Στη Ζάμπια δεν χρειάζεται μια γυναίκα να είναι μητέρα για να έχει έξτρα προνόμια. Η έμμηνος ρήση και τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν, με κυριότερο, τον αφόρητο -κάποτε- πόνο στην κοιλιά, είναι λόγος αρκετός για να δικαιούται μία γυναίκα έξτρα ρεπό μιας ημέρας. Βασικά, η χώρα πλέον εφαρμόζει νόμο που δίνει αυτή τη δυνατότητα, όταν οι μέρες της περιόδου καθιστούν εξαιρετικά επώδυνη την καθημερινότητα μιας γυναίκας. Βεβαίως, αυτού του είδους οι νομικές διευθετήσεις είναι αντικείμενο μίας τεράστιας ανοιχτής συζήτησης που αφορά και στη δημιουργία εργασιακού περιβάλλοντος ευαίσθητου -και κυρίως ευέλικτου- σε ζητήματα φύλου.
Στην Κίνα, οι γυναίκες της επαρχίας Ningxia έχουν το δικαίωμα να κάνουν χρήση διήμερου ρεπό, ακριβώς λόγω των πόνων της περιόδου και μια επιχείρηση στο Ηνωμένο Βασίλειο ενθαρρύνει τις γυναίκες να διαμορφώνουν το πρόγραμμα εργασίας τους με βάση τον μηνιαίο κύκλο τους. Ωστόσο, το παράδειγμα της Ζάμπια δείχνει ότι κάποια έθνη έχουν προχωρήσει πολύ τη σκέψη τους σε αυτό το ζήτημα, θεσπίζοντας πλέον νόμο. Και στην περίπτωση της Ζάμπια, αυτός ο νόμος αποτελεί μέρος της συνολικής προσπάθειας να γίνει η αγορά εργασίας φιλικότερη προς τις γυναίκες. Ένα προνόμιο που δίνεται, χωρίς να ζητά από την εργαζόμενη περαιτέρω εξηγήσεις για τα αυτονόητα και κυρίως χωρίς να της ροκανίζει μέρες από την άδεια που δικαιούται.
Ακόμη και έτσι, όμως, ο γυναικόκοσμος εμφανίζεται διχασμένος αναφορικά με το όλο ζήτημα. Σύμφωνα με την 36χρονη κοινωνική λειτουργό και μητέρα τριών παιδιών Shupe Luchembe, πρόκειται για ένα μέτρο που τη βοηθά να αντιμετωπίσει τις σωματικές ανάγκες της και γι' αυτό από την πρώτη στιγμή θεώρησε σωστό τον νόμο. «Μπορεί να χρειαστεί να πάρεις ένα σωρό αναλγητικά και στο τέλος να καταλήξεις και πάλι στο κρεβάτι», εξηγεί η Ndekela Mazimba, η οποία δουλεύει στον τομέα των Δημοσίων Σχέσεων και θεωρεί τον νόμο σωστή εξέλιξη. Το ίδιο πιστεύει και ο εργοδότης της, που εξηγεί ότι παραγωγικότητα δεν είναι μόνο το να εμφανίζεται ένας άνθρωπος κανονικά στο γραφείο του κι ας υποφέρει, αλλά κάτι πολύ περισσότερο από αυτό.
Από την άλλη υπάρχουν και γυναίκες που πιστεύουν ότι πρόκειται για νόμιμη κοπάνα από τη δουλειά. «Νομίζω ότι κάποιες θα επωφεληθούν απ' όλο αυτό, κυρίως γιατί δεν υπάρχει τρόπος να βεβαιωθείς ότι κάποια όντως βρίσκεται σ' εκείνες τις μέρες του κύκλου της», λέει η Mutinta Musokotwane-Chikopela, μια εργαζόμενη μητέρα που πιστεύει ότι οι γυναίκες στη Ζάμπια έχουν ήδη αρκετές ευκαιρίες για ρεπό κατά τη διάρκεια του έτους. «Απλώς φανταστείτε με τι θα έμοιαζε μια εταιρεία, αν έξι - εφτά εργαζόμενες έπαιρναν ρεπό την ίδια μέρα, για τον ίδιο λόγο... Για ποια παραγωγικότητα θα μιλούσαμε τότε;», αντιτείνει ο Harrington Chibanda, επικεφαλής της Ένωσης Εργοδοτών της Ζάμπια.
Ωστόσο, έχει γίνει γνωστό ότι γυναίκες που επιχείρησαν να εκμεταλλευθούν αυτό το προνόμιο, λέγοντας ψέματα, τελικώς απολύθηκαν σύμφωνα και με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας. Σε κάθε περίπτωση, οι διαφωνίες που προκύπτουν, επανεισάγουν ζητήματα φύλου στη δημόσια σφαίρα. Όπως φαίνεται δεν αρκεί ένας προοδευτικός νόμος, ούτε καν οι προσπάθειες για τη συγκρότηση υπουργείου Φύλου ούτε φυσικά η εκστρατεία για μεγαλύτερη εκπροσώπηση των γυναικών στην κυβέρνηση της χώρας. Και δεν αρκεί, όχι μόνο λόγω διαφωνιών, αλλά κυρίως γιατί η χώρα εξακολουθεί να εμφανίζει υψηλότατα ποσοστά ενδο-οικογενειακής βίας και γάμων ανηλίκων, που εμποδίζουν μία ευρύτερη συζήτηση για τα πραγματικά δικαιώματα των γυναικών.
Με στοιχεία από το Qz.com