OΛΟΙ ΞΕΡΟΥΜΕ πως η κατάσταση είναι πρωτόγνωρη, ότι σε όλο τον κόσμο βαδίζουν βλέποντας και κάνοντας, ότι οι επιστήμονες έκαναν ότι ήταν δυνατό στον πιο συντομο χρόνο για να φτιαχτούν τα εμβόλια, αλλά η εμπιστοσύνη του κόσμου σε αυτά είναι ίσως ο πιο κρίσιμος παράγοντας. Και η εμπιστοσύνη των ανθρώπων, τουλάχιστον όσο αφορά στο εμβόλιο της Οξφόρδης- AstraZeneca, έχει πληγεί. Αυτό είναι φανερό και από την χαμηλή συμμετοχή στις ηλικίες 60-64, στις οποίες μόλις το 47% είτε έχει κάνει μία δόση εμβολίου ή έχει κλείσει ραντεβού για να εμβολιαστεί.
Η ανησυχία των πολιτών είναι φυσικά δικαιολογημένη όταν κάθε μέρα, εδώ και αρκετό καιρό, πληροφορούνται ότι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναστέλλουν τους εμβολιασμούς με αυτό σε κάποια ηλικιακή ομάδα (όχι πάντα την ίδια) και ακούνε τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, τις εθνικές επιτροπές των κρατών και επιστήμονες να ανακοινώνουν εκτιμήσεις και απόψεις συχνά αντιφατικές μεταξύ τους ή και αναιρώντας όσα είχαν πει πριν.
Στη μάχη κατά της πανδημίας δεν περισσεύει κανένα εμβόλιο σε αυτή τη φάση. Αντιθέτως, το πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι ότι τα εμβόλια δεν επαρκούν και η κατάσταση επείγει, γιατί κάθε μέρα χάνονται ζωές από την covid-19.
Οσες διαφοροποιήσεις και αν υπάρχουν στην κοινότητα, όλοι οι επιστήμονες συναινούν ότι οι κίνδυνοι θρομβώσεων που φαίνεται να σχετίζονται με το εμβόλιο αυτό, είναι ελάχιστοι και πολύ μικρότεροι από το να μην εμβολιαστεί κάποιος. Πολλοί επιστήμονες μάλιστα, αναφέρουν ότι οι όποιοι κίνδυνοι από το εμβόλιο για τον κορωνοιό δεν είναι περισσότεροι από ότι για όλα τα άλλα κοινά εμβόλια (για γρίπη, ιλαρά κ.α).
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί μόλις ένα περιστατικό που πιθανόν να σχετίζεται με την παρενέργεια του ΑΖ σε 346.000 εμβολιασμούς που έχουν γίνει με το εμβόλιο αυτό στη χώρα μας.
Ο Ευάγγελος Μανωλόπουλος, καθηγητής Φαρμακολογίας στο ΔΠΘ, μιλώντας στην ΕΡΤ ανέφερε πως είναι “είναι σαφές ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση ενός σπάνιου τύπου θρόμβωσης με το εμβόλιο της AstraZeneca. Πολύ σπάνιο βέβαια αλλά φαίνεται ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση “. Επισήμανε ωστόσο ότι “Είναι ένα πολύ χρήσιμο και κρίσιμο εμβόλιο και δεν είναι απλό να το βγάλουμε από την φαρέτρα μας ή να σταματήσουμε τη χρήση του” και “άρα πρέπει να καθοριστεί σαφώς υπό ποιες προϋποθέσεις είναι ασφαλές” αναφέροντας ότι “τα ανησυχητικά περιστατικά αφορούν στη μεγάλη τους πλειοψηφία γυναίκες σε ηλικία κάτω των 60 ετών”.
Ο καθηγητής και μέλος της Επιτροπής Εμβολιασμών Γιώργος Χρούσος, μιλώντας κι αυτός στην ΕΡΤ, ανέφερε πως “Ξέρουμε ότι ένας στο εκατομμύριο παθαίνει θρόμβωση. Αυτό ισχύει και για το εμβόλιο της AstraZeneca και για τα άλλα εμβόλια. Πριν από λίγες μέρες βρέθηκε και η αιτία αυτού του παρά πολύ σπάνιου συνδρόμου. Είναι αυτοάνοσο, παράγονται αντισώματα κατά των θρομβοκυττάρων τα οποία παράγουν τα αιμοπετάλια, συνεπώς επηρεάζεται η πήξη του αίματος”.
Ο καθηγητής απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε ότι αν η σπάνια αυτή παρενέργεια εκδηλωθεί σε κάποιον, μπορεί να την εντοπίσει από τα συμπτώματα και να πάει κατευθείαν στο νοσοκομείο όπου υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστεί σωστά. Συμβαίνει σε πολλά εμβόλια, είπε, όπως της γρίπης, της ιλαράς και μάλιστα πιο συχνά από ότι στα εμβόλια κατά της covid. Οσο για τα συμπτώματα από τα οποια μπορεί κανείς να εντοπίσει την παρενέργεια, αυτά είπε ότι είναι -μετά από 4-16 μέρες, πρήξιμο, πόνος στην κοιλιά, στο κεφάλι και γενικά όταν καταλαβαίνει κανείς ότι κάτι δεν πάει καλά. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να πάει στο νοσοκομείο, όπου θα λάβει την κατάλληλη θεραπεία και μπορεί να αντιμετωπιστεί. Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία έχει σχετική ανάρτηση και στο σάιτ της επισήμανε, ενώ στην ερώτηση αν θα συμβούλευε την κόρη του να κάνει ή όχι το εμβόλιο της AstraZeneca, απάντησε ότι η κόρη του έχει ήδη κάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου, στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί μόλις ένα περιστατικό που πιθανόν να σχετίζεται με την παρενέργεια του ΑΖ σε 346.000 εμβολιασμούς που έχουν γίνει με το εμβόλιο αυτό στη χώρα μας.
Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας σε διάλεξη του στην Ακαδημία Αθηνών, με θέμα «Πανδημία SARS-COV-2: Η επιστήμη συνοδοιπόρος με την αβεβαιότητα στην αναζήτηση της αλήθειας» είπε ότι στο χειρότερο σενάριο υπάρχει μία πιθανότητα παρενέργειας θρόμβωσης στους 100 χιλιάδες εμβολιασμούς, ενώ η πιθανότητα θρόμβωσης στα σοβαρά περιστατικά της νόσου είναι έως και 69%.
Ο Αχιλλέας Γραβάνης, καθηγητής Φαρμακολογίας, με πλούσιο ερευνητικό έργο στις ΗΠΑ, εκτιμά ότι η συζήτηση για τις σπανιότατες, όπως λέει, παρενέργειες του εμβολίου της AstraZeneca, αποπροσανατολίζει τους πολίτες και καθυστερεί τον εμβολιασμό, αυξάνοντας την θνητότητα και την χρόνια νοσηρότητα της COVID-19 στη χώρα μας. Σε πρόσφατη ανάρτηση του στο facebook έγραψε:
“Απελπισία. Αυτό νιώθω όταν άνθρωποι μορφωμένοι και έξυπνοι δεν αντιλαμβάνονται την προτεραιότητα της χώρας αυτήν την πρωτόγνωρη συγκυρία: αν όλοι οι κάτοικοι της χώρας εμβολιαστούν με AstraZeneca με δυο δόσεις στα 10.000.000 (20.000.000 δόσεις) ίσως έχουμε 8-10 θανάτους από immune thrombopenic thrombosis (αν αποδειχθούν ότι οφείλονται στο εμβόλιο, ΕΜΑ). Στην Μεγάλη Βρετανία παρατηρήθηκαν 7 θάνατοι σε 18.100.000 δόσεις (0,38/εκατομμύριο, MHRA, UK). Αυτήν την στιγμή χάνουμε 70 ασθενείς ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ (ΕΟΠΥ) και ίσως οι θάνατοι αυξηθούν σε 100. Η συζήτηση για τις σπανιότατες παρενέργειες (ΑΝ αποδειχθούν ότι οφείλονται σε αυτό) του εμβολίου της AstraZeneca, αποπροσανατολίζει τους πολίτες και καθυστερεί τον εμβολιασμό, αυξάνοντας την θνητότητα και την χρόνια νοσηρότητα της COVID-19 στη χώρα μας. Οι θάνατοι στην Αμερική που οφείλονταν στη χρόνια χρήση ΜΣΑΦ/ασπιρίνης είναι μεταξύ 21,0 και 24,8 θανάτων/εκατομμύριο, αντίστοιχα (Angels et al, J Gastrenterol. 2005).
Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας είναι καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και επικεφαλής του τμήματος θρόμβωσης στο νοσοκομείο Tenon στην Γαλλία, η οποία έχει σταματήσει να εμβολιάζει με το AstraZeneca ηλικίες μικρότερες των 55 ετών. “Η συχνότητα εμφάνισης φλεβικής θρομβοεμβολικής νόσου είναι συχνότερη χωρίς εμβόλιο παρά με εμβόλιο” λέει και αναφέρει ότι “στο γενικό πληθυσμό εκδηλώνεται σε 1,8 ανά 1.000 ανθρώπους, ενώ μέχρι σήμερα στην Ευρώπη έχουν αναφερθεί 30 περιπτώσεις ανά 5 εκατομμύρια ανθρώπους που εμβολιάστηκαν με το AstraZeneca κι επίσης έχει αναφερθεί εμφάνιση θρόμβωσης και με το εμβόλιο της Pfizer.
Σε άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde που αναδημοσιεύθηκε στην Καθημερινή γράφει: “Ας υποθέσουμε, για διδακτικούς λόγους, ότι ο εμβολιασμός έχει άμεση συνέπεια τη θρόμβωση (σημείωση: αυτή η θέση όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά είναι απολύτως λάθος καθώς η παθογένεση της θρόμβωσης είναι πολυπαραγοντική). Στην περίπτωση αυτή θεωρούμε ότι η χορήγηση του όποιου εμβολίου που περιέχει την πρωτεΐνη ακίδα (AstraZeneca Pfizer, Moderna, J&J, ρωσικό, κινεζικό κ.λπ.), προκαλεί στον εμβολιασμένο πολίτη μια κλασική φλεγμονώδη αντίδραση η οποία οδηγεί σε πυροδότηση της υπερπηκτικότητας, που είναι μία από τις τρεις αναγκαίες συνθήκες για τη θρόμβωση. Ομως, εάν ο ίδιος πολίτης, χωρίς να εμβολιαστεί, προσβληθεί από τον κορωνοϊό θα παρουσιάσει σοβαρή COVID-19 με δραματικές συνέπειες”.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα έως τώρα δημοσιευμένα επιστημονικά δεδομένα, το εμβόλιο της AstraZeneca πυροδοτεί έναν ιδιαίτερο μηχανισμό που οδηγεί στην θρόμβωση, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων που οδηγεί στην ελαττωση τους (θρομβοπενία). “Ο μηχανισμός αυτός είναι αλλεργικός, η ενεργοποιηση του οδηγεί σε θρομβώσεις που έχουν σπάνια εντόπιση (πχ θρόμβωση ενδοεγκεφαλικών φλεβωδών κόλπων). Εάν αυτή η αλλεργική αντίδραση δεν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να έχει μοιραία αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αυτή η επιλοκή δεν έχει περιγραφεί μέχρι σήμερα σε πολίτες που εμβολιάστηκαν με το mRNA εμβόλια (Pfizer, Moderna) ούτε και σε πολίτες που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο Sputnik V.”
Ο καθηγητής Γεροτζιάφας υποστηρίζει ότι χρειάζεται να ενεργοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό η φαρμακοεπαγρύπνηση σε κάθε χώρα. “Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η απόφαση της Γαλλικής και της Γερμανικής κυβέρνησης να διακόψουν τον εμβολιασμό με το εμβόλιο της ΑΖ για τις ηλικίες κάτω των 55 ετών είναι ορθή”. Επίσης αισιοδοξεί ότι σύντομα θα έχουμε σαφέστερη εικόνα για το προφίλ των ανθρώπων που κινδυνεύουν να πάθουν θρόμβωση. Με τα σημερινά δεδομένα οι θρομβώσεις που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca δεν είναι ίδιες με αυτές που εμφανίζονται σε κάποιους ανθρώπους που κάνουν π.χ το εμβόλιο της Pfizer.
Ο ειδικός στις θρομβώσεις γιατρός συμβουλεύει να μην αρχίσει ο κόσμος να παίρνει μόνος του ασπιρίνες, ηπαρίνες ή άλλα αντιθρομβωτικά πριν ή μετά το εμβόλιο γιατί “Όταν παίρνουμε αντιθρομβωτικά (όταν υπάρχει ένδειξη) ο κίνδυνος σοβαρής αιμορραγίας είναι από 1% και επάνω. Αν δεν υπάρχει ένδειξη, ο κίνδυνος σοβαρής αιμορραγίας πολλαπλασιάζεται”.
Εμβολιάστηκαν με AstraZeneca για να πείσουν τον κόσμο
Τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όλο και περισσότεροι επιλέγουν να κάνουν το εμβόλιο της Οξφόρδης-AstraZeneca. O καθηγητής Πολιτικής της Υγείας, Ηλίας Μόσιαλος, ήταν από τους πρώτους που το επέλεξε. Πριν από λίγες μέρες ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης εμβολιάστηκε με αυτό χωρίς δισταγμό όπως ανέφερε, γιατί είχε εμπιστοσύνη σε αυτό που έλεγαν οι Έλληνες επιστήμονες, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. “ Έτυχε να έχω ραντεβού για τον εμβολιασμό, σύμφωνα με την ηλικιακή μου ομάδα, στις 16 Μαρτίου. Την επομένη δηλαδή που οι μισές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία κ.ά.) ανέστειλαν τη χορήγησή του. Δεν θα ισχυριστώ ότι άκουσα την είδηση και την προσπέρασα. Αλλά δεν κλονίστηκα τόσο, ώστε να μην προσέλθω για τον εμβολιασμό μου” έγραψε σε μια αναλυτική ανάρτηση του στο fb λίγες μέρες μετά.
Στην ΕΕ το αλαλούμ και η έλλειψη κοινής στρατηγικής γύρω (και) από το θέμα αυτό συνεχίζονταιι, αλλά όλο και περισσότερα κράτη μέλη επιλέγουν να εμβολιάζουν με το AstraZeneca άτομα άνω των 60 ετών καθώς κρίνεται πιο ασφαλές.
ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ, τη χώρα που ανέδειξε περισσότερο από κάθε άλλη ίσως (κάποιοι την κατηγορούν για πολιτική σκοπιμότητα) το πρόβλημα της ΑΖ, όλο και περισσότερες προσωπικότητες από την πολιτική και την επιστήμη εμβολιάζονται με το εμβόλιο αυτό για να πείσουν τον κόσμο ότι δεν πρέπει να το φοβάται. Πριν από λίγες μέρες εμβολιάστηκε με αυτό ένας από τους πιο γνωστούς πολιτικούς της αριστερας ο Gregor Gysi και ανάρτησε και φωτογραφία από τον εμβολιασμό.
O γερμανός Καρλ Λάουτερμπαχ επίσης, επιδημιολόγος και ηγετικό στέλεχος του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος επέλεξε και αυτός να εμβολιαστεί με το εμβόλιο της Astrazeneca.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να συντάσσεται με τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) και να μην χαράσσει διαφορετική στρατηγική στο θέμα αυτό.
Ο ΕΜΑ μεταξύ άλλων έχει ζητήσει νέες μελέτες και εκτιμά ως μία πιθανή εξήγηση για τον συνδυασμό θρομβώσεων, χαμηλών αιμοπεταλίων την ανοσολογική απόκριση και ότι οι κίνδυνοι από το εμβόλιο AstraZeneca εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες νεότερης ηλικίας.
Η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών έχει δηλώσει ότι σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων η αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη υπερτερεί σημαντικά έναντι της εξαιρετικά μικρής πιθανότητας εμφάνισης αυτού του συνδρόμου με τη θρόμβωση, ενώ η συσχέτισή του με το εμβόλιο είναι υπό διερεύνηση. Καθησύχασε μάλιστα τους Έλληνες δηλώνοντας ότι η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών σε συνεργασία με την Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, όπως και η Νευρολογική Εταιρεία ανεξάρτητα, έχουν προβεί στη συγγραφή οδηγιών για την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση του σπάνιου αυτού συνδρόμου.
Η Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία συνιστά σε άτομα τα οποία έχουν θρομβοπενία (κάτω από 150.000 αιμοπετάλια) ή θρόμβωση, να έχουν πιο στενή ιατρική παρακολούθηση και αν υπάρχει κλινική συμπτωματολογία, να προχωρούν σε αιματολογικό έλεγχο ή πηκτικολογικό για έγκαιρη διάγνωση.
Από την εταιρεία AstraZeneca, σύμφωνα με τον γ.γ Υγείας, Μάριο Θεμιστοκλέους, η Ελλάδα περιμένει περίπου 450.000 δόσεις για τον Απρίλιο, καθώς άλλες τόσες για τον Μάιο και τον Ιούνιο.