Θυμάμαι μια σκηνή από μια ταινία, δεν θυμάμαι ποια, αλλά θυμάμαι ότι ήταν ένα ζευγάρι μετά το σεξ, ξαπλωμένο στο κρεβάτι και, όπως σε κάθε τέτοια σκηνή που σέβεται τον εαυτό της, ο άντρας (σχεδόν ποτέ η γυναίκα, αν έχετε παρατηρήσει) ανάβει τσιγάρο.
Η γυναίκα τού λέει κάποια προβλήματα που αντιμετώπισε εκείνη την ημέρα και ο άντρας, σαφώς σε διαφορετική διάθεση, με αυτήν τη μετα-σεξιακή χαλάρωση αποτυπωμένη στο πρόσωπό του, ακόμα και στον τρόπο που τραβούσε τις τζούρες, γυρνάει και της λέει: «Don't worry, honey, it's a tough century for everybody».
H εισαγωγή αυτή δεν γράφτηκε για να συμφωνήσουμε όλοι μαζί στο πόσο μαλάκες μπορούμε να είμαστε οι άντρες μετά το σεξ ή και πριν, αν θέλετε, αλλά για να πιαστώ από αυτή την ατάκα και να γράψω ένα πολύ καταθλιπτικό άρθρο που, αν όλα πάνε καλά, μπορεί και να έχει μερικές νότες αισιοδοξίας στο τέλος.
Ζούμε, λοιπόν, σε έναν δύσκολο αιώνα. Αυτό είναι μια αλήθεια που δύσκολα αμφισβητείται. Δύσκολα, επίσης, αμφισβητείται το γεγονός ότι όλοι οι αιώνες μέχρι τώρα ήταν δύσκολοι, οπότε με αυτή την πολύ απλή διαδικασία καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ζωή είναι δύσκολη. Και αν, τουλάχιστον στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, είναι ένα το ζητούμενο, αυτό είναι το κυνήγι της προσωπικής ευτυχίας. Με ποιους τρόπους όμως; Ας τους δούμε έναν-έναν.
Η ευτυχία μέσα από την επαγγελματική επιτυχία είναι, επίσης, ένα μονοπάτι που δεν είναι σταθερό – εξάλλου, όποιος αφιερώνεται ψυχή τε και σώματι στη δουλειά του αφήνει πίσω την προσωπική του ζωή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αλλά ζει συνήθως με περισσότερο στρες από τον μέσο άνθρωπο.
Ο πιο διαδεδομένος ίσως είναι μέσω του χρήματος. Το χρήμα, η αλήθεια είναι, αγοράζει πολλά πράγματα. Ταξίδια, καλά φαγητά, καλή ζωή (αν και το καλό εδώ είναι πολύ σχετικό), ακριβά αυτοκίνητα, μεγάλα σπίτια, ακριβά ρούχα, ακριβά σχολεία και πανεπιστήμια για τα παιδιά σου κ.λπ. Το χρήμα αγοράζει και πολλά άυλα αγαθά, σου προσφέρει χρόνο και σου δίνει, καλώς ή κακώς, εξουσία. Όλα αυτά όμως συνηθίζονται.
Αν γεννήθηκες πλούσιος, ίσως και να μη σου δημιουργεί κανένα αίσθημα ευτυχίας η κατάστασή σου, αλλά μπορεί και να μην ικανοποιείσαι με τίποτα, αφού με ευκολία μπορείς να έχεις τα πάντα. Αν, από την άλλη, γεννηθείς ή ζήσεις φτωχός, δεδομένα έχεις έναν πολύ πιο δύσκολο δρόμο να διανύσεις σε αυτό το ανηφόρι που λένε ζωή.
Επίσης, η αναζήτηση της ευτυχίας μέσω άλλων ανθρώπων πολλές φορές δημιουργεί μια εμμονική κατάσταση, ανθρώπους ερωτομανείς που ψάχνουν απεγνωσμένα τον έρωτα και που στηρίζουν σχεδόν σαν εξαρτημένοι την ευτυχία τους στο άλλο τους μισό ή σε ανθρώπους που θεωρούν ότι μόλις δημιουργήσουν οικογένεια θα λύσουν όλα τα υπαρξιακά τους βάσανα και θα μεταμορφωθούν από τη μια στιγμή στην άλλη σε τρομερά ευτυχισμένα πλάσματα.
Όμως οι έρωτες τελειώνουν, που λέει και το τραγούδι, και μέχρι να τελειώσουν πληγώνουν, και όσο περισσότερο στηρίζεσαι σε άλλους ανθρώπους, τόσο πιο πιθανό είναι να σε απογοητεύσουν. Και τα παιδιά, παρότι είναι φανταστικά μικρά πραγματάκια που θες να τα πασπατέψεις και να τους κάνεις γούτσου-γούτσου, έρχονται μαζί με ένα σωρό υποχρεώσεις και τρέξιμο και κούραση και αγωνία και, τέλος πάντων, δεν ξέρω πώς να το πω πιο ξεκάθαρα, τα παιδιά από μόνα τους δεν αρκούν για να φέρουν την ευτυχία.
Η ευτυχία μέσα από την επαγγελματική επιτυχία είναι, επίσης, ένα μονοπάτι που δεν είναι σταθερό – εξάλλου, όποιος αφιερώνεται ψυχή τε και σώματι στη δουλειά του αφήνει πίσω την προσωπική του ζωή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αλλά ζει συνήθως με περισσότερο στρες από τον μέσο άνθρωπο.
Τελευταίους αφήσαμε τους φίλους μας της θετικής ενέργειας, αυτούς τους new age αισιόδοξους συνεχιστές των ανατολικών θρησκειών, τους ανθρώπους που θα τους πεις «ρε συ, σήμερα με απολύσανε και, όπως γυρνούσα σπίτι, τράκαρα κι έμεινα παράλυτος και το βράδυ πέθανε η μάνα μου από μια πολύ σπάνια αρρώστια που μάλλον την έχω κι εγώ γιατί είναι κληρονομική» και αυτοί θα σου απαντήσουν «έλα, ρε, ξεκόλλα, χαμογέλα λίγο και όλα θα πάνε καλύτερα», αυτοί που αρνούνται να αποδεχτούν ότι η ζωή είναι δύσκολη και ότι η ευτυχία είναι μια πρόσκαιρη κατάσταση και θεωρούν ότι το μόνο που χρειάζεται για να είμαστε ευτυχισμένοι είναι να σκεφτόμαστε θετικά. Μιλάμε για την αποθέωση της ηλιθιότητας.
Όπως και να 'χει, ο αιώνας που ζούμε είναι δύσκολος. Τρομερά δύσκολος, και αυτό δεν το λέω γι' αστείο. Η ζωή του μέσου Δυτικού ανθρώπου είναι γεμάτη στρες και τρέξιμο και οι αποτυχίες είναι συνήθως περισσότερες από τις επιτυχίες.
Αν κάτι μπορεί να βοηθήσει, λοιπόν, είναι η συνειδητοποίηση ότι το αέναο κυνήγι της ευτυχίας το πιθανότερο που μπορεί να προκαλέσει είναι δυστυχία, καθώς η ευτυχία είναι μια πρόσκαιρη κατάσταση που καλό θα ήταν να μην την κυνηγάμε εμμονικά, αλλά, από την άλλη, όποτε τη βρίσκουμε να της αλλάζουμε τα φώτα και όποτε μας τυχαίνουν όμορφες στιγμές να τις ζούμε όσο πιο ωραία μπορούμε.