Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Kύριε Ντόκο, η Ουκρανία γίνεται το Βατερλώ του Πούτιν;

Ο διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής μάς λέει δυο λόγια για ένα πράγμα που κατέχει

Kύριε Ντόκο, η Ουκρανία γίνεται το Βατερλώ του Πούτιν;

 

Θάνος Ντόκος. Εικονογράφηση: Ατελιέ LIFO


Ποιος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή η Ουκρανία;

Σε περίπτωση που τόσο ο ρωσόφωνος πληθυσμός όσο και η Ρωσία αισθανθούν ότι η μεταβατική κυβέρνηση είναι έντονα φιλο-ευρωπαϊκή και κινείται με τρόπο που δεν λαμβάνει υπόψη τα δικά τους συμφέροντα και ανησυχίες, θα συνεχιστεί η πολιτική αστάθεια και θα ενταθεί η πόλωση. Με δεδομένα τα σημαντικά οικονομικά προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες της χώρας, αυτό θα οδηγήσει σε ουσιαστική ακυβερνησία της Ουκρανίας.

Υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες οι εχθροπραξίες να εξελιχθούν σε κανονικό εμφύλιο πόλεμο;

Η χώρα έφτασε στο χείλος του γκρεμού, οι εμπλεκόμενες πλευρές (εντός και εκτός Ουκρανίας) έδειξαν να συνειδητοποιούν τις πιθανές συνέπειες και έκαναν ένα βήμα πίσω. Κανείς δεν θα ωφεληθεί από μια εμφύλια σύρραξη, που θα επηρεάσει τις γειτονικές χώρες και όχι μόνο. Άρα, η πιθανότητα είναι χαμηλή, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο λανθασμένης εκτίμησης.

Πώς μια τόσο διαιρεμένη χώρα (κοινωνικά, θρησκευτικά, γλωσσικά) κατάφερνε να παραμένει ενωμένη έως τώρα;

Οι εσωτερικοί δεσμοί και τα συμφέροντα τρίτων χωρών ήταν μέχρι σήμερα ισχυρότερα των όποιων ενδο-ουκρανικών διαφορών. Θα πρέπει να εκτιμηθεί εκ νέου αν οι κεντρομόλες δυνάμεις συνεχίζουν να υπερισχύουν των φυγόκεντρων τάσεων. Η πιθανότερη απάντηση είναι «ναι», αλλά είναι ακόμα νωρίς για μια τέτοια αξιολόγηση. Οι επόμενοι μήνες θα είναι προφανώς κρίσιμοι.

Είναι αλήθεια ότι η Ουκρανία αποτελεί ζήτημα υψίστης σημασίας για τη Ρωσία και γιατί;

Η Ουκρανία είναι σημαντική για τη Ρωσία τόσο για ιστορικούς και στρατηγικούς όσο και για ψυχολογικούς λόγους. Στο μυαλό της ρωσικής ελίτ απώλεια του «ελέγχου» επί της Ουκρανίας (με τη σημαντική ναυτική βάση της Σεβαστούπολης στην Κριμαία, τη μεγάλη αγροτική παραγωγή και τον ρόλο του «διαδρόμου» για το ρωσικό φυσικό αέριο) θα σήμαινε το τέλος της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης. Ενδεχομένως να υπάρχει εδώ μια δόση υπερβολής, αλλά το διακύβευμα για τη Μόσχα είναι εξαιρετικά σημαντικό.

Μετά από συνεχόμενες νίκες του Πούτιν σε διεθνές επίπεδο με Συρία και Ιράν, υπάρχει περίπτωση η Ουκρανία να αποδειχθεί το Βατερλώ του;

Η περίπτωση της Ουκρανίας καταδεικνύει ότι Ευρώπη, ΗΠΑ και Ρωσία αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στο να ξεπεράσουν στερεότυπα και (ψυχροπολεμικές) αντιλήψεις του παρελθόντος και να οικοδομήσουν μια εταιρική σχέση με βάση τα συμφέροντα και τις στρατηγικές επιδιώξεις του παρόντος και του μέλλοντος. Ο Πούτιν πιθανότατα κατανοεί τις γεωπολιτικές συνέπειες της «απώλειας» της Ουκρανίας αλλά και το κόστος μιας ανοιχτής αντιπαράθεσης με τη Δύση. Το ίδιο πιστεύεται ότι ισχύει και για την άλλη πλευρά και ότι οι φωνές της λογικής και της μετριοπάθειας θα υπερισχύσουν. Το καλύτερο σενάριο είναι η ταυτόχρονη προώθηση σχέσεων με την Ε.Ε. και την Ευρω-ασιατική Οικονομική Ένωση (Ρωσία, Καζακστάν, Λευκορωσία).