιόνια σε όλο το δρόμο, δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Του λέμε δεν γίνεται. Δεν άκουγε κουβέντα. Σηκωθήκαμε και πήγαμε τελικά.
Μάλιστα, μας είχε δώσει και οδηγίες:
Όποιος σας δημιουργήσει πρόβλημα στο ξενοδοχείο κατά τη μεταφορά, πορτιέρηδες και τέτοια, να τους μοιράζετε πεντοχίλιαρα.
Αυτά όμως δεν είναι ιστορίες έρωτα.
Μπορεί να είναι ιστορίες θυμού ή εμμονής.
Ας πούμε εκείνος ήταν πεπεισμένος ότι η κοπέλα του είχε άλλον στο ξενοδοχείο."
"Αυτό που μου έμεινε εμένα, αν με ρωτάς, ήταν ένα πρόσφατο περιστατικό. Πέρσι.
Δύο μικρά παιδάκια, πολύ μικρά. Αδερφάκια.
Ήρθαν να πάρουν λουλούδια για τους γονείς τους, σαν έκπληξη.
Για να είναι πάντα αγαπημένοι, μου είπανε.
Αυτά αξίζει να τα θυμάσαι περισσότερο..."
[ φωτογραφίες Αιμιλία Παναγιώτου ]