Άκρως ενδιαφέρουσες αποκαλύψεις για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και συγκεκριμένα αναφορικά με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, περιλαμβάνονται στο βιβλίο του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο με τον τίτλο «Never Give an Inch».
«Η στροφή του προέδρου Ερντογάν προς τον πλήρη απολυταρχισμό – ισλαμισμό ολοκληρώθηκε μετά το υποτιθέμενο πραξικόπημα του 2016», αναφέρει στο βιβλίο του.
Στο βιβλίο του Πομπέο γίνεται αναφορά σε άγνωστα περιστατικά που έχουν να κάνουν με τις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσιγκτον κατά την διάρκεια της διακυβέρνησης Τραμπ. Ο ίδιος καταθέτει την άποψή του για τον Ερντογάν, καθώς επίσης και για τους επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι τον περιβάλλουν. Αυτοί σύμφωνα με τα γραφόμενα του Πομπέο «συχνά λένε ψέματα στους δικτάτορες που υπηρετούν».
Ανακαλεί την επίσκεψή του στην Άγκυρα ως διευθυντής της CIA, το 2017, όπου όπως υποστηρίζει ο Ερντογάν τον υποχρέωσε να δει ένα τρίωρο βίντεο για το πραξικόπημα, το οποίο, όπως λέει, ήταν «τόσο απεχθές και ατελείωτο, που έθεσε σε κίνδυνο την ψυχική υγεία μου».
Μάικ Πομπέο: Πήγα να σπάσω την πόρτα
Κατόπιν αναφέρθηκε στην επόμενη επίσκεψή του στην Τουρκία το 2019 μαζί με τον τότε αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Πενς.
«Όταν φτάσαμε στο παλάτι του Ερντογάν, ο αντιπρόεδρος ζήτησε να συναντηθεί ιδιωτικά με τον Πενς για λίγα λεπτά. Περίπου μισή ώρα αργότερα είπα στους οικοδεσπότες μας ότι έπρεπε να δω τον αντιπρόεδρο. Μάταια. Πέρασαν άλλα είκοσι λεπτά και ήμουν αποφασισμένος. Περπάτησα στο διάδρομο χωρίς άδεια και προσπάθησα να σπρώξω να ανοίξω την πόρτα του δωματίου όπου συναντήθηκαν ο Ερντογάν και ο Πενς. Ήταν κλειδωμένη.
Τότε είπα στον συνομιλητή μου ότι θα σπάσουμε την πόρτα. Ανησύχησα ότι ο Πενς εκτέθηκε στο ίδιο τρίωρο βίντεο που περιγράφει το πραξικόπημα του 2016 που έπρεπε να παρακολουθήσω κατά την πρώτη μου επίσκεψη στην Τουρκία ως διευθυντής της CIA το 2017. Το βίντεο του πραξικοπήματος του 2016 ήταν τόσο μεγάλο και τόσο χονδροειδές που νόμιζα ότι ήταν θέμα ψυχικής υγείας!
Χρειαζόταν επίσης να συζητήσουμε ευαίσθητα θέματα που προέκυψαν σε πραγματικό χρόνο. Έπρεπε λοιπόν να μπω μέσα. Η πραγματική προσπάθεια που έκανα για να σπάσω την πόρτα έκανε την ομάδα μου να ανησυχήσει για μια επιθετική αντίδραση των Τούρκων σωματοφυλάκων. Αλλά οι Τούρκοι φρουροί με άφησαν αμέσως να μπω και στο τέλος καθίσαμε όλοι στο δωμάτιο για να διαπραγματευτούμε.
Κάποια στιγμή στις διαπραγματεύσεις απλώσαμε τους χάρτες στο τραπέζι και επισημάναμε πού ήταν οι Αμερικανοί. Ο Ερντογάν μας ρώτησε αν είμαστε σίγουροι για τη θέση μας. Όταν το επιβεβαιώσαμε, κοίταξε την ομάδα του με ένα βλέμμα “μου είπατε ψέματα”. Η ομάδα του ζήτησε ένα μικρό διάλειμμα».
Ο Καλίν στο Λευκό Οίκο
Ο Μάικ Πομπέο αναφέρεται σε ένα ακόμη περιστατικό όταν κλήθηκαν στο Γραφείο Ρούζβελτ του Λευκού Οίκου ο σύμβουλος του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, και ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Ζιντάν. Σκοπός ήταν να τους ανακοινωθεί η αμερικανική απόφαση περί στήριξης των Κούρδων της Συρίας (SDF) για την αντιμετώπιση του ISIS.
Στον Πομπέο έκανε εντύπωση η έντονη αντίδρασή τους. «Δεν έχω ξαναδεί τόσο πολύ θυμό να κατακλύζει μια αίθουσα και να ξεσπά τόσο γρήγορα», αναφέρει. «Βγήκαν έξαλλοι από την αίθουσα, ωρυόμενοι, αυτό που μόλις είχε συμβεί δεν ήταν καλό για τη σχέση μας, ήταν όμως, όπως αποδείχθηκε, η σωστή απόφαση».
Επιπροσθέτως μιλάει για τις συχνές τηλεφωνικές επαφές που είχαν Τραμπ και Ερντογάν. «Του τηλεφωνούσε διαρκώς ζητώντας του να του εκδώσει τον Γκιουλέν, ενώ γκρίνιαζε συνεχώς για τη στήριξη που παρείχαμε στους Κούρδους».
Για την δολοφονία Κασόγκι
Ξεχωριστό κεφάλαιο υφίσταται στο βιβλίο για τη δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι δεν κρύβει τα πραγματικά συναισθήματα που επικράτησαν στην αμερικανική κυβέρνηση για τη στάση της Τουρκίας. «Κρυφογελάσαμε με τον πρόεδρο Τραμπ για τις διαρροές του Ερντογάν και των μυστικών υπηρεσιών του για όσα συνέβησαν στο προξενείο. Ο Ερντογάν ήταν σχεδόν δικτάτορας, τι λόγο είχε να παραπονιέται για μια δολοφονία εγκεκριμένη από μια κυβέρνηση;» αναρωτιέται.
Για την επίσκεψη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο
Πέραν των άλλων εξηγεί την απόφασή του να επισκεφθεί τον Νοέμβριο του 2020 το Οικουμενικό Πατριαρχείο χωρίς να συναντήσει κανέναν Τούρκο αξιωματούχο. «Ήθελα με αυτόν τον τρόπο να στείλω μήνυμα στήριξης. Οι Ερντογάν και Τσαβούσογλου δυσαρεστήθηκαν, αλλά ο Ορθόδοξος κόσμος συνειδητοποίησε ότι η Αμερική είναι δίπλα του».
Για την σχέση του με την Ελλάδα
Στο βιβλίο υπάρχουν και ιδιαίτερες αναφορές στην χώρα μας. Για την Ελλάδα και τον ρόλο της στην περιοχή σημειώνει: «Μια χώρα η οποία διολίσθαινε στον αντιαμερικανισμό τη δεκαετία του ’70, σήμερα θεωρεί τις ΗΠΑ τον προτιμητέο σύμμαχο. Επικεντρώθηκα με τον Έλληνα πρωθυπουργό στην αντιμετώπιση των διενέξεων που είχαν προκύψει από τις παράνομες τουρκικές ενέργειες στον τομέα των ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο, συμμετείχα ως ο πρώτος ΥΠΕΞ ΗΠΑ στο σχήμα 3+1 για τις ενεργειακές προοπτικές στην περιοχή, έκανα κάτι που δεν είχε γίνει για χρόνια, έστειλα επιστολή στον Ελληνα ομόλογό μου εξαίροντας τον ρόλο της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή, ενώ παρότρυνα την Τουρκία να τερματίσει τις μελετημένες προκλήσεις της στην περιοχή».
Ο κ. Πομπέο υπογραμμίζει και τη στενή προσωπική σχέση του με τον κ. Μητσοτάκη και βέβαια την φιλοξενία στην πρωθυπουργική οικία στην Κρήτη. «Οι σχέσεις μας με ένα σύμμαχο που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωτικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι τώρα πιο ισχυρές από κάθε άλλη φορά από την εποχή του Σχεδίου Μάρσαλ».
Η CIA βοήθησε πράκτορες της Μοσάντ να δραπετεύσουν από το Ιράν
Κατά τα λοιπά στο βιβλίο του ο Πομπέο αναφέρεται στην απόφαση των ΗΠΑ για κλιμάκωση του αγώνα κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης ISIS, αλλά και στο θέμα του Ιράν. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ αποκάλυψε ότι η CIA βοήθησε πράκτορες της Μοσάντ να δραπετεύσουν από το Ιράν τον Φεβρουάριο του 2018, μετά την κλοπή αρχείων της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Αν και ο Πομπέο δεν αναφέρει το όνομα της επιχείρησης και τη διάρκειά της στο βιβλίο του, η περιγραφή αυτής της μυστικής επιχείρησης ως «μία από τις πιο σημαντικές επιτυχείς επιχειρήσεις πληροφοριών» συνάδει με τον χρόνο και τον τρόπο κλοπής των πυρηνικών εγγράφων του Ιράν. το 2018.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο υποστήριξε το πραξικόπημα κατά την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία.
Τσαβούσογλου κατά Πομπέο
Στο περιθώριο των προαναφερθεισών αποκαλύψεων σήμερα σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου είπε ότι στις 15 Ιουλίου 2016, ο Πομπέο δημοσίευσε ένα μήνυμα «υποστήριξη τρομοκρατικών ενεργειών» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το οποίο στη συνέχεια διέγραψε.
Ο Τσαβούσογλου είπε επίσης ότι ο Πομπέο, μέσω των απομνημονεύσεών του, διαδίδει ψευδείς πληροφορίες για την Τουρκία.