Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Η ακμή, η παρακμή και η αναγέννηση των θερινών σινεμά της Αθήνας

Μια αναδρομή στην ιστορία ενός «θεσμού» συνυφασμένου με το ελληνικό καλοκαίρι.

Η ακμή, η παρακμή και η αναγέννηση των θερινών σινεμά της Αθήνας
Τη δεκαετία του 1990 οι θερινοί κινηματογράφοι είχαν φτάσει τους 594... Φωτό: Θοδωρής Μάρκου


Ο κινηματογράφος ήρθε στην Αθήνα το 1896.

Στις αρχές του περασμένου αιώνα πλανόδιοι έμποροι έστηναν πανί κι έκαναν υπαίθριες προβολές στην Αθήνα και στην επαρχία. Αυτή ήταν η απαρχή του θεσμού.

Το 1904 προβάλλεται στο Σύνταγμα το Ταξίδι στη Σελήνη του Ζορζ Μελιές.

Τη δεκαετία του 1910 δημιουργούνται οι πρώτοι μόνιμοι υπαίθριοι χώροι προβολής και στην Ελλάδα. Άλλες πηγές θέλουν τους πρώτους θερινούς κινηματογράφους να έχουν δημιουργηθεί ήδη από το 1907.

Ένας από τους παλαιότερους θερινούς κινηματογράφους έχει διαπιστωθεί ότι βρισκόταν στην πόλη Μπρουμ της Αυστραλίας, και συγκεκριμένα στην κινέζικη γειτονιά της πόλης, και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1916.

Αυστραλία, Ταϊλάνδη, Ιράκ, έχουν επίσης μεγάλη παράδοση στα θερινά σινεμά. Στην Αμερική μετεξελίχθηκε σε drive in τη δεκαετία του 1930, όπου μπορούσες να πας με το αυτοκίνητό σου.

Αρχικά δεν χρεώνουν είσοδο, όμως οι θεατές υποχρεούνται να πληρώνουν τα ποτά τους.

Πριν από τις προβολές πολλοί κινηματογράφοι παίζουν Καραγκιόζη και σε καιρό πολέμου τα επίκαιρα προβάλλουν στρατιωτικά θέματα.

Το 1925 λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη ο Κουρσάλ, ένας πρωτότυπος, πλωτός κινηματογράφος απέναντι από το καφενείο Αιγαίον.

Τη δεκαετία του '50 υπήρχαν 5 θερινά σινεμά στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη και ένα έκτο στο οικόπεδο του προς ανέγερση Ολύμπιον.

Τα παλαιότερα θερινά σινεμά στην Αθήνα είναι η Αίγλη του Ζαππείου, η Μπομπονιέρα στην Κηφισιά, το ΒΟΞ στα Εξάρχεια και το Θησείο.

Τη δεκαετία του 1960 οι θερινοί κινηματογράφοι σε Αθήνα και Πειραιά έχουν φτάσει τους 320.

Το 1964 στα θερινά σινεμά όλης της χώρας κόπηκαν 23 εκατ. εισιτήρια. Το 1967, 31 εκατ. Το 1975 έπεσαν στα 10 εκατ.

Το 2014 λειτούργησαν 159 θερινοί κινηματογράφοι πανελλαδικά... Φωτό: Θοδωρής Μάρκου

Τη δεκαετία του 1990 οι θερινοί κινηματογράφοι είχαν φτάσει τους 594.

Η πτώση τους άρχισε με την εισαγωγή της τηλεόρασης, και ειδικότερα μετά την έλευση των ιδιωτικών καναλιών τη δεκαετία του 1990.

Το 2014 λειτούργησαν 159 θερινοί κινηματογράφοι πανελλαδικά. Στην Αθήνα 94, στη Θεσσαλονίκη 8 και 57 στην επαρχία.

Το 1997 κρίθηκαν διατηρητέοι 47 θερινοί κινηματογράφοι, ο χώρος των οποίων απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί για άλλο λόγο, ακόμα και αν οι κινηματογράφοι κλείσουν.

Το CNN πριν από δύο χρόνια είχε αναδείξει ως ομορφότερο θερινό σινεμά το Θησείο. Χτίστηκε το 1935 και λειτουργεί αδιάλειπτα από τότε.

Πέρσι ο «Guardian» συμπεριέλαβε το Ciné Paris στην Πλάκα και το Ciné Kαμάρι στη Σαντορίνη στη λίστα του με τους 10 καλύτερους θερινούς κινηματογράφους στην Ευρώπη. Η λίστα είχε διαμορφωθεί ως εξής: 1. Κάστρο Μονζουίκ (Βαρκελώνη) 2. Cromanty cinema (Σκωτία) 3. Locarno on the lake (Ελβετία) 4. Ciné Paris (Αθήνα) 5. Cineteca Bologna (Μπολόνια) 6. Moonlight cinema (Κανάριοι Νήσοι) 7. Sotto le stele (Βερόνα) 8. Ciné Kamari (Σαντορίνη) 9. Rathausplatz (Βιέννη) 10. La Villette (Παρίσι).