Το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Γιώργου Κοτανίδη Όλοι μαζί, τώρα, που μόλις κυκλοφόρησε, καταγράφει για πρώτη φορά την ιστορία του Ελεύθερου Θεάτρου, μιας πρωτοποριακής θεατρικής ομάδας που εμφανίστηκε στη διάρκεια της χούντας στην Ελλάδα. Ανεβασμένη λίγο πριν απ’ την εξέγερση του Πολυτεχνείου, μια απ’ τις επιθεωρήσεις του Ελεύθερου Θεάτρου που είχε σημειώσει μεγάλη επιτυχία καθώς στιγμάτιζε την αδιαφορία πολλών Ελλήνων για τις τότε σοβαρές εξελίξεις ονομαζόταν Κι εσύ χτενίζεσαι. Την ώρα που εγκυμονούνται μεγάλες αλλαγές σε όλο τον κόσμο, η σημερινή Ελλάς κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Οι διεθνείς εξελίξεις θα μπορούσαν να συνοψιστούν στο ερώτημα που έθεσε την Κυριακή με τον τίτλο της η εφημερίδα «Journal du Dimanche»: «Θα τη βγάλει το ευρώ μέχρι τα Χριστούγεννα;». Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά: μετά την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, η Ιταλία κλήθηκε την Παρασκευή να πληρώσει για τα νέα διετή ομόλογά της επιτόκιο 7,8%, ενώ μόλις τον προηγούμενο μήνα το επιτόκιο δανεισμού ήταν 4,6%. Την ίδια μέρα οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης υποβίβαζαν την πιστοληπτική ικανότητα του Βελγίου, ενώ έριχναν αυτήν της Πορτογαλίας στην κατηγορία των σκουπιδιών(πρωτοπόρα Ελλάδα).
Καμιά χώρα, ακόμα κι αν πρόκειται για την Ιταλία, της οποίας η οικονομία συγκαταλέγεται στις 8 ισχυρότερες του πλανήτη, δεν μπορεί να δανειστεί με τόσο υψηλά επιτόκια. Όπως η Ιταλία είχε ήδη τον ... Παπαδήμο της, τα πολιτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης είχαν εξαντληθεί. Θα πρέπει, λοιπόν, να ληφθούν μέτρα πανευρωπαϊκού χαρακτήρα, από την έκδοση ευρωομολόγων μέχρι το τύπωμα νέου χρήματος και την άμεση παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μέτρα που η παντοδύναμη πλέον κυρία Μέρκελ απορρίπτει. Αν όμως δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, το ευρώ θα καταρρεύσει σ’ έναν μήνα, προειδοποιούσε η γαλλική «Journal du Dimanche». Οι «Financial Times» της Μεγάλης Βρετανίας, που μισούν θανάσιμα το ευρώ, του έδινε διορία μια εβδομάδα.
Απέναντι σ’ αυτήν τη νέα πραγματικότητα, όλοι στην Ευρώπη ετοιμάζουν τα περίφημα plan B τους. Άλλοι μιλούν για ευρωομόλογα πολυτελείας, που θα προστατεύσουν τις δημοσιονομικά υγιείς χώρες της ευρωζώνης από τη μόλυνση. Στο Βερολίνο συνάντησα τον πρώην πρόεδρο του γερμανικού Συνδέσμου Βιομηχάνων που κάνει εκστρατεία σε όλη τη χώρα υπέρ του «βορειοευρώ», απ’ το οποίο ζητά να αποκλειστεί ακόμα και η Γαλλία. Πολλοί, ιδίως στην Ιταλία, υποστηρίζουν ότι η έξαρση της κρίσης είναι τεχνητή, ότι κανέναν δεν συμφέρει να καταρρεύσει η ευρωζώνη και πραγματικός στόχος είναι να δεχτούν αδιαμαρτύρητα τα νέα πακέτα λιτότητας πρώτα οι Ιταλοί και μετά όσοι έχουν σειρά. Μια διεθνής τράπεζα έκανε μελέτες ακόμα και για την αξία κάποιας νέας δραχμής, αν η Ελλάδα αναγκαστεί ν’ αποχωρήσει από την ευρωζώνη. Οι μόνοι που δεν φαίνονται ν’ ανησυχούν είναι οι Έλληνες.
Εδώ ο δημόσιος «διάλογος» είναι εκτός τόπου και χρόνου. Όλη την προηγούμενη εβδομάδα το ερώτημα ήταν αν θα υπογράψει ο Σαμαράς, ενώ τους πολιτικούς παρατηρητές απασχολεί σοβαρά αν ο Παπανδρέου θα παραμείνει στο ΠΑΣΟΚ ή θα συνεχίσει το εθνοσωτήριο έργο του από άλλο μετερίζι. Πάνω στην αναμπουμπούλα, ο υφυπουργός-μπουμπούκος πλακώθηκε δημοσίως με τον Παπουτσή με αφορμή το μεγάλο εθνικό θέμα που αφορά τις αρμοδιότητες του υπουργείου Ναυτιλίας και τη μεταφορά των γραφείων του σε άλλο κτίριο. Τέτοια προχωρημένα πράγματα!
Προκειμένου να τη χειρίζονται τύποι όπως οι παραπάνω, σκέφτομαι καμιά φορά ότι είναι καλά που θα αποφασίσουν άλλοι για την τύχη της δικής μας χώρας. Το θετικό απ’ αυτή την ολόπλευρη κρίση είναι ότι απέδειξε πως όλοι στον ίδιο Τιτανικό ταξιδεύουμε, απλώς εμείς είμαστε στ’ αμπάρια και άλλοι στην πρώτη θέση. Θέλετε να ξέρετε τι θα γίνει; Αυτές τις μέρες το Παρίσι θα προσπαθήσει να πουλήσει κάπου 4 δισ. ομόλογα και αυτό είναι ένα καλό τεστ που θα δείξει αν η κρίση της ευρωζώνης είναι διαχειρίσιμη.