Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Mania Tekou: Ο μελαγχολικός θάνατος ενός ψεύτικου προφίλ

Πώς αντιδράμε όταν αποκαλύπτεται ξαφνικά ότι μια επιφανής και εκλεκτή «φίλη» μας στο Facebook, δεν υπήρξε ποτέ;

Mania Tekou: Ο μελαγχολικός θάνατος ενός ψεύτικου προφίλ



ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΝΤΟΝΕΣ ΑΝΑΤΑΡΑΞΕΙΣ σε ένα “influential” κομμάτι της ελληνικής κοινότητας του Facebook, αφότου αποκαλύφθηκε την περασμένη Παρασκευή, με μακάβριο και γκροτέσκο τρόπο, ότι ένα από τα πιο εκλεκτά προφίλ του χώρου ήταν ψεύτικο, στημένο, μούφα, καπνός. Η Mania Tekou, φορέας ελκυστικών αντιφάσεων, εστέτ αλλά και γενναιόδωρη, ευρέως καλλιεργημένη αλλά όχι σνομπ, μεγαλοαστή αλλά με καταβολές από την ανανεωτική αριστερά (of course), ένας φάρος για πολλούς χρήστες στην τοξική ομίχλη και την εργαλειακή αντίληψη που κατακλύζουν το μέσο, δεν υπήρξε ποτέ. Με τις υγείες μας. 

Ναι ήμουν κι εγώ φίλος της «εκλιπούσης» – θα μπορούσαμε να κάνουμε μια ομάδα αλληλοϋποστήριξης όλοι εμείς οι προδομένοι – και με δυσάρεστη έκπληξη είδα ξαφνικά πριν από τρεις μέρες να περνά από μπροστά μου στην οθόνη το προφίλ της περιφέροντας μια ανακοίνωση συγγενικού προσώπου υπέθετε κανείς, στα αγγλικά, η οποία μας πληροφορούσε ότι η «φίλη» μας είχε αποβιώσει, θύμα της βαριάς ασθένειας που εσχάτως την ταλαιπωρούσε. Βροχή από κάτω, οι πένθιμες αντιδράσεις και τα συλλυπητήρια μηνύματα. 

Μπορεί να λειτουργήσει ως υπηρεσία αφύπνισης που μας υπενθυμίζει πως το ότι έχουμε φτάσει να ξοδεύουμε τόσο χρόνο και τόση συναισθηματική ενέργεια στο παράλληλο σύμπαν προσδοκιών, διεγέρσεων και ψευδαισθήσεων της ψηφιακής ύπαρξης, που στην παρούσα συνθήκη ειδικά έχει υποκαταστήσει σε τρομακτικό βαθμό την πραγματική, μόνο σε απογοητεύσεις, παρεξηγήσεις, παρανοήσεις και παράνοιες μπορεί να οδηγήσει.

Βιαζόμουν νομίζω και άφησα μόνο ένα θλιμμένο emoji, ένα αμήχανο και φευγαλέο «λυπάμαι». Άλλοι και άλλες βρήκαν τον χρόνο να γράψουν κάτι στα σχόλια, ενώ κάποιοι μετέφεραν το πένθος στα δικά τους προφίλ, θρηνώντας την απώλεια ενός σπάνιου «διαμαντιού» μέσα στον βούρκο της κοινωνικής δικτύωσης. Λίγες ώρες μετά, αποκαλύφθηκε ότι επρόκειτο απλά για την βιαστική αυλαία μιας περίτεχνης φάρσας που είχε ολοκληρώσει τον φαύλο κύκλο της. Το προφίλ είχε εξαφανιστεί. Όλα εκείνα τα like, οι καρδούλες και τα χαχά που ανταλλάξαμε με την «εκλιπούσα», χάθηκαν για πάντα στον ψηφιακό αιθέρα.   

  

Τρικυμία σε σφηνάκι, θα πει κάποιος. Από ψεύτικα προφίλ, από ψευδώνυμα, από ανεξάρτητα τρολ, άλλο τίποτα. Κι όμως, οι αντιδράσεις εκ μέρους όλων εμάς των «εξαπατημένων» ήταν έντονες, σκεπάζοντας οποιοδήποτε άλλο θέμα της επικαιρότητας. Έκπληξη, σοκ, δέος, οργή καθαρή, οργή μεταμφιεσμένη σε θυμηδία και αυτοσαρκασμό, μαζί με ποικίλες εκ των υστέρων αιτιάσεις, αναλύσεις και προεκτάσεις του φαινομένου… Δείγματα ίσως της εσωστρέφειας και της ακατάσχετης αυτοαναφορικότητας που τρώει τις κοινότητες του μέσου, η συγκεκριμένη περίπτωση όμως ήταν σα να χτύπησε μια βαθιά φλέβα, σκαλίζοντας υπαρξιακές ανασφάλειες και προκαλώντας μια σειρά από αναπάντητα ερωτήματα.  

Μα τόσο εύπιστοι είμαστε τελικά; Και πόσο ελεύθερο χρόνο έχουν κάποιοι άνθρωποι; Και ποια μπορεί να είναι τα κίνητρα (ειδικά όταν δεν είναι εμφανώς μικροπολιτικά) κάποιου ή κάποιας που στήνει με τόση επιμέλεια μια διακριτικά «επιδραστική» περσόνα στα social media; Και πώς θα πρέπει να το εκλάβουμε για να μην αισθανόμαστε εντελώς ηλίθιοι; Ως παθολογία; Ως άσκηση μυθοπλασίας; Φιλολογικό hoax; Καλλιτεχνική φάρσα; Κοινωνικό πείραμα; Περιπτωσιολογική μελέτη; Σάτιρα της ίδιας της φύσης ενός μέσου που ενισχύει τόσο ξεδιάντροπα τις πιο ναρκισσιστικές τάσεις μας; 

Από την άλλη, μπορεί να συνέβη και για καλό όλο αυτό, ασχέτως των προθέσεων του δημιουργού και επιμελητή του προφίλ. Μπορεί να λειτουργήσει ως υπηρεσία αφύπνισης που μας υπενθυμίζει πως το ότι έχουμε φτάσει να ξοδεύουμε τόσο χρόνο και τόση συναισθηματική ενέργεια στο παράλληλο σύμπαν προσδοκιών, διεγέρσεων και ψευδαισθήσεων της ψηφιακής ύπαρξης, που στην παρούσα συνθήκη ειδικά έχει υποκαταστήσει σε τρομακτικό βαθμό την πραγματική, μόνο σε απογοητεύσεις, παρεξηγήσεις, παρανοήσεις και παράνοιες μπορεί να οδηγήσει.