Santa Sofia. Teatro Khmer
(1986)
Παράσταση-σταθμός για την πορεία της Societas Raffaello Sanzio (SRS), με την οποία ανακοινώνεται η σύγκρουσή της με τον κόσμο, την τέχνη, την αισθητική των «πλαστών εικόνων». Η παράσταση συνδέθηκε μ' ένα μανιφέστο της Κλαούντια Καστελούτσι, αδελφής του Ρομέο και ιδρυτικού μέλους της SRS (δραματουργός, ερμηνεύτρια, χορογράφος/κινησιολόγος της ομάδας). «Δεν θα μπεις στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη χωρίς επανάσταση. Εθισμένε στο θέατρο, απομακρύνσου – δεν υπάρχουν εικόνες για σένα εδώ. Δεν υπάρχει τίποτα να δεις που να μπορεί να σχολιαστεί από αισθητική πλευρά. [...] Αυτό εδώ είναι το θέατρο που αρνείται την αναπαράσταση», διακηρύσσεται μεταξύ άλλων.
Alla Bellezza Tanto Antica
(1988)
Παράσταση που συνδέεται με μια φάση της SRS (στα τέλη της δεκαετίας του '80) κατά την οποία το ενδιαφέρον της στράφηκε σε αρχετυπικούς μύθους που δεν έχουν δυτική προέλευση, με έντονη παρουσία ζώων επί σκηνής. Τα ζώα σημαίνουν τις αρχικές «φυσικές» αλήθειες που ο άνθρωπος έχει χάσει (η μη-υπόκριση, μία απ' αυτές) και την προέλευση του θεάτρου από τις γιορτές του Διονύσου και την τράγων ωδή.
Amleto. La Veemente Esteriorità Della Morte di un Mollusco
(1992)
Ο ηθοποιός, ως έννοια και «πραγματικότητα», βρίσκεται στο επίκεντρο μιας παράστασης με τον παράξενο τίτλο Άμλετ, η εμφατική εξωτερικότητα του θανάτου ενός μαλάκιου που εμπνέεται από τον σαιξπηρικό Άμλετ. Η απορία του Καστελούτσι για το παράδοξο του ηθοποιού χρόνια μετά παραμένει και διατυπώνεται χαρακτηριστικά στην εξής πρόταση: «(Ο ηθοποιός) είναι για μένα η απόλυτη ετερότητα».
Orestea (Una Commedia Organica?)
(1995)
Πρόκειται για την παράσταση με την οποία το ιδιοφυές θέατρο του Ρομέο Καστελούτσι και της SRS άνοιξε τα φτερά του στις σκηνές του κόσμου. Θεωρώντας ότι η Ορέστεια του Αισχύλου αποτελεί την «κορύφωση της αισθητικής του δυτικού κόσμου», στέκεται ερωτηματικά απέναντι στις σύνθετες ιδέες και συγκρούσεις που θέτει η αρχαία τριλογία. Η δική του σύνθεση βασίζεται σε ανοίκειες επιλογές που επιτρέπουν το άνοιγμα της ερμηνείας στο άπειρο – οδηγώντας στην τελεσίδικη καταδίκη της «επίσημης» κριτικής. Τα σώματα των ηθοποιών παράγουν νοήματα (η Κλυταιμνήστρα και η Κασσάνδρα π.χ. είναι παχύσαρκες), ο κορυφαίος στον Αγαμέμνονα ανακαλεί τον άσπρο κούνελο από την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, στις Χοηφόρες ο Ερμής είναι αλμπίνος που βόσκει δύο άσπρα γαϊδούρια και στις Ευμενίδες πίθηκοι παριστάνουν τις Ερινύες.
Giulio Cesare
(1997)
Χαρακτηριστική περίπτωση για τον τρόπο που ο Ρομέο Καστελούτσι χρησιμοποιεί την «εικόνα» του ηθοποιού και τη φυσική του κατάσταση (με εμφανή σημάδια αδυναμίας, ασθένειας, δυσμορφίας) για να ζωντανέψει νοήματα. Εδώ, π.χ., ο Αντώνιος έχει υποστεί τραχειοτομή και ο Κικέρων είναι τόσο παχύς, που θυμίζει παλαιστή σούμο. Το τέλος της ρητορικής και του θεσμικού πολιτικού λόγου.
Genesi. From The Museum of Sleep
(1999)
Η Παλαιά Διαθήκη αποτελεί πεδίο αναφοράς για το ιδιότυπα «θεολογικό» θέατρο του Καστελούτσι. Εδώ το πρώτο βιβλίο της δίνει αφορμές για μια σκηνική οντολογία, όπου η ύπαρξη συλλαμβάνεται ως αέναη αναμέτρηση της δημιουργίας με την καταστροφή, της γέννησης με τον θάνατο, του Καλού με το Κακό. Ο Αδάμ είναι ακροβάτης και η Εύα μια ηλικιωμένη που έχει κάνει μαστεκτομή. Ιστορικά γεγονότα (π.χ. το Ολοκαύτωμα) μεταγράφονται ποιητικά σε σκηνικές εικόνες.
Tragedia Endogonidia
(2002-4)
Έντεκα, διαφορετικά μεταξύ τους «επεισόδια», συνδεδεμένα με συγκεκριμένη ευρωπαϊκή πόλη (Τσεζένα, Αβινιόν, Βερολίνο, Βρυξέλλες, Μπέργκεν, Παρίσι, Ρώμη, Στρασβούργο, Λονδίνο, Μασσαλία), προέκυψαν από την επιθυμία του Ρομέο Καστελούτσι να ασχοληθεί για μία ακόμη φορά με την έννοια του τραγικού στο θέατρο. Ο τίτλος δείχνει τη διανοητική καταιγίδα που οδήγησε στη σύλληψη και στην πολυεπίπεδη υλοποίησή της: η τραγωδία παραπέμπει στην καταστροφή και τον θάνατο, ενώ η λέξη «ενδογονιδιακή» παραπέμπει στους μονοκύτταρους οργανισμούς, τις πιο απλές μορφές ζωής που αναπαράγονται με συνεχή διαίρεση.
Hey Girl!
(2006)
Ο αρχικός πυρήνας της SRS διαλύεται και καθένα από τα μέλη του ακολουθεί ατομική πορεία (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σταμάτησαν να συνεργάζονται για τις παραστάσεις του Καστελούτσι). Το ενδιαφέρον του Ρομέο Καστελούτσι για τη θηλυκή φύση ως αρχή και τέλος της δημιουργίας είναι παλιό. Σε αυτή την παράσταση επικεντρώνεται στο γυναικείο σώμα και στα (ανδρικά) στερεότυπα που καθορίζουν τον τρόπο που νιώθουν οι ίδιες οι γυναίκες γι' αυτό.
Divina Commedia: Inferno, Purgatorio, Paradiso
(2008)
Είδαμε την τριλογία του Καστελούτσι πάνω στην ιδέα των τριών μετά θάνατον χώρων στην καθολική πίστη, στο Φεστιβάλ Αθηνών 2009. Ο τρόπος που «θεολογεί» ο Ρομέο Καστελούτσι εδώ φτάνει στο επίπεδο μιας εμπειρίας που υπερβαίνει τη δυνατότητα της γλώσσας να μιλήσει γι' αυτήν. Έξοχο, οπτικό, εικαστικό, φιλοσοφικό θέατρο.
Sul Concetto di Volto Nel Figlio di Dio
(2010)
Στο Περί της εννοίας του προσώπου του Υιού του Θεού (2010) η φθαρτή, θνητή ανθρώπινη ύπαρξη αντιπαρατίθεται στη δύναμη της τέχνης να την καθιστά αθάνατη και αιώνια – το μεγαλειώδες ψέμα ενός ζωγραφικού αριστουργήματος από τη μια, ο γέρος που φτάνει στην έσχατη φυσική ταπείνωση από την άλλη. Να μιλάς για τα πιο σημαντικά, σχεδόν χωρίς λόγια: ένα ανεκτίμητο κατόρθωμα.