- Η πρώτη παράσταση στην οποία έπαιξα ήταν ο Μαθητευόμενος Μάγος του Γκαίτε στο νηπιαγωγείο. Έπαιζα τη σκούπα που έσπασε και έπειτα αναστήθηκε με πολλαπλάσια δύναμη. Πραγματικά, δεν περίμενα ποτέ ότι το κουσούρι θα μου έμενε από τότε, να είμαι, δηλαδή, εθισμένος σε αυτό το «τσάκισμα» επί σκηνής, μέσα από μια άγρια φάρσα εμπλοκής, απόλαυσης και μαγείας. Όλα αυτά αθροίζονται υποσυνείδητα και τώρα πάλι συναντώ τον Γκαίτε μέσα από τον Μεφιστοφελή, παραμένοντας «το πνεύμα που τα πάντα αρνείται».
- Στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου έζησα τα τρία πιο συμπυκνωμένα χρόνια της ζωής μου. Δεν ξέρω αν έμαθα περισσότερα πράγματα για το θέατρο, σίγουρα όμως έμαθα περισσότερα πράγματα για την ανθρώπινη συμπεριφορά. Αυτό πήρα από κει μέσα και αυτό χρησιμοποιώ. Η μελέτη στο θέατρο είναι η μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, εντός και εκτός σκηνής. Έτσι, σιγά-σιγά, χώνευα την ιδέα της «φροντίδας και της ανατομίας της ψυχής».
Δουλειά του καλλιτέχνη είναι να βρίσκει και να αρθρώνει καθαρά τις λέξεις που θα βοηθήσουν την εποχή του, είτε με χαμόγελο είτε με τρίξιμο των δοντιών. Οι λέξεις που έχουμε ανάγκη σήμερα είναι «ειρήνη», «πολιτισμός», «ισότητα» και «αλληλεγγύη».
- Πέφτω με τα μούτρα σε μια δουλειά. Την απόλαυση την παίρνεις με το να σκοντάφτεις πάνω στον ρόλο. Δεν αντιλαμβάνομαι τη δουλειά μέσα από τον ρόλο που υπηρετώ αλλά μέσα από το έργο. Το θέατρο είναι σαν μια συμφωνική ορχήστρα: άσχετα με το ποιο όργανο παίζεις, ο σκοπός είναι να ακουστεί αυτή η σύνθεση που δημιουργεί όλα αυτά τα συναισθήματα και τη σκέψη που προσπαθείς να μεταδώσεις.
- Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους σε σημαντικούς κι ασήμαντους. Σε κάθε άνθρωπο που συναντώ έχω μάθει να θαυμάζω τη δύναμή του και να στέκομαι στις αδυναμίες του. Είμαι πραγματικά εγωιστής στο θέμα της ισότητας και λάτρης του θαυμασμού. Οι άνθρωποι που μου άλλαξαν τη ζωή είναι οι γονείς μου. Η μητέρα μού χάρισε τον θαυμασμό προς τη γυναικεία δύναμη και ο πατέρας μού εμφύσησε συναισθηματική ευφυΐα. Μου έδειξε ότι η ψυχή είναι σαν μια χορδή. Η ζωή μου άλλαξε όταν είδα αυτήν τη χορδή να σπάει. Και από τότε ψάχνω τη δική μου μελωδία.
Πέφτω με τα μούτρα σε μια δουλειά. Την απόλαυση την παίρνεις με το να σκοντάφτεις πάνω στον ρόλο. Δεν αντιλαμβάνομαι τη δουλειά μέσα από τον ρόλο που υπηρετώ αλλά μέσα από το έργο... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
- Αρνούμαι να πω τη φράση «διδάσκω θέατρο», απλώς μοιράζομαι μυστικά και χτίζω την επικοινωνία με την επόμενη γενιά, που πρέπει πάση θυσία να μπει δυναμικά σε αυτόν το χώρο. Με συγκινεί αφάνταστα το κομμάτι της σχολής. Είναι μια δεύτερη ευκαιρία για να φτιάξουμε τον δικό μας κόσμο. Φέτος δύο μαθητές μου πέρασαν με επιτυχία στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Προφανώς, δεν είμαστε σε μια χώρα με παράδοση στη διδασκαλία του θεάτρου, δεν υπάρχει μέθοδος και γι' αυτόν το λόγο το θέατρο μεταδίδεται μέσω της προσωπικής αντίληψης του καθενός για τον κόσμο. Αυτό που κάνω στους μαθητές μου είναι να μεταδίδω την απόλαυση για την προσωπική ευθύνη και την αγάπη και η αγάπη, ευτυχώς, δεν έχει μέθοδο.
Αυτό που δεν μου αρέσει στην Αθήνα είναι ότι μου πήρε τόσο καιρό για να μου αρέσει. Πίστευα πως δεν θα τη συνηθίσω ποτέ.
- Αυτό που δεν γίνεται στην τέχνη τώρα είναι ότι δεν επικοινωνεί με τον παλμό της κοινωνίας συνολικά. Ο καθένας σκέφτεται: «Πότε θα κάνω το έργο μου;». Αυτό που μου λείπει εμένα είναι ότι δεν υπάρχει ρεύμα, ένα ρεύμα που να μπορεί να μπει στην καρδιά της εποχής. Όχι ένα ρεύμα που θέλει να αποκοπεί από την κοινωνία για να τραβήξει την προσοχή και να αυτοσυστηθεί στην Ιστορία της Τέχνης αλλά που να αφορά το σήμερα. Είμαστε σε εποχή βίας και θορύβου, δεν μπορεί οι καλλιτέχνες να προτείνουν βία και θόρυβο. Είμαστε σε εποχή που τρολάρουμε, δεν μπορεί να ζητάς να πληρώνουν εισιτήριο οι θεατές για να τρολάρεις. Σε μια κοινωνία που δεν ξέρει να αρθρώσει μια φράση έχουμε ανάγκη από τις σωστές λέξεις που θα σπάσουν τη σιωπή. Πέρασε η ώρα της αποδόμησης, έχει επέλθει η διάλυση και πρέπει να περάσουμε στην αναδόμηση με γερά θεμέλια. Αυτό που με τρομάζει είναι η έλλειψη συναίσθησης και συνείδησης, γιατί αυτό είναι σε θέση να καταστρέψει όλο τον κόσμο.
- Αυτό που δεν μου αρέσει στην Αθήνα είναι ότι μου πήρε τόσο καιρό για να μου αρέσει. Πίστευα πως δεν θα τη συνηθίσω ποτέ. Τη θεωρούσα πάντα έναν κόμβο στη ζωή μου, μια στάση. Δεν μπορώ να αρνηθώ, όμως, ότι έχω εθιστεί στον παλμό και την ταχύτητα της πόλης. Καθώς, επίσης, και σε αυτό το ανεκτίμητο δώρο της υπενθύμισης του αρχαίου πολιτισμού. Βέβαια, δεν είναι μια πόλη που στο κέντρο της έχει αρχαία, είναι άλλη μια πόλη που χτίστηκε μέσα στα αρχαία. Βλέπεις τον σύγχρονο πολιτισμό του τελευταίου αιώνα να αναζητά απεγνωσμένα μια ταυτότητα, λειτουργώντας παρασιτικά και καρκινικά πάνω σε έναν άλλο πολιτισμό. Αυτό δηλώνει έλλειψη σεβασμού προς την κοινωνία αλλά και τον πολιτισμό τον ίδιο. Είναι μια σχετικά αφιλόξενη πόλη, και ιδίως για τα παιδιά.
Αν ο πολιτισμός δεν μπορεί να φέρει την ειρήνη, τότε βαδίζουμε στο τέλος του πολιτισμού... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
- Ο Φάουστ είναι ένα ποιητικό έργο που έγραφε ο Γκαίτε καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ξεκίνησε να γράφεται την εποχή που γεννήθηκε το γερμανικό κίνημα «θύελλα και ορμή», που είχε ως στόχο να αντιταχθεί στον στείρο ορθολογισμό και τους κανόνες, καθώς και να δώσει έμφαση στην εκδήλωση συναισθημάτων μέσα από την τέχνη. Είναι μια εποχή αναμέτρησης του ανθρώπου με την ιστορία, καθώς αποκτιέται η συνειδητότητα και η υπόστασή της. Ο άνθρωπος τότε αρχίζει να δομεί νέες επιστήμες και ταυτόχρονα φυτεύει την αμφιβολία. Εκεί αρχίζει η αναζήτηση ταυτότητας μέσα από τον εσωτερικό διχασμό. Λέει ο Φάουστ αντικρίζοντας τη δύση του ηλίου: «Στο στήθος μου φωλιάζουν δυο ψυχές, μάχονται να χωρίσουν με άγρια πάλη, η μία με λύσσα με κρατά στη γη και η άλλη με σηκώνει απ' το χώμα, άγνωστοι πρόγονοι μας στείλαν την ευχή να υψωθούμε όσο βαστάμε ακόμα». Αναδύεται σιγά-σιγά η βαθύτερη αγωνία και ο μόχθος του πνευματικού ανθρώπου να ενώσει όλες τις δυνάμεις μέσα του, τις αισθήσεις, τη φαντασία και τον νου. Είναι μια διαδρομή από το σκοτάδι στο φως.
- Αυτήν τη στιγμή που μιλάμε έχουμε πόλεμο σε όλες τις μεριές του κόσμου. Πρέπει να έχουμε πολύ σοβαρό λόγο για να μην είμαστε όλοι εκεί όπου μας χρειάζονται. Ελπίζω ο καθένας να αναλογιστεί τους λόγους του και να πάρει μια καινούργια απόφαση στη ζωή του, να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του αλλά και της απραξίας του. Αν ο πολιτισμός δεν μπορεί να φέρει την ειρήνη, τότε βαδίζουμε στο τέλος του πολιτισμού.
- Αν είχα όλες τις απαντήσεις πίσω από τα δόντια μου, τότε δεν θα χαμογελούσα μπρος στο παράλογο του κόσμου, θα άνοιγα το στόμα μου και θα ούρλιαζα. Όμως σε αυτήν τη βίαιη και θορυβώδη εποχή δεν ακούγεται η κραυγή αλλά οι σωστές λέξεις που σπάνε τη σιωπή. Δουλειά του καλλιτέχνη είναι να βρίσκει και να αρθρώνει καθαρά τις λέξεις που θα βοηθήσουν την εποχή του, είτε με χαμόγελο είτε με τρίξιμο των δοντιών. Οι λέξεις που έχουμε ανάγκη σήμερα είναι «ειρήνη», «πολιτισμός», «ισότητα» και «αλληλεγγύη». Και κλείνω με έναν στίχο του Φάουστ: «Ό,τι δεν γίνει σήμερα, ούτε αύριο θα γίνει».
Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στην έντυπη LiFO το Νοέμβριο του 2015