Ειδικόν
Ταξίδι πίσω στον χρόνο σε στέλνει η αυθεντική ατμόσφαιρα της μπακολαταβέρνας «Ειδικόν». Πρωτάνοιξε ως μπακάλικο το 1920 από τα αδέλφια Παπακωνσταντίνου που ήρθαν στον Πειραιά από τα Τρίκαλα, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Το τραμ περνούσε μπροστά από το μαγαζί και η στάση πήρε το όνομα των ιδιοκτητών του μπακάλικου, που με τα χρόνια εξελίχθηκε σε κρασοπουλειό.
Από την κουζίνα βγαίνουν λαχταριστά κεφτεδάκια, συκώτι και αφράτη ομελέτα με κορν-μπιφ. Τα καρτούτσα με την κεχριμπαρένια ρετσίνα γεμίζουν από το γιοματάρι στο υπόγειο και προσγειώνονται στα τραπέζια. Ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα μαγαζιά που διατηρούν αναλλοίωτη την αυθεντικότητά τους. Σαν να μην πέρασε μια μέρα.
Ένα μαγικό σκηνικό συνθέτουν ο μαρμάρινος ποτηριώνας, το περίτεχνο ξύλινο ψυγείο του πάγου του 1938, τα γραμμόφωνα, οι οικογενειακές ασπρόμαυρες φωτογραφίες στους τοίχους, φιγούρες του Καραγκιόζη, οι παλιοί καθρέφτες και τα ράφια που ξεχειλίζουν από λογιών λογιών κονσέρβες και χάρτινα κουτιά απορρυπαντικών.
Ειδικόν, Ψαρρών 38 & Σαλαμίνος, Πειραιάς, 210 4612674
Μαστρονικόλας
Είναι ξακουστό το γαλακτομπούρεκο του Μαστρονικόλα, στη γεύση του οποίου υποκλίνονται όλοι, Πειραιώτες και μη. Ο προπάππος Μαστρονικόλας ήταν γαλατάς από το 1909 και η καλή πρώτη ύλη είναι αδιαμφισβήτητη για την τέταρτη γενιά που συνεχίζει την παραδοσιακή συνταγή.
Κρέμα γευστική με έντονη την παρουσία του γάλακτος, με υφή μαστιχωτή και κανταΐφι ροδοψημένο, τραγανό, με έντονο το άρωμα του πρόβειου βουτύρου. Σιροπιασμένο ανάλαφρα, χωρίς να σε λιγώνει. Δύσκολο να αντισταθείς στο δεύτερο κομμάτι.
Μαστρονικόλας, Καραολή & Δημητρίου 68, Πειραιάς, 210 4123783
Ο Μανδραγόρας
Όλος ο κόσμος των μπαχαρικών και των μυριστικών σε αγκαλιάζει μόλις περάσεις το κατώφλι του Μανδραγόρα. Στο ψυγείο μεζέδες από την Ελλάδα και στα ράφια όσπρια βιολογικά, λούπινα, φάβα Σαντορίνης, αρωματικά ρύζια, όλων των ειδών τα αλεύρια, ξηροί καρποί, τσάγια και καυτερό πιπέρι από το Χαλέπι.
Ο Μανδραγόρας, Γούναρη 14, Πειραιάς, 210 4172961
Προπολεμικόν
«Γεια σου, Πειραιά, αθάνατε, της εργατιάς κολόνα...»: οι στίχοι του τραγουδιού του ρεμπέτη Μιχάλη Γενίτσαρη πρωτοτραγουδήθηκαν στο Προπολεμικόν, ένα ταβερνάκι του Πειραιά που δηλώνει με την ονομασία του την ιστορία του. Στο υπόγειο του μαγαζιού τα βαρέλια ακόμη υποδέχονται το κρασί που φτιάχνεται εκεί για τους θαμώνες που αναζητούν αυθεντικότητα.
Οι πέτρινοι τοίχοι, τα βαριά σιδερένια ρολά, τα βαρέλια και οι παλιές φωτογραφίες γυρίζουν πίσω το ρολόι του χρόνου στο 1896, όταν πρωτολειτούργησε ως οινομαγειρείο, το οποίο έχτισαν καραβομαραγκοί που διέθεταν ένα από τα πρώτα καρνάγια στο Πέραμα.
Στον Μεσοπόλεμο το ανέλαβαν νέοι ιδιοκτήτες κι έγινε η μπακαλοταβέρνα του Τρίχα. Από αυτό εδώ το μαγαζί πέρασε και η πρώτη λαϊκή κομπανία, η περίφημη «τετράς η ξακουστή του Πειραιά», με τους Μάρκο Βαμβακάρη, Στράτο Παγιουμτζή, Ανέστη Δελιά και Γιώργο Μπάτη. Πολλά γνωστά ρεμπέτικα τραγούδια γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν ανάμεσα σε αυτούς τους πέτρινους τοίχους.
Προπολεμικόν, Δερβενακίων 22, Αγ. Διονύσιος, Πειραιάς, 210 4629229
Τα 4 αδέλφια
Το παραδοσιακό ελληνικό εστιατόριο «Τα 4 αδέλφια» βρίσκεται στην ίδια θέση στο Πασαλιμάνι από τις αρχές τις δεκαετίας του '50 και μπορεί να μην ανήκει στον αρχικό του ιδιοκτήτη, είναι όμως σίγουρο ότι τραβάει τις οικογένειες με τα πολλά αδέλφια, αφού στο πέρασμα του χρόνου παρέμεινε μια επιχείρηση που τη δούλευαν μεγάλες οικογένειες.
Στην κουζίνα οι αυθεντικές σφυρήλατες κατσαρόλες κοχλάζουν πάνω στη φωτιά από νωρίς το πρωί για τους σταθερούς πελάτες. Το μενού παραμένει σταθερά ελληνικό, με συνταγές παραδοσιακές. Το φαγητό που μαγειρεύεται είναι σπιτικό και οι θαμώνες του προέρχονται από όλες τις τάξεις, μπορεί να συναντήσεις από εργάτες μέχρι υπουργούς Εμπορικής Ναυτιλίας.
«Τα 4 αδέλφια», Σωτήρος 48, Πασαλιμάνι, 210 4115233
Αλλαντικά «Ο Γιώργος»
Καθώς πλησιάζεις στη Στοά Πολίτου στον Πειραιά η μυρωδιά του παστουρμά σε σέρνει από τη μύτη μέχρι την είσοδο του μαγαζιού «Ο Γιώργος» του Αράμ Αβακιάν. Τέσσερις γενιές αφοσιωμένων στην τέχνη του αρμένικου παστουρμά. Μια ιστορία της οποίας οι αυθεντικές ρίζες της ξεκινούν με τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν ο Αράμ Αβακιάν ήρθε από την Καισάρεια κι εγκαταστάθηκε στην παλιά Κοκκινιά.
Στον παστουρμά του Αράμ και στα σουτζούκια μυήθηκαν χιλιάδες πελάτες, Πειραιώτες και Αθηναίοι, που τα προμηθεύονταν και συνεχίζουν να το κάνουν από το μαγαζί στην Παλαιά Αγορά. Ο παστουρμάς είναι χειροποίητος. Η ιδανική αναλογία των μπαχαρικών είναι το μυστικό που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Αλλαντικά «Ο Γιώργος», Δ. Γούναρη 21-23, Στοά Πολίτου, Πειραιάς, 210 4112881
Μαργαρώ
Η Μαργαρώ, μια δυναμική γυναίκα με καταγωγή από τη Μύκονο, το 1942 ξεκίνησε να μαγειρεύει σε μια μικρή ταβέρνα δίπλα στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά. Τα μαγειρευτά φαγητά της τιμούσαν όλοι οι εργάτες του λιμανιού. Τα χρόνια κύλησαν και η σκυτάλη πέρασε στον γιο της που διατήρησε την ονομασία της ταβέρνας, το «Μαργαρώ», αλλά τροποποίησε το μενού, κάτι που διατηρούν μέχρι σήμερα οι γιοι του ως τρίτη γενιά.
Σταθερές η κουζίνα και η ποιότητα. Ψάρια, μπαρμπούνια και φαγκριά, μόνο φρέσκα, γαρίδες και, όταν υπάρχουν, φρέσκες καραβίδες, σαλάτα χωριάτικη και χύμα κρασί. Στη Μαργαρώ όλα είναι απλά, δεν χρειάζεσαι κατάλογο, αφού είναι συγκεκριμένα τα πιάτα που σερβίρει ‒ ούτε καν πατάτες τηγανητές. Ένα ψαρομάγαζο-φετίχ.
«Μαργαρώ», Χατζηκυριάκου 126, Πειραϊκή-Πειραιάς, 210 4514226
Καράμπαμπας
Η Αθήνα και ο Πειραιάς έχουν γεμίσει κεμπαπτζίδικα, λίγα όμως έχουν τη στάμπα του αυθεντικού κι ένα μόνο τόσο ισχυρό και ξακουστό όνομα όσο ο Καράμπαμπας. Για να απολαύσεις τη γεύση του αξίζει να ταξιδέψεις μέχρι τη Δραπετσώνα. Πίτα τραγανή και αφράτη είναι η βάση στο πιάτο για μια μερίδα σουβλάκι. Παίζει όμως δυνατά και το σουτζούκι του.
Καράμπαμπας,Αγ. Δημητρίου 15-17, Δραπετσώνα, 210 4612068
Κρεοπωλείο «Ο Στέλιος»
Η ιστορία του κρεοπωλείου «Ο Στέλιος» πάει πίσω στο 1965 και σήμερα στο τιμόνι βρίσκονται οι γιοι του Νίκος και Μπάμπης Στραβαχιλλέας που έχουν αναζητήσει ψαγμένους κτηνοτρόφους για την προμήθεια ποιοτικών προϊόντων. Στο ανοιχτό παρασκευαστήριό τους ετοιμάζουν χειροποίητα μπιφτέκια από μοσχάρι, κοτόπουλο, γαλοπούλα, μπέργκερ με ελληνική γραβιέρα και καθημερινά φρέσκο ψωμί, για το μπέργκερ και πάλι.
Επίσης, ετοιμάζουν σμυρναίικα σουτζουκάκια και κεφτεδάκια, εξοχικό στη λαδόκολλα με ό,τι κρέας επιθυμείς, έτοιμες τηγανιές για μαγείρεμα από κοτόπουλο, διάφορα είδη ρολών από χοιρινό ή μοσχάρι, λουκάνικα με άρωμα πορτοκαλιού και ψαρονέφρι γεμιστό με τυρί και τυλιγμένο με μπέικον. Μπροστά σου πανάρονται τα σνίτσελ.
Κρεοπωλείο «Ο Στέλιος», λεωφ. Παπαναστασίου 37, Καστέλλα, 210 4120066
Χαλβαδοποιείο Κοσμίδη
Μια μπουκιά από τον χαλβά της Δραπετσώνας αρκεί για να αφεθείς στη γλυκιά γοητεία του, έτσι όπως λιώνει απαλά στο στόμα. Το εργαστήριο άνοιξε το 1924 ο Κώστας Μεζαρντάσογλου, Μικρασιάτης που εγκαταστάθηκε στη Δραπετσώνα μετά την Καταστροφή. Σήμερα το μαγαζί είναι η μοναδική χαλβαδοποιία που έχει απομείνει από τις πολλές που υπήρχαν άλλοτε στον Πειραιά. Η διαδικασία παραγωγής ακολουθεί τις παραδοσιακές προσταγές.
Χαλβαδοποιείο Κοσμίδη, Γαβρίλη Αγ. Δημητρίου 1, Δραπετσώνα, Πειραιάς, 210 4616448