– Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τον γκέι γάμο; Τι απαντάτε σε όσους σας προσάπτουν ότι όντας «απέξω», δεν κατανοείτε το ζήτημα και άρα «δεν δικαιούστε διά να ομιλείτε»;
Όπως θα ξέρετε, αγαπητέ, εδώ στη Γαλλία εκτυλίσσεται διαμάχη γύρω από τον λεγόμενο «γάμο για όλους». Μέχρι πρότινος, όταν ήμουν μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Γαλλίας, βρισκόμουν στη μειονότητα: η συντριπτική πλειονότητα των Σοσιαλιστών είναι υπέρ του γάμου για όλους – έτσι πέρασε ο σχετικός νόμος. Εγώ, πάλι, δεν συμφωνώ. Και εκφράζομαι ως πολίτης και ως δημοσιογράφος. Όσο για τον γάμο γενικά, πρόκειται για θεσμό που αντέχει στον χρόνο και στις αναταράξεις, άρα οι άνθρωποι τον χρειάζονται και, προφανώς, παίζει τον ρόλο του στην κοινωνική σταθερότητα. Πράγματι, η σημασία του έχει αλλάξει, η διάρκειά του έχει συντομευτεί, ο βαρυσήμαντος χαρακτήρας του έχει ξεπεραστεί. Αλλά υπάρχει. Οι άνθρωποι που παντρεύονται πιστεύουν ότι θα τα καταφέρουν σε κάτι στο οποίο οι άλλοι έχουν αποτύχει. Μερικοί τα καταφέρνουν, οι περισσότεροι όχι.
– Το κείμενό σας κατηγορήθηκε από νεοσυντηρητικό μέχρι κραυγαλέα ομοφοβικό. Ορισμένες διατυπώσεις θεωρήθηκαν υπερβολικά τραβηγμένες, αστήρικτες, κινδυνολογικές. Θα αλλάζατε κάτι;
Όχι, τίποτα. Και δεν δίνω δεκάρα για τα σχόλια. Ο καθένας μπορεί να διατυπώνει τη γνώμη του: «ό,τι λες για μένα δίνει πληροφορίες για σένα». Εδώ έχουμε γίνει όλοι οικονομολόγοι, ειδήμονες, πανεπιστήμονες, δεν μπορούμε να τοποθετηθούμε σε ένα ζήτημα όπως ο γκέι γάμος; Είμαι, επίσης, εναντίον των υπερήλικων μητέρων, αν έχει κάποια σημασία δηλαδή. Όσο για τη «βιομηχανία μωρών», σημαίνει ότι πολλές γυναίκες θα γίνουν μηχανές που θα κατασκευάζουν παιδιά για άλλους. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά.
– Χιλιάδες ομοφυλόφιλοι έχουν ήδη παντρευτεί, πολλοί έχουν κιόλας αποκτήσει παιδιά, χιλιάδες άλλοι επιθυμούν να πράξουν το ίδιο. Μιλάμε δηλαδή για μια νέα κοινωνική πραγματικότητα. Δεν θα έπρεπε να αναγνωριστεί θεσμικά; Αρκεί, πιστεύετε, ένα σύμφωνο συμβίωσης για να την καλύψει;
Ναι. Ένα σύμφωνο συμβίωσης που να καλύπτει όλα αυτά τα ζητήματα είναι αρκετό, απαραίτητο κι έχει αργήσει καμιά τριανταριά χρόνια στην Ελλάδα. Εξυπακούεται ότι πρέπει να αφορά όλα τα ζευγάρια, ομοφυλόφιλα κι ετεροφυλόφιλα. Αν στη συνέχεια οι ομοφυλόφιλοι επιμένουν να παντρευτούν, ας παντρευτούν – δεν πρόκειται να κατέβω στον δρόμο να διαδηλώσω εναντίον τους. Έτσι κι αλλιώς, δεν κατεβαίνω στον δρόμο. Δεν τίθεται ζήτημα ετεροφυλόφιλου φονταμενταλισμού. Δεν είμαι ζηλωτής, ούτε θρησκευόμενη.
– Ισότητα και ισονομία δεν ταυτίζονται, λέτε;
Ισονομία σημαίνει να μην προβλέπεται διαφορετική μεταχείριση λόγω καταγωγής, θρησκεύματος, κοινωνικής και ταξικής θέσης ή φύλου. Αλλά, αν επεκτείνουμε την έννοια σε ζητήματα της φύσης, όπως η τεκνοποιία, φοβάμαι ότι θα βρεθούμε σε πολλαπλά αδιέξοδα. Για παράδειγμα, η ηλικία διαφοροποιεί τον νόμο: ο ανήλικος δικάζεται διαφορετικά από τον ενήλικο. Ο ανήλικος κάτω των 16 δεν έχει δικαίωμα να κάνει σεξ – και σωστά, παρότι θα μπορούσαμε να συζητήσουμε το όριο της σεξουαλικής ενηλικίωσης. Πάντως, όταν ένας ενήλικος κάνει σεξ με άτομο κάτω των 16, παρανομεί. Και τα λοιπά και τα λοιπά... Καταλαβαίνεις τι λέω;
– Κάπου 15 χώρες έχουν αναγνωρίσει τον γκέι γάμο, υπέρμαχοι του οποίου είναι ο Γάλλος Πρόεδρος Ολάντ όσο και ο Αμερικανός Πρόεδρος Ομπάμα. Επίσης, διεθνείς οργανισμοί, προσωπικότητες από τον χώρο του θεάματος κ.λπ. Δεν πράττουν ορθά όλοι αυτοί; Αγρεύουν ψήφους και δημοσιότητα; Λαϊκίζουν;
Εννοείται ότι οι δηλώσεις και οι θέσεις περί γκέι γάμου και υιοθεσιών είναι ψηφοθηρικές. Επίσης, υπάρχει σύμπλεγμα: μην τυχόν μας χαρακτηρίσουν συντηρητικούς, ομοφοβικούς και τα τοιαύτα... Οι ηγεσίες ανταγωνίζονται η μία την άλλη σε δήθεν επαναστατικότητα, πράγμα αυτόχρημα γελοίο. Σε ό,τι με αφορά, επαναλαμβάνω ότι δεν με ενδιαφέρουν αυτοί οι χαρακτηρισμοί. Αν νομίζετε ότι είμαι συντηρητική και ομοφοβική, χάρισμά σας.
