Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Ένα γεύμα 5.000 ετών

Οι τελευταίες ώρες του αρχαιότερου προγόνου μας

Ο Ötzi ανακαλύφθηκε στα χιονισμένα βουνά των συνόρων μεταξύ Ιταλίας και Αυστρίας το 1991 μετά από 5.000 χρόνια ύπνου στους πάγους. Είναι το πρώτο ολόκληρο και παλαιότερο δείγμα ανθρώπου που μοιάζει με μας.

Οι πρώτες έρευνες έδειξαν ότι ο Ötzi ήταν περίπου 45 χρονών όταν πέθανε, γεροδεμένος και σε καλή φυσική κατάσταση, με ίσως γαλανά μάτια, και μάλλον κτηνοτρόφος. Είχε άδειο στομάχι, κάτι που οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι βρισκόταν καιρό στο δρόμο. Το σώμα του βρισκόταν σε ένα αρχαιολογικό μουσείο της Ιταλίας στις συνθήκες στις οποίες βρέθηκε. Όμως πέρυσι το μουσείο αποφάσισε να κάνει το τολμηρό βήμα: να το ξεπαγώσει στους 18 βαθμούς Κελσίου προκειμένου να γίνει καλύτερη έρευνα.

Στη νέα κατάσταση βρέθηκε μία τρίχα της ηβικής χώρας και όλα άλλαξαν: τα νέα ευρήματα έλεγαν μία διαφορετική ιστορία. Η ηλικία ήταν σωστή, αλλά τα υπόλοιπα λάθος: ο Ötzi είχε καστανά μάτια και μαλλιά, και αν και γεροδεμένος, βρισκόταν στα αρχικά στάδια της νόσου Lyme. Επίσης, είχε στένωση και σε μερικά χρόνια θα πέθαινε έτσι κι αλλιώς από έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Ένα τατουάζ στο γόνατό του υποδείκνυε ότι ίσως υπέφερε από πόνους αρθρίτιδας (τα τατουάζ γινόταν και για θεραπευτικούς λόγους). Το πιο σημαντικό όμως ήταν ότι βρέθηκε η αιτία θανάτου. Δεν πέθανε από την εξάντληση και το κρύο αλλά δολοφονήθηκε την ώρα που χώνευε ένα μεγάλο γεύμα: πέθανε από βέλος στο κεφάλι.

Αυτό που αρχικά φάνηκε να είναι το άδειο του στομάχι ήταν το παχύ έντερο, ενώ το στομάχι του ήταν εντελώς γεμάτο. Αν και μόνος στα χιονισμένα βουνά, είχε φάει μεγάλη ποσότητα από κόκκινο κρέας, συγκεκριμένα ενός είδους άγριας κατσίκας μαζί με ψωμί.

Πέντε χιλιάδες χρόνια πριν λοιπόν, οι άνθρωποι ήξεραν να αλέθουν δημητριακά, να τα ανακατεύουν με νερό και να τα ψήνουν ως πίτες στη φωτιά.

Τα νέα συμπεράσματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι ήταν εξοικειωμένοι με τη φύση και τους κινδύνους της, ήταν σε θέση να κάνουν μεγάλα ταξίδια σε πολύ αντίξοες συνθήκες και το φαγητό τους αρκετά κοντά σ’ αυτό που θεωρούμε και τώρα θρεπτικό φαγητό. Οι αναπαραστάσεις του Ötzi δείχνουν έναν άντρα που αν τον ξυρίζαμε και τον ντύναμε, θα μπορούσε να δουλέψει στην τράπεζα. Όταν τον είδα σκέφτηκα «θα μπορούσε να είναι Κρητικός» και για δες! Το DNA του είναι πολύ κοντινό με ανθρώπους που ζουν τώρα σε απομονωμένες κοινότητες της Σικελίας, οπότε κατά κάποιο τρόπο είναι συμπατριώτης μας.

Η έρευνα του τελευταίου γεύματος συνεχίζεται…

Εδώ μπορείτε να δείτε το timelapse της έρευνας μέσω του National Geographic