ΘYMAMAI ΠΙΤΣΙΡΙΚΑΣ έναν θείο μου που κυκλοφορούσε με ένα αυτόματο DAF, ένα «αναπηρικό», όπως έλεγε πίσω από τις πλάτες του το σόι, αμφισβητώντας τις οδηγικές ικανότητες του συγγενή τους.
Επί πολλά χρόνια, το αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων συνδεόταν στο υποσυνείδητο του μέσου Έλληνα οδηγού με ατζαμοσύνη ή –στην καλύτερη περίπτωση– με τεμπελιά και με την πλήρη αδιαφορία για ενεργητική συμμετοχή στην οδήγηση.
Η αλήθεια είναι βέβαια, ότι τα συγκεκριμένα κλισέ βασίζονταν σε ορισμένες αλήθειες, καθώς τα αυτόματα σασμάν παλαιότερων τεχνολογιών δεν ήταν κατά κανένα τρόπο ανταγωνιστικά προς τα χειροκίνητα, ενώ έβγαζαν συχνά ζημιές που απαιτούσαν δαπανηρές επισκευές.
Η επέλαση των αυτόματων κιβωτίων δεν αποτελεί απλά μόδα, αλλά οφείλεται σε μία σειρά ανατροπών στις προδιαγραφές τους, που τα έχουν κάνει πολύ ελκυστικότερα για τον μέσο οδηγό.
Ένα όχημα με αυτόματο κιβώτιο προηγούμενων δεκαετιών κατανάλωνε σαφώς περισσότερα καύσιμα από ένα αντίστοιχο με χειροκίνητο κιβώτιο, οι αλλαγές των ταχυτήτων του γίνονταν πρόωρα ή καθυστερημένα, υστερούσε αισθητά σε επιδόσεις και κόστιζε πολύ ακριβότερα.
Σήμερα, παραδέχονται ακόμη και διάσημα ονόματα των μηχανοκίνητων σπορ, όπως ο Γερμανός πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής των ράλι Βάλτερ Ρερλ, ότι ούτε οι ίδιοι δεν θα μπορούσαν να αλλάζουν γρηγορότερα και αποδοτικότερα ταχύτητες από ένα σύγχρονο αυτόματο σαζμάν. Ο Ρερλ αναφέρει επίσης ως επιχείρημα υπέρ των αυτόματων κιβωτίων την άνεση που προσφέρουν, ιδιαίτερα στην κίνηση σε αστικό περιβάλλον, καθώς σε απαλλάσσουν από την ταλαιπωρία να πατάς συνέχεια συμπλέκτη.
Η επέλαση των αυτόματων κιβωτίων δεν αποτελεί λοιπόν απλά μόδα, αλλά οφείλεται σε μία σειρά ανατροπών στις προδιαγραφές τους, που τα έχουν κάνει πολύ ελκυστικότερα για τον μέσο οδηγό. Αν συγκρίνει κάποιος σήμερα τις μετρήσεις κατανάλωσης, θα διαπιστώσει ότι δεν παρατηρούνται πλέον ουσιαστικές διαφορές μεταξύ αυτόματων και συμβατικών κιβωτίων ταχυτήτων, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις επιταχύνσεις.
Να τονίσουμε, ότι ένα μοντέρνο αυτόματο κιβώτιο αξιοποιεί καλύτερα τις δυνατότητες ενός κινητήρα, καθώς μπορεί να διαθέτει 8, 9 ή ακόμη και 10 σχέσεις, όταν το μηχανικό σασμάν περιορίζεται σε 6.
Ταυτόχρονα, ένα καλό αυτόματο σασμάν αντέχει πλέον όσο και ένας κινητήρας, τη στιγμή που ένα χειροκίνητο θα χρειαστεί νομοτελειακά κάποια στιγμή αλλαγή συμπλέκτη, δίσκου πλατό, κ.λπ.
Φυσικά ένα αυτόματο Ι.Χ. έχει ακριβότερο κόστος κτήσης σε σχέση με ένα συμβατικό μοντέλο, ωστόσο και εδώ έχει μειωθεί σημαντικά η ψαλίδα ανάμεσα στις τιμές τους. Μην ξεχνάμε, ότι ένα σημαντικό μέρος αυτής της διαφοράς στην τιμή θα το πάρει πάλι πίσω ο κάτοχος του αυτόματου μοντέλου, όταν του πουλήσει ως μεταχειρισμένο ευκολότερα και σε καλύτερη τιμή σε σχέση με ένα αντίστοιχο όχημα με χειροκίνητο σασμάν.
Η ηλεκτροκίνηση και η αυτόνομη οδήγηση θα δώσουν επιπλέον ώθηση στα αυτόματα κιβώτια ταχυτήτων, που αποτελούν μονόδρομο για τις συγκεκριμένες τεχνολογίες στις οποίες ανήκει και το μέλλον.
Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι στις ΗΠΑ κυκλοφορούν ελάχιστα αυτοκίνητα με χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων και ότι ελάχιστοι Αμερικανοί ξέρουν να τα οδηγούν. Η συγκεκριμένη τάση αποτυπώνεται όμως εδώ και αρκετά χρόνια και σε σημαντικές ευρωπαϊκές αγορές, με αποτέλεσμα να ανακοινώνουν εταιρείες όπως η Mercedes ότι στο όχι μακρινό μέλλον θα απαρτίζεται όλος ο στόλος των νέων μοντέλων τους αποκλειστικά από οχήματα με αυτόματα σασμάν.
Πολλοί ταυτίζουν τα χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων με τη σπορ οδήγηση και θεωρούν, ότι βρίσκουν μεγαλύτερη απήχηση στις νεαρότερες ηλικίες. Πρόκειται περί λάθους, καθώς σε έρευνα του διεθνούς ινστιτούτου έρευνας YouGov προέκυψε ότι στην ηλικιακή κατηγορία 25 έως 34 ετών προτιμούσε μόνον το ένα τρίτο των ερωτηθέντων να αλλάζει μόνο του σχέσεις στο αυτοκίνητό του.
Το συγκεκριμένο ποσοστό αυξάνεται σε σχεδόν 43% στην κατηγορία 35 έως 44 ετών, αγγίζει το 50% στους 45 έως 54 ετών και από εκεί και πάνω παρατηρείται μία ελαφρά μείωση. Έτσι επιβεβαιώνονται έμμεσα όλες οι διεθνείς έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες η σχέση των σημερινών νέων με το αυτοκίνητο βασίζεται κυρίως στον πραγματισμό και δεν είναι τόσο ερωτική, όπως στις μεγαλύτερες ηλικίες.