– Και καλά οι ομοφυλόφιλοι-ες που θέλουν να παντρευτούν. Οι άλλοι που κατεβαίνουν σε αντιδιαδηλώσεις, καλλιεργώντας μίσος και αντιπαλότητα, τι τους κόφτει; Γιατί δεν γράψατε κάτι γι ΄αυτούς;
Όσοι κατεβαίνουν σε αντιδιαδηλώσεις είναι επίσης φανατικοί. Εξάλλου, ο χρόνος θα δείξει: πιστεύω ότι μετά το ξέσπασμα του γάμου για όλους, όλο και λιγότεροι ομοφυλόφιλοι θα θέλουν να παντρευτούν και να αποκτήσουν παιδιά. Θα ατονήσει το κίνημα... Αλλά μπορεί και όχι.
– Υπάρχουν γκέι –όχι απαραίτητα συντηρητικοί– που επίσης αμφισβητούν τον γάμο. Μιλούν για αποπροσανατολιστική εμμονή και αγχωμένη προσπάθεια εξαγοράς της αποδοχής που δημιουργεί μια κοινότητα δύο ταχυτήτων και δύο ηθικών μέτρων και σταθμών, οδηγώντας εντέλει σε νέες διακρίσεις.
Βρίσκω πολύ σωστή αυτή την κριτική. Η μισαλλοδοξία, βλέπεις, δεν γνωρίζει φύλα, ηλικίες και ιδεολογίες. Εξάλλου, για να επανέλθω στο παράδειγμα της Γαλλίας, ενώ η κρίση απειλεί να εκθεμελιώσει την οικονομία, κυβέρνηση και πολίτες ξεμαλλιάζονται για τον γκέι γάμο, δηλαδή για ένα ζήτημα του εποικοδομήματος. Αυτό κι αν είναι αποπροσανατολισμός και ψευτοδιχασμός.
– Αν, ωστόσο, διακρίνετε πράγματι μια προσπάθεια τιθάσευσης της ομοφυλοφιλικής σεξουαλικότητας με κομφορμιστικές, μικροαστικές, ισοπεδωτικές πρακτικές, ποιος πιστεύετε ότι τις προωθεί/καλλιεργεί και γιατί; Το σύστημα; Η στρέιτ ηθική πλειονότητα; Οι ίδιοι οι ομοφυλόφιλοι;
Όλοι μαζί θέλουν να γίνουμε ίδιοι – κατοικίδια ζώα! Η διαφορά εκλαμβάνεται ως ανησυχητική. Και η ισότητα έχει παρεξηγηθεί – να μην επαναλαμβάνομαι... Για να γίνει ένας κόσμος χρειάζεται ποικιλία – σε μορφές σεξουαλικότητας, τρόπους συμπεριφοράς, θεσμούς, τρόπους του σχετίζεσθαι... Δείτε την τελευταία ταινία του Αλμοδόβαρ: χαριτωμένοι γκέι άνθρωποι, όχι αντίγραφα των στρέιτ. Μη μου πείτε ότι ο Αλμοδόβαρ είναι ομοφοβικός, διότι θα μπλέξουμε σε σφάλματα της λογικής.
– Αλλά γιατί, άραγε, είναι κακό να επιθυμούμε τα πάντα; Δεν ανήκετε κι εσείς στη γενιά του «τα θέλουμε όλα»; Κι αν αρχίσουμε να κάνουμε εκπτώσεις σε όσα ζητάμε, μήπως εντέλει τα στερηθούμε όλα;
Κι εγώ θέλω να γίνω τραγουδίστρια της όπερας. Το τι μπορώ να θέλω δεν περιγράφεται. Αλλά, στην ουσία, I don't want what I haven't got. Και δεν ανήκω σε καμιά γενιά – είμαι απλώς ένας άνθρωπος 55 ετών.
– Έχετε γκέι φίλους; Τι λένε, άραγε, εκείνοι για όλα αυτά;
Χα, χα, χα – αστεία ερώτηση. Δεν ρωτάτε καλύτερα αν έχω στρέιτ φίλους; Μόνο γκέι φίλους έχω! Τι λένε; Δεν συμφωνούμε σε όλα, ούτε διαφωνούμε σε όλα. Δεν συμφωνούν ούτε μεταξύ τους σε όλα: υπάρχουν αμφισεξουαλικοί, υπάρχουν γκέι άνδρες με ψηλοτάκουνες γόβες. Είμαστε φίλοι, δεν χρειάζεται να ταυτιζόμαστε. Γελάμε μαζί, κλαίμε μαζί, φλυαρούμε μαζί, αυτό είναι όλο.
– Αν βρω ένα καλό παιδί κι αποφασίσω να το στεφανωθώ, να σας καλέσω στον γάμο μου;
Κάλεσέ με και πες μου τι σου λείπει από τη λίστα γάμου να σου το πάρω.