Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Η Σοφία Φιλιππίδου αφηγείται τη ζωή της

Ηθοποιός. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, ζει στα Εξάρχεια. Αγαπάει το φιζίκ της - το γωνιώδες πρόσωπο, την αιγυπτιακή μύτη, το αξάν...

Η Σοφία Φιλιππίδου αφηγείται τη ζωή της

 

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασα και έπαιξα για πρώτη φορά θέατρο εκεί. Το ότι έφυγα ήταν μια έκρηξη ελευθερίας. Από τότε που άρχισα όλοι μου έλεγαν ότι πρέπει να κατέβω στην Αθήνα.

 

Δίδασκα γερμανικά. Τότε έπεσε και μια μονιμοποίηση στα ΤΕΙ που με τρόμαξε. Δεν πήγα ποτέ να διδάξω ξανά. Ήταν μια καλή αφορμή για ν' αποφασίσω ότι δεν θέλω να γίνω δημόσιος υπάλληλος. Υπέκυψα σε μια πρόσκληση ενός φίλου και ήρθα στην Αθήνα. Υποτίθεται για μια παράσταση, αλλά δεν γύρισα πίσω.

 

Δεν καταλάβαινα ότι πρέπει να κάνω θέατρο. Ήξερα μόνο ότι πρέπει να παίζω για να επιβιώνω. Μέσα στο πλαίσιο του να δω τι θέλω να γίνω μου προέκυψε το θέατρο.

 

Τελικά πέρασαν 25 χρόνια και νομίζω πως αυτή η αντανακλαστική κίνηση ήταν σωστή. Ήταν απαραίτητο για την επιβίωσή μου. Εκτός από αυτό, το είχα και μεγάλη ανάγκη μέσα μου. Να γίνει αυτή η κίνηση. Αυτή η απόδραση. Όλα φυλακή είναι βέβαια, αλλά ας πούμε πως έφυγα από ένα μικρό κελί και πήγα σε ένα μεγαλύτερο.

 

Η πρώτη μου μεγάλη επιτυχία ήταν η Βεγκέρα το 1985. Οι επιτυχίες τότε μετριόνταν με την τόλμη να ανεβάζεις ένα κλασικό έργο πειραματιζόμενος πάνω σε αυτό. Με την πρωτοτυπία της έκφρασης, της νεανικής μας άγνοιας, ορμής και αφέλειας. Η ενασχόλησή μας με το θέατρο γινόταν, κυρίως, με αυταπάρνηση. Αυτό θαύμαζαν σε εμάς οι θεατρόφιλοι. Αν καμιά φορά πετυχαίναμε και λίγο κοινό παραπάνω, αυτό θεωρούνταν και μεγάλη νίκη γιατί μπορεί να είχαμε και ένα πιάτο φαΐ και μια ταβέρνα και ένα κρασί. Δεν ξέρω αν τώρα όλη αυτή η εικόνα φαίνεται γραφική. Εκείνη την εποχή ήταν cult. Το να είσαι σε μια ομάδα, το να κάνεις θέατρο μέσα στη χούντα και να τολμάς να αρθρώνεις λόγο ή αργότερα να βάζεις χρώμα στο ασπρόμαυρο του θεάτρου και να προσθέτεις μουσικές και καινούργιους φθόγγους. Όλα αυτά ήταν για μας περισσότερο ροκ παρά γραφικά.

 

Με τη λέξη επιτυχία έχω ένα πρόβλημα. Δεν ξέρω πώς να την οριοθετήσω. Για τον πολύ κόσμο θεωρείται το χρήμα. Επιτυχημένος είναι ακόμα αυτός που μιλάει γι' αυτόν η τηλεόραση. Επειδή εγώ ζω διαφορετικά, δεν μπορώ να παραδεχτώ αυτό τον ορισμό. Είναι επικίνδυνος και με κλονίζει. Θεωρώ επιτυχημένους τους βασανισμένους ανθρώπους.

 

Αποσύρομαι κάθε τόσο. Μετά από μεγάλη έκθεση. Τα τελευταία δέκα χρόνια έκανα τρεις μεγάλες επιτυχίες και μετά ήθελα ν' απομακρυνθώ. Ανά διετία απομακρύνομαι για μια διετία. Από την έκθεση και τον πολύ τον κόσμο. Αναπτύσσει το κοινό μια ωμοφαγική τάση. Θέλει να πάρει όλες τις ουσίες από κάποιον που θαυμάζει. Με τρομάζει αυτό. Επίσης, μετά δεν ξέρω τι να την κάνω την επιτυχία. Δεν ξέρω να τη διαχειριστώ και δεν με ενδιαφέρει να το κάνω. Οπότε γυρίζω πίσω. Και η επιτυχία είναι ένα είδος φυλακής και ανελευθερίας. Στο σπίτι μου νιώθω λιγότερο φυλακισμένη. Ασχολούμαι διακριτικότερα με το θέατρο. Προστατεύω τον εαυτό μου από το ψεύτικο φως. Το φοβάμαι αυτό το φως.

 

Γυρνάω όταν με φωνάζουν πιο πολύ. Όταν δείχνουν πως με θέλουν επιμόνως. Πως με χρειάζονται και με αγαπούν. Πως τους είμαι απαραίτητη. Όταν το κάλεσμα έχει μέσα του κάτι το ερωτικό. Από την άλλη έχω ανάγκη να εκφραστώ και θέλω να ακούω ωραίες προτάσεις. Επειδή τα περιθωριακά και η ενασχόληση με το θέατρο μέσα από περιφερειακές ομάδες δεν φάνηκε τόσο καιρό να ενδιαφέρει κάποιον παρά μόνο εμένα και την ομάδα μου. Έχω ανάγκη λοιπόν πάλι να εκφραστώ πιο φωναχτά. Δεν είμαι σίγουρη αν πρέπει να γυρίσω πλάτη σε αυτό που μου συμβαίνει. Το νιώθω κάπως μοιραίο.

 

Έχω κατατρομάξει με την ιδέα να εγκλωβιστώ στο φιζίκ μου. Δεν είμαι μόνο αυτό. Εύχομαι να υπάρχει και ένα περιεχόμενο. Έχω δώσει πολύ μεγάλη σημασία στην ουσία. Γι' αυτό μπορεί να απομακρύνομαι κιόλας. Αλλά πρέπει να πω ότι αγαπώ και το φιζίκ μου. Δεν το αποποιούμαι. Έχω επενδύσει σε αυτό. Διατήρησα τα χαρακτηριστικά μου. Το γωνιώδες πρόσωπο, την ωραία μου αιγυπτιακή μύτη, το αξάν μου. Νομίζω ότι έχω εργαστεί πάνω σε όλο αυτό το πράγμα, για να αποκτήσει τη δύναμη μέσω της έκφρασης ν' ασκήσει μια γοητεία.

 

Είναι χάρισμα να διεκδικείς την παρουσία σου επί ίσοις όροις με τους άλλους. Είναι κάτι το αντιστασιακό να πεις ότι εγώ θα περάσω έτσι. Δεν είναι μόνο πείσμα, αλλά ότι δεν μπορείς να υποκύπτεις σε ένα βλακώδες lifestyle που προτείνει την ομοιομορφία. Είναι κουτό να απαρνηθείς τα λοξά σου πράγματα. Θεωρώ πως ό,τι καλύτερο υπάρχει στην τέχνη είναι αυτό που ξεφεύγει από αυτήν. Είναι εύκολο να σε πούνε τρελή Αλλά τώρα η τρέλα, επειδή είναι συνυφασμένη με τη φύση, έχει μια ιδιαίτερη γοητεία και εγώ το δέχομαι ως κομπλιμέντο.

 

Δεν δένομαι τόσο πολύ με το χώρο, αλλά με τους ανθρώπους. Μπορεί να μείνω οπουδήποτε, αρκεί να υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι με τους οποίους να μπορώ να κάνω κάτι. Στοιχειωδώς θέλω να αισθάνομαι μια ασφάλεια όταν κλείνω την πόρτα. Τη στιγμή που αφοσιώνομαι σε κάτι θέλω την ασφάλειά μου. Ανασφαλής νιώθω από τα γεγονότα, από το ότι δεν καταλαβαίνουμε, από το ότι είμαστε αμετανόητοι και δεν επικοινωνούμε μεταξύ μας.

 

Δεν απλώνομαι και παρά πολύ. Δεν πάω πιο μακριά από τα Εξάρχεια. Εδώ γύρω και περιφέρομαι. Τρώω το μεσημέρι στον Τσέλιγκα, τριγυρνάω στην Καλλιδρομίου, στην πλατεία Εξαρχείων. Συνδεόμαστε εδώ πέρα οι άνθρωποι γιατί όλοι έχουμε κάποιου είδους ανησυχία. Κατά τ' άλλα, είναι γειτονιά αφού διατηρεί ακόμα τα στοιχεία της με την έννοια του μπακάλη, του μανάβη, του φούρναρη, του ψαρά, του περιπτερά. Είμαι τύπος που βαριέμαι να προνοώ για το μήνα, επομένως βοηθάμε τη γειτονιά και αυτοί εμάς.

 

Μαθαίνω τα πάντα από τις εφημερίδες. Είμαι εφημεριδοφάγος. Πρέπει οπωσδήποτε να ενημερωθώ. Δεν μπορεί να νιώσει κανείς απομονωμένος όταν διαβάζει. Δεν έχει μεγάλη σχέση η ευτυχία με την κίνηση. Υπάρχουν άνθρωποι στα χωριά που απλά ασχολούνται με τα πρόβατά τους και είναι ευτυχείς.

 

Επειδή δεν ταξιδεύω έχω μεγάλη επαφή με τα όνειρα. Μου αρέσει να ονειρεύομαι όταν κοιμάμαι πολύ. Τώρα για τα άλλα τα όνειρα, με την έννοια των επιδιώξεων, τέτοια αδυνατώ να φτιάξω. Βαθιά βαθιά μέσα μου έχω μια καλή επαφή με τη διονυσιακή παράδοση και από την άλλη έχω μια καλή σχέση με την αναζήτηση της αλήθειας, με το φως, με τον Απόλλωνα. Αυτοί οι δύο θεοί θέλω να με εμπνέουνε. Εύχομαι οι κατά διαστήματα παρουσίες μου να στείλουν ένα καλό μήνυμα σε κάποιους ανθρώπους της τέχνης, έτσι ώστε να συναντηθούμε κάποια στιγμή.

 

Πριν από χρόνια έπαιζα σε μια γειτονιά, κάτω στα χώματα, μέσα σε ένα τοπίο χωρίς πράσινο, παρά μόνο το χρώμα της σκουριάς. Σε αυτό εβραϊκό σπίτι που γεννήθηκα, με τα ποντίκια, και ήμουν ένα χαρούμενο παιδί που έπαιζε με κάτι καρφάκια και με κάτι σπασμένα γυαλιά. Σήμερα αυτό το παιδί συνομιλεί και μιλάει μέσα από ένα περιοδικό σαν τη LifΟ κι αυτό με κάνει να πιστεύω πως, μεταξύ μας τώρα, είναι μάλλον ένα μικρό θαύμα αυτά τα λίγα που έχω κάνει